حزب کارگران کردستان یک گروه قومگراست که به صورت رسمی در سال 1978 تاسیس شد و جنگ خشن خود را در سال 1984 آغاز نمود (اکیجی، 2006؛ تیمور و اسمیت، 2008؛ اونال، 2012). پ ک ک از زمان تاسیس دچار تحولات مختلفی شده است. این سازمان در سال 2001 نام خود را به کنگره آزادی و دموکراسی (کادک) تغییر داد. حزب توسط عبدالله اوجالان تاسیس شد که در سال 1999 در کنیا دستگیر شد. به گفته مقامات ترکیه و بعضی پژوهشگران، این گروه تروریستی و مبتنی بر ایدئولوژی مارکسیست-لنینیست است (اونال، 2012؛ تیمور و اسمیت، 2008؛ کوله، 2007؛ روث و سیور، 2007). این گروه عمدتا مردم کرد در ترکیه را هدف قرار میدهد. تا اوایل سال 2000، هدف اصلی پ ک ک ایجاد یک دولت در مناطق جنوب شرقی ترکیه بود. در سالهای بعد، در اهداف خود تجدید نظر کرد و خواهان خودمختاری برای کردها در ترکیه شد (کاتزمان، 2000؛ کمیته قضایی سنای آمریکا 2003).
دولت ترکیه پ ک ک و حامیان آن را به عنوان یک تهدید جدی برای تجزیهناپذیری ترکیه میبیند. پ ک ک از سال 1984 تاکنون به نظامیان و غیرنظامیان ترکیه از جمله مردم کرد حمله کرده است. حملات آن شامل اهداف ترکیه در اروپا نیز میشود (کاتزمان، 2000؛ گئوردونسکو، 1999). مقامات ترکیه می گویند پ ک ک حداقل 50 هزار نفر را در ترکیه به قتل رسانده است (روث و سیور؛ 2007، کمیته قضایی سنای آمریکا، 2003؛ کاتزمان، 2000؛ کورتیس و کاراجان، 2002؛ تیمور و اسمیت، 2008).
پ ک ک به صورت رسمی در لیست تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا و بیشتر کشورهای دیگر قرار دارد (روث و سیور، 2007؛ کاتزمان، 2000؛ کمیته قضایی سنای آمریکا، 2003). پ ک ک در حمل، تامین امنیت و توزیع مواد مخدر نقش عمده ای ایفا میکند. فعالیت پ ک ک در مواد مخدر و قاچاق اسلحه در غرب اروپا و ترکیه یک نگرانی روزافزون برای ترکیه و اتحادیه اروپاست (شاهین، 2000؛ کیسر، 2004؛ اداره مبارزه با قاچاق و جنایات سازمان یافته، 2008). روث و سیور (2007) گزارش کردهاند 80% مواد مخدر تولیدی افغانستان و جنوب شرق آسیا از طریق ترکیه به بازارهای ترکیه میرود. این موضوع در استراتژی کنترل بینالمللی مواد مخدر توسط وزارت خارجه آمریکا در سال های 1996، 1998 و 1999 نیز آمده است (روث و سیور، 2007). حتی عبدالله اوجالان رهبر این سازمان نیز برادرش عثمان و دیگر گروهها را به خاطر جمعآوری پول از قاچاقچیان مواد مخدر در جنوب شرقی ترکیه و اروپا سرزنش کرد (اداره مبارزه با مواد مخدر و جنایات سازمان یافته، 2003).
پ ک ک هر سال 60 تن هروئین تولید میکند و حداقل 40 میلیون دلار کسب می نماید (کمیته قضایی سنای آمریکا، 2003). هاتچینسون و اومالی (2007) میگویند پ ک ک در خاورمیانه، اروپا و ترکیه 450 میلیون فرانک سوئیس درآمد کسب می کند و 30% آزمایشگاههای تولید مواد مخدر در ترکیه و منطقه را در اختیار دارد.
