به گزارش خبرنگار دیدبان حقوق بشر کردستان ایران و به نقل از منابع محلی در مریوان، داستان اخاذی از کارگاه‌های تولیدی و فعالان اقتصادی در کردستان ایران و مناطق کردنشین کشور، قصه تلخی است که متاسفانه آسیب‌های فراوانی به ساختار اقتصادی و اجتماعی منطقه زده است. گروه‌های مسلح و تررویستی، برای تامین مالی فعالیت‌های مافیایی و خشن خود، به پول نیاز دارند و چون اکثر کشورهای منطقه، آنها را تحریم کرده و در لیست سیاه قرار داده‌اند؛ امکان دسترسی به پول از طریق کشورها و دولت‌ها برای گروه‌های تروریستی در مناطق کردنشین ایران وجود ندارد. لذا آنها باید به سمت اخاذی، آدم‌ربایی، قاچاق انسان و مواد مخدر حرکت کنند تا بتوانند اسلحه و امکانات خود را تهیه کنند. البته نباید از نقش برخی کشورهای غربی و عربی در تامین مالی آنها برای ضربه به تمامیت ارضی و امنیت ملی ایران نیز غافل بود.
به دلیل ارتباط تنگاتنگ توسعه و امنیت، در هر منطقه‌ای که امنیت سرمایه‌گذاری نباشد، توسعه نیز رخ نخواهد داد. سرمایه‌گذار، پول و امکانات خود را به جایی انتقال خواهد داد که امنیت جانی و مالی داشته باشد. در غیر این صورت، سرمایه، فرار می‌کند و فقر و بدبختی و فلاکت نصیب یک منطقه می‌شود. با تعطیلی هر کارگاه به دلیل نبود امنیت جانی و مالی، صدها کارگر بیکار شده و هزاران نفر، در تامین معیشت خود دچار مشکل می‌شوند. بدین ترتیب، آسیب‌های اجتماعی بعدی، فروپاشی خانواده، مهاجرت به حاشیه شهرها و… نیز به طور سلسله‌وار رخ خواهد داد.
دیدبان در این گزارش از سلسه گزارش‌های خود در مورد اخاذی گروه‌های تروریستی از فعالیت‌های اقتصادی و شرکت‌های تولیدی- سرمایه‌گذاری، به سراغ موضوعی جالب رفته است که قطعا برای همه جذاب خواهد بود. طبیعی است به دلیل ماهیت امنیتی مساله و حفظ جان منابع خبری دیدبان، تمامی اسامی مستعار است و از درز افشای اطلاعاتی که منجر به خطر جانی برای آنان شود، پرهیز شده است.
هدف تروریست‌ها: نگهبانان یک شرکت عمرانی
سیروان رضایی (نام مستعار) سرنگهبان شرکت فعال در حوزه خدمات عمرانی با تاکید بر آب و آبرسانی است که این شرکت در منطقه‌ای در حوالی مریوان فعال بوده است. آقای رضایی ماجرا را اینگونه تعریف می‌کند: «اعضای گروه‌های مسلح و تروریستی، چندین بار به کارگاه ما مراجعه کردند و درخواست مبالغ هنگفتی داشتند. همه اعضای شرکت، نگهبانان، مهندسان و مدیران را بارها و بارها تهدید کردند. حتی برای نشان دادن جدیت خود در اخاذی و فوری بودن تهدید علیه ما، بیل مکانیکی شرکت را ویران و آسیب‌های مالی زیادی به ما وارد نمودند. در این فضای روانی، عمران و آبادانی و توسعه رخ نمی‌دهد. کدام مهندس و سرمایه‌گذار و حتی کارگری، برای پول، جان خود را در معرض تهدید قرار می‌دهد؟ وقتی مدام افراد مسلح، شرکت و کارکنان آن را تهدید کنند، عملا کار عمرانی متوقف می‌شود و روحیه تلاش و کار نیز از بین می‌رود».
تهدید جان راوی گزارش
سیروان رضایی در مورد میزان مبلغ درخواست شده توسط تروریست‌ها به خبرنگار ما گفت: «بار اول، 100 میلیون پول می‌خواستند. بعد از کلی خواهش و تمنا، تروریست‌ها راضی شدند این مبلغ را به 50 میلیون کاهش دهند. من مجددا تاکید کردم این مبلغ را نمی‌پردازم. چون اصولا این پول را نداشتم. من مدیر شرکت نبودم که وضع مالی خوبی داشته باشم. اصلا پرداخت پول در حوزه اختیارات من نبود و در تماس‌هایی که تروریست‌ها برای تهدید من، با من برقرار کردند نیز این موضوع را به آنها گفتم. حتی اگر این پول را داشتم، هم به تروریست‌ها باج نمی‌دادم. کدام انسان عاقلی به تروریست مسلح، کمک می‌کند؟ شرکت هم این پول را نداشت که باج بدهد. بر فرض هم که این پول توسط شرکت پرداخت می‌شد، آیا شرکت و من متهم به حمایت از یک گروه تروریستی نمی‌شدیم؟ آیا توسط دولت ایران بازخواست نمی‌شدیم؟ بعد از مقاومت من، آنها بارها مرا تهدید به مرگ آن هم به طور علنی کردند».
عدم تمایل به تشدید تنش و گزارش به نهادهای مسئول
این نگهبان شرکت آبرسانی، در مورد اقداماتش برای گزارش این اخاذی به نهادهای دولتی نیز افزود: «ماجرا را به دولت و نیروهای انتظامی گزارش دادیم. ما درخواست داشتیم که امنیت ما را تامین کنند. زیرا برای تفریح انجا نبودیم؛ نمی‌خواستیم پروژه نیمه‌تمام رها شود. زندگی مردم، به آب وابسته است. کشاورزی و دام آنها در گرو انجام این پروژه بود. فقط می‌خواستیم کار کنیم تا مردم راحت باشند. دولت و نیروهای انتظامی نیز تلاش خود را انجام دادند. اما مشکل ما به طور کامل حل نشده است. من علاقه‌ای به رویارویی با آنها نداشتم. یقین دارم اینکه تروریست‌ها مایل بودند من نیز مسلح شوم و با آنها مقابله کنم تا بهانه برای تشدید تنش و کشتار و خونریزی فراهم شود. انها دنبال خشونت برای ترویج ترور هستند و من این را می‌دانستم و وارد بازی کثیف آنها نشدم و سعی کردم رویارویی را به حداقل برسانم».
دفاع از کردستان؟ صرفا شعار تروریست‌ها است
سیروان در مورد شعارهای تروریست‌ها برای آزادی و رفاه مردم کُرد و ادعاهای آنها نیز می‌گوید «به سردسته تیم تروریست‌ها گفتم با باج درخواستی شما و این مبلغ هنگفت می‌شود چندین کار عمرانی انجام داد و عده زیادی را مشغول به کار کرد تا وارد کولبری نشوند و در سرمای زمستان یخ بزنند. اگر شما حامی کردستان و مردم کُرد هستید، بگذارید ما کارمان را انجام دهیم. با این پروژه، هزاران نفر به آب آشامیدنی سالم دسترسی پیدا می‌کنند و عده زیادی نیز به کار مشغول می‌شوند. اما شما در پی 100 میلیون باج هستید و با ناامنی پروژه را متوقف کرده‌اید. اما متاسفانه گوش شنوایی در میان آنان نبود. اصولا کردستان بهانه آنها برای ایجاد ناامنی است. بزرگترین قربانی اقدامات تروریستی آنها، همین مردم کردستان هستند».
تعطیلی شرکت و بیکاری سیروان
سیروان با تلخی سخن می‌گوید؛ شرکت آبرسانی تعطیل شده است و او نیز دیگر بیکار شده است و شغلی ندارد. همه کارکنان شرکت، کارگران و نگهبانان ابنیه و وسایل عمرانی نیز به سرنوشت سیروان دچار شده‌اند. امنیت شغلی‌شان به بازیچه گرفته شده است. امنیت جانی آنها نیز در خطر قرار دارد. سیروان می‌گوید: «تامین امنیت ما بر عهده دولت است و ما از نهادهای کشوری انتظار داریم. بحث ما سیاسی نیست. در حال حاضر، امنیت شغلی و جانی ما در معرض خطر قرار گرفته است. زمین‌های کشاورزی مردم نیز منتظر همین پروژه بودند که تعطیل شده است. لودر و بلدوزر شرکت نابود شده است. چون عده‌ای بی‌عقل، اسلحه بدست گرفته و همه چیز را تعطیل کرده و امنیتی کرده‌اند. این گروه‌ها باید ریشه‌کن شوند. فضای اقتصادی منطقه را بیمار کرده‌اند و باید به طور اساسی، درمان شوند. فقط شرکت ما نیست که قربانی این اقدامات خرابکارانه شده است. چندین مرغداری و واحد تولیدی و صنعتی نیز به همین سرنوشت مبتلا شده‌اند. امیدوارم فکری اساسی برای حل این معضل صورت بگیرد».
دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، از دولت و نهادهای انتظامی انتظار دارد به فوریت به این مساله رسیدگی کنند و ضمن تامین امنیت مالی و جانی شرکت‌های فعال در مناطق کردنشین، زمینه عمران و آبادانی منطقه را فرهم کنند. دیدبان این موضوع را تا حصول نتیجه، پیگیری خواهد کرد.
گزارش از: علی فرهمند