طبق گزارشی که روز سه شنبه توسط آسوشیتدپرس مشاهده شد، بازرسان ناظر هسته ای سازمان ملل متحد ذرات اورانیوم غنی شده تا ۸۳٫۷ درصد را در سایت زیرزمینی هسته ای فردو ایران یافتند.
گزارش محرمانه سه ماهه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مستقر در وین که بین کشورهای عضو توزیع می‌شود احتمالاً تنش‌ها را بین ایران و غرب بر سر برنامه‌اش تجدید خواهد کرد.
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، که فقط درباره «ذرات» صحبت می‌کند، نشان می‌دهد که ایران در حال ساخت ذخایر اورانیوم با غنای بالای ۶۰ درصد (سطحی که مدتی در آن غنی‌سازی می‌کرده است) نیست. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اینگونه اظهار داشت که بازرسان در ۲۱ ژانویه کشف کردند که دو آبشار سانتریفیوژهای IR-6 در فردو به‌گونه‌ای «به‌طور قابل ملاحظه‌ای متفاوت» با آنچه قبلاً اعلام شده بود پیکربندی شده‌اند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز بعد نمونه‌هایی را برداشت که ذرات تا ۸۳٫۷ درصد خلوص را نشان دادند.
در گزارش آژانس آمده است: «ایران به آژانس اطلاع داد که «نوسانات ناخواسته» در سطوح غنی‌سازی ممکن است در دوره انتقال رخ داده باشد. گفتگوها بین آژانس و ایران برای روشن شدن موضوع ادامه دارد.»
مقامات ایرانی نمی توانند فوراً برای اظهار نظر در مورد این گزارش که جزئیات آن حدود یک هفته در جریان بود واکنشی نشان دهند. بهروز کمالوندی، سخنگوی برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران، هفته گذشته تلاش کرد تا هرگونه شناسایی ذرات اورانیوم غنی‌شده تا این حد را به عنوان یک عارضه جانبی لحظه‌ای تلاش برای دستیابی به محصول نهایی با خلوص ۶۰ درصد معرفی کند. با این حال، کارشناسان می گویند که چنین تفاوت بزرگی در خلوص حتی در سطح اتمی برای بازرسان مشکوک به نظر می رسد.
توافق هسته ای ۲۰۱۵ ایران، غنی سازی اورانیوم تهران را به ۳٫۶۷ درصد محدود کرد که برای سوخت نیروگاه هسته ای کافی است. خروج یکجانبه ایالات متحده از این توافق در سال ۲۰۱۸، مجموعه ای از حملات و تشدید تنش ها را از سوی تهران بر سر برنامه اش آغاز کرد.
ایران اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد تولید می‌کند – سطحی که کارشناسان منع اشاعه قبلاً می‌گویند تهران هیچ استفاده غیرنظامی برای آن ندارد. هر گونه اتهام غنی سازی بالاتر از آن، تنش بر سر برنامه را بیشتر می کند.
اورانیوم ۸۴ درصدی تقریباً در سطح ۹۰ درصدی تسلیحاتی قرار دارد – به این معنی که اگر ایران بخواهد، هر ذخایری از این ماده می تواند به سرعت برای تولید بمب اتمی استفاده شود. در حالی که مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده است که ایران اکنون اورانیوم کافی برای تولید «چندین» بمب هسته‌ای در صورت تمایل دارد، احتمالا ماه‌ها بیشتر طول می‌کشد تا یک سلاح بسازد و احتمالاً آن را کوچک‌سازی کند تا آن را روی موشک قرار دهد. جامعه اطلاعاتی ایالات متحده، اخیراً در آخر هفته گذشته، به ارزیابی خود مبنی بر اینکه ایران به دنبال بمب اتمی نیست، ادامه داده است.
ویلیامز برنز، مدیر سیا به سی‌بی‌اس گفت: «تا جایی که می‌دانیم، ما باور نداریم که رهبر ایران هنوز تصمیمی برای از سرگیری برنامه تسلیحاتی که به نظر ما در پایان سال ۲۰۰۳ تعلیق یا متوقف کرده‌اند، گرفته باشد». اما برنامه های غنی سازی، بدیهی است که بسیار پیشرفت کرده اند.»
اما فردو، که در زیر کوهی در نزدیکی شهر قم، در ۹۰ کیلومتری جنوب غربی تهران قرار دارد، همچنان یکی از نگرانی های ویژه جامعه جهانی است. این زمین تقریباً به اندازه یک زمین فوتبال است، به اندازه‌ای بزرگ است که بتواند ۳۰۰۰ سانتریفیوژ را در خود جای دهد، اما به اندازه‌ای کوچک و سخت است که مقامات ایالات متحده را با افشای علنی سایت در سال ۲۰۰۹ مشکوک می‌کند که هدف نظامی داشته است.
با این حال، هر توضیحی از سوی ایران، احتمالاً برای راضی کردن اسرائیل، رقیب اصلی منطقه ای ایران، کافی نخواهد بود. پیش از این، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل که اخیراً و مجدداً روی کار آمده است، تهران را تهدید به اقدام نظامی کرده است. اسرائیل و ایران از زمان فروپاشی توافق هسته‌ای درگیر یک جنگ در سراسر خاورمیانه هستند.
در همین حال، وزیر امور خارجه آلمان روز سه شنبه گفت که کشورش و اسرائیل نگران اتهاماتی هستند که ایران در مورد اورانیوم غنی شده ۸۴ درصد گزارش شده است.
باربوک گفت: ما با نگرانی در مورد تشدید تنش های هسته ای از سوی ایران و گزارش های اخیر در مورد غنی سازی بسیار بالای اورانیوم متحد هستیم. هیچ توجیه غیرنظامی قابل قبولی برای چنین سطح غنی سازی بالایی وجود ندارد.»
الی کوهن، وزیر امور خارجه رژیم اسرائیل در سخنرانی خود در برلین به دو گزینه برای مقابله با ایران اشاره کرد: استفاده از مکانیزم به اصطلاح «بازگشت سریع» در قطعنامه شورای امنیت که توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل تثبیت کرد، و «استفاده از مکانیزم گزینه نظامی.»
او گفت: «از نظر هوش و دانش ما، این زمان مناسب برای کار روی این دو مرحله خاص است.
نوشته: استفانی لیختن اشتاین