مقامات اقلیم کردستان عراق اعلام کردند که حملات ترکیه در هفتههای اخیر در شمال عراق علیه مواضع حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) تلفاتی به بار آورده است.
طبق اعلام رسانهها، هواپیماهای جنگی ترکیه چندین موضع مبارزان حزب کارگران کردستان را به ویژه در مناطق مخمور و سنجار (کوههای کرجوخ) هدف قرار دادند.
همچنین به حمله به دو موضع در کوههای سنجار و یک منطقه مجاور سوریه و همچنین دو حمله در منطقه شیلا در نزدیکی مرز عراق با سوریه اشاره شده است. بر اساس گزارشها، این بمبارانها خسارات جانی و مادی داشته است.
پ.ک.ک که در لیست سیاه آنکارا و متحدان غربی آن در فهرست گروههای تروریستی قرار گرفته است، از سال ۱۹۸۴ علیه دولت ترکیه دست به جنگ مسلحانه زده است.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، که تهدید کرده است بخشهایی از شمال عراق را «پاکسازی» میکند، پکک را متهم کرده است که از منطقه مرزی کوهستانی به عنوان سکوی پرشی برای حملات خود استفاده کرده است.
ترکیه در کشور همسایه خود، سوریه نیز حضور نظامی دارد، به بهانه جنگ با شاخه سوریهای پ.ک.ک.
تهاجم و اشغال
تهاجمات قبلی ترکیه به منطقه خودگردان شمال سوریه با استفاده از مزدوران افراطی و به دنبال آن پاکسازی قومی و ترکسازی مناطق اشغالی انجام شد. در حالی که ترکیه مدعی ایجاد یک منطقه حائل دفاعی بود، به نظر میرسید که بیشتر به فکر سلطه دائمی باشد.
همین الگو در عراق نیز در حال تکرار است. ژوئیه گذشته، ترکیه مدعی مالکیت ۳۷ پایگاه نظامی در این منطقه شد که برخی از آنها تا مرز ۴۰ کیلومتر فاصله دارند. اکنون ترکیه پایگاه های بیشتری میسازد و جادههای آنها را به هم متصل میکند.
این نظامیسازی با همان تاکتیکهای زمین سوخته همراه بوده است. اقتصاد محلی در اقلیم کردستان، حول باغها، کندوهای عسل و دامداری میچرخد که همگی مورد حمله قرار گرفتهاند.
تیمهای خبری گزارش دادهاند که «بسیاری از حملات هوایی و توپخانهای ترکیه مستقیماً غیرنظامیان را هدف قرار دادهاند». هکتارها جنگل سوزانده شده و کامیونهای الوار به آن سوی مرز ترکیه منتقل شد تا به عنوان هیزم فروخته شود.
روستاهای متروکه و تلفات غیرنظامیان
کوههای منطقه در زمان رژیم صدام به عنوان «منطقه ممنوعه» شناخته میشد و میزبان پیشمرگهها یا مبارزان کُرد بود. حضور در این کوهها هنوز ممنوع است، اما برای کسانی که قبلا آنها را خانه مینامیدند.
به گفته گروه حقوق بشری «تیمهای صلحساز مسیحی» (Christian Peacemaker Teams) ، درگیریهای چند باره تا به امروز حدود ۴۰۰ روستا را خالی از سکنه کرده و تقریباً ۱۰۰ غیرنظامی را کشته است.
مردم محلی تخمین میزنند که حملات هوایی ترکیه و حملات هواپیماهای بدون سرنشین تا به حال حدود ۷۰ درصد از قله های ناهموار منطقه را مورد اصابت قرار دادهاند.
به گفته ایر وارز (Airwars) این عملیات باعث «افزایش شدید آسیب غیرنظامی گزارششده» گردیده است و بین ۲۷ تا ۳۳ غیرنظامی عراقی کشته و ۲۳ نفر مجروح شدند که بیش از دو برابر تعداد غیرنظامیان کشته شده در سال ۲۰۱۹ است.
راهکار
از آنجایی که ترکیه برای «اجازه ندادن به هیچ کشوری برای نقض حاکمیت خود» یا «استفاده از آن به عنوان میدانی برای تسویه حسابهای منطقهای»، مناطق کردستان عراق را بارها بمباران میکند، هر دو دولت عراق (بغداد و اقلیم کردستان) همچنان در تامین امنیت شهروندان در همه زمینهها ناکام هستند.
بهرغم ادامه کشتارها، حتی کشتار کودکان، روشن است که امنیت و رفاه جمعیت غیرمسلح اولویت مسئولان عراق، مسئولان پ.ک.ک و مسؤولان قدرتهای منطقه نیست. مقامات عراقی میگویند آنچه واقعاً نیاز است یک راهحل سیاسی برای پایان دادن به چند دهه درگیری است.
اما در حالی که هیچ چیزی واضح نیست، نبرد ترکیه علیه پ.ک.ک در عراق، راه را برای حضور نظامی طولانیمدت ترکیه و شاید درگیری گستردهتر در منطقهای که از قبل بیثبات شده است، باز کرده است.