در پی جنجالهای اخیر در مورد یک برنامه تلویزیونی که از یکی از شبکههای سیمای جمهوری اسلامی پخش شده بود و اخیراً نکاتی در مورد سخنان مجری برنامه در مورد لباس کُردی مهمان برنامه، در فضای مجازی بازتابهای گسترده داشته است، دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، بیانیه تفصیلی به شرح زیر صادر کرده است:
«در یکی از برنامههای تلویزیونِ جمهوری اسلامی، مجری خطاب به مهمان برنامه، آقای دکتر فریبرز عزیزی که با پوشش کُردی و البسه محلیِ اوراماناتِ کردستان در برنامه حاضر شده است، نکاتی را بیان میکند. فریبرز عزیزی، از نخبگان کُرد ایرانی و دکترای کارآفرینی و دانشجوی تحصیلات تکمیلی در رشته مدیریت صنعتی است. مجری برنامه در آغاز، با لحن زننده، لباس وی را لباس چوپانی توصیف کرده و از مهمان میخواهد در مورد البسه خود، توضیح دهد. آقای عزیزی نیز با قدرت و منطق، از پوشش خود دفاع کرده و آن را نشانه و یادگار کاوهی آهنگر و نماد آزادی از چنگال استبداد میداند.
این صحبتهای مجری برنامه شبکه دو به عنوان توهین به لباس چوپانی و لباس کردی قلمداد شده و بسیاری از کاربران فضای مجازی با بازنشر کردن این ویدئو در فضای مجازی آن را تحت عنوان توهین مجری شبکه دو به لباس چوپانی و کردی عنوان توصیف کردند.
متاسفانه اخیراً برخی مجریان با سخنان نسنجیده، باعث حواشی زیادی شدهاند. چند هفته قبل نیز یک خلبان در شبکه سه به کردها توهین کرد و سخنانی مضحک در مورد رویکرد کردها در ابتدای انقلاب 57 پیرامون خلبانان هوانیروز ارتش مطرح نمود. لذا با کمال تاسف باید گفت که در سالهای اخیر توهین به اقوام در صداوسیما که لقب «رسانه ملی» را یدک میکِشد به یک امر عادی تبدیل شده است. دیدبان در این خصوص معتقد است:
- به گفته آقای عزیزی در صفحه اینستاگرام خود، این برنامه توسط عدهای با نیت سوء، تقطیع شده تا صرفا لحن زننده مجری، پخش شود. در واقع، عدهای سعی داشتهاند واکنش دکتر عزیزی را سانسور کنند و ضمن حمله به مجری، از دکتر عزیزی نیز به دلیل سکوت در برابر توهین به لباس کُردی انتقاد کنند. آقای عزیزی در صفحه اینستاگرام خود، کل فیلم برنامه را قرار دادهاند و پس از سخنان مجری، بلافاصله به ایشان پاسخ میدهند و از هویت کُردی خود دفاع میکنند. ایشان پوشش کُردی را هویت، اساس و اصل خود میدانند که بسیار ارزشمند است.
- نکته مهم دیگر، زمان پخش این ویدئوی تقطیع شده است. به گفته آقای عزیزی، این ویدئوی تقطیع شده، متعلق به دو سال قبل است و اینکه چرا اکنون در فضای مجازی جنجالی شده است، یک سوال بزرگ است. پیشتر نیز رفتار حاشیهدار و جنجال برانگیز فرماندار فعلی نقده، در فضای مجازی بازتاب داشت. در حالی که آن رفتار و حمله به ارباب رجوع، متعلق به چند سال قبل بوده است.احتمالاً عدهای در داخل و خارج از کشور، قصد دارند نوعی جنگ قومیتی و تنش زبانی را در مناطق کردنشین و سایر مناطق مرزی کشور ترویج نمایند که در این میان، نقش ناآگاهی مجریان تلویزیون، بسیار مهم است.
- متاسفانه، لحن مجری به نوعی حالت تحقیر داشته و او باید بابت لحن بد و زننده خود عذرخواهی کند. اینکه در ابتدای برنامه، لباس مهمان خود را لباس چوپانی توصیف نمایید، اساسا حاکی از عدم درک مجری نسبت به لباس کُردی است. اساسا چوپانی شغلی نیست که اطلاق آن به کسی محل اشکال یا توهین باشد، کما اینکه انبیاء الهی چوپان بودهاند. مجری میتوانست از مهمان برنامه در مورد فلسفه لباس کُردی و اسامی مختلف آن سوال بپرسد. به خصوص آنکه به گفته آقای عزیزی، مجری از کردهای کرمانج بوده است.
- دیدبان ضمن تاکید مجدد بر احترام به زبان و ادبیات، هویت و پوشش اقوام مختلف کشور، بر لزوم استفاده نخبگان کُرد از زبان و پوشش کُردی تاکید میکند. در معرفی و ترویج زبان و ادبیات و پوشش کُردی، نخبگانی مانند آقای عزیزی، مسئولیت به مراتب مهمتری دارند. خوشبختانه آقای عزیزی به این مسئولیت عمل کرده است که جای تقدیر دارد.
- دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، ضمن تقبیح سواستفاده جریانهای سیاسی و نهادها و فعالان به اصطلاح حقوق بشری از ماجرای فیلم آقای عزیزی، از رویکرد ایشان در مورد استفاده از پوشش کُردی حمایت میکند. ایشان در صفحه اینستاگرام خود توضیحات کاملی در مورد آن برنامه، عدم توهین به سایر اقوام و اشتباه مجری دادهاند که بسیار ارزشمند است. گروههای سیاسی، فعالان، نخبگان و افکار عمومی کُردی، نسبت به هویت و پوشش خود بسیار حساس هستند. این حساسیت، بسیار ارزشمند میباشد و باید برای حفظ آن تلاش نمود. اما همه باید مراقب سواستفاده گروههایی با کارنامه مشخص و البته مردود از «فرهنگ، هویت و زبان کُردی» و موجسواری آنها باشند. گروههایی که برای مطرح کردن خود و ادعاهای مختلف، بعضا، فیلمهای قدیمی و البته تقطیعشدهای را منتشر میکنند تا خود را حامی پوشش، هویت و زبان و ادبیات کُردی معرفی کنند. این گروهها، به گواه عملکردشان، صرفاً نیات و اغراض سوءسیاسی و قومیتی دارند و هرگز نگران کردها و هویت آنها نبودهاند».
شورای اجرایی دیدبان حقوق بشر کردستان ایران