موقعیت و جغرافیا در جنوب شرقی ترکیه در قاچاق مواد مخدر توسط پ ک ک نقش مهمی ایفا میکنند (فریدمن و لویت، 2009؛ روث و سیور، 2007). در خاک ترکیه نیز، مناطقی که پ ک ک و هواداران آن فعال هستند، نزدیکترین منطقه به ایران، افغانستان و جنوب آسیاست که مهمترین منطقه تولید مواد مخدر است. شبه نظامیان پ ک ک از این موقعیت استفاده میکنند. آنها در مناطق صعب العبور مستقر هستند که عمدتا شامل کوههای نزدیک به مرز ایران و عراق میباشد. همان طور که در بالا نیز ذکر شد، این شبه نظامیان اعضای خانواده، خویشاوند، دوست و حامی دارند و با افرادی ارتباط دارند که مواد مخدر را تولید میکنند و درگیر مواد مخدر هستند و در شهرها، شهرکها و روستاها در هر دو سوی مرز فعال میباشند. وجود این ارتباطات زمینه را برای شبه نظامیان پ ک ک و حامیان آن فراهم میکند تا مواد مخدر و دیگر اقلام غیرقانونی را از سمت دیگر مرز به ترکیه بیاورند (کمیته قضایی سنای آمریکا، 2003؛ و کورتیس و کاراجان، 2002).
وقتی مواد مخدر وارد ترکیه میشود، قاچاقچیان تلاش میکنند آن را به استانبول یا شهرهای دیگر بفرستند که امکان انتقال در آنها برای کشورهای بالکان و اروپای غربی بیشتر است. در این مرحله، قاچاقچیان از تکنیکهای مختلف انتقال استفاده میکنند. آنها برای مقادیر زیاد مواد مخدر از کامیون، اتوبوس، خودرو، قطار و کشتی استفاده می کنند. برای مقادیر کم نیز از بسته های پستی یا هواپیما استفاده مینمایند. اگر چه خیلی هم متداول نیست اما در مواردی نیز مقادیر زیادی مواد مخدر در فرودگاه کشف شده است. اداره مبارزه با قاچاق مواد مخدر و جنایات سازمان یافته، (2008 و اومالی، 2007) استدلال میکنند پ ک ک یک زیرساخت شبکهای قوی برای کنترل جنایات سازمان یافته و و قاچاق مواد مخدر در منطقه و اروپا ایجاد کرده است.
پ ک ک این زیرساخت را ایجاد کرد و این امتیازی مهم برای آن است تا این مواد را در بازارهای اروپا توزیع نماید (شاهین، 2002؛ روث و سیور، 2007). این گروه یک شبکه جنایی خیلی قوی در اروپا دارد و اعضای آن تقریبا در همه کشورهای اروپایی و ترکیه وجود دارند (رویتر، 2004؛ نیروی وظیفه اقدام مالی، 2007؛ کمیته قضایی سنای آمریکا، 2003). این شبکه خیلی گسترده و شبکه ساختارمند سبب افزایش توانایی آنها برای کنترل قاچاق مواد مخدر و فعالیت جنایات سازمان یافته در بیشتر کشورهای اروپایی میگردد (رویتر، 2005؛ کورتیس و کاراجا، 2002؛ تیمور و اسمیت، 2008). بری و همکارانش (2002) گزارش کردند که پ ک ک در قاچاق مواد مخدر فعال است و از قاچاقچیان مواد و از طریق پولشویی کسب درآمد میکند.
پ ک ک با باجگیری از قاچاقچیان در جنوب شرقی ترکیه و تامین امنیت آنها در مسیر حرکت از آنها پول میگیرد. آنها می گویند 80% مواد مخدر توزیع شده در اروپا توسط پ ک ک ودیگر گروههای ترکیهای وابسته به آن انجام میشود. رویتر (2004) میگوید طبق گزاراشات اینترپل شبکههای جنایی ترکیه در انتقال و توزیع هروئین به اروپا نقش مهمی ایفا میکنند. فازی (2007) گزارش کرده کوکائین از طریق اسپانیا و هروئین نیز بیشتر از افغانستان به اروپا میآید و تجارت مواد مخدر تحت کنترل گروههای ترکیه است.
نقش فعال پ ک ک در تجارت مواد مخدر توسط خیلی از دولتهای مهم و نهادهای اجرای قانون از جمله وزارت خارجه آمریکا و برنامه سازمان ملل برای کنترل مواد مخدر در دهه نود تایید شده است. گزاراشات قضایی نیز نشان میدهد بعضی قاچاقچیان مواد مخدر قبل از این که عضو پ ک ک شوند سابقه حمایت مالی از این گروه پ ک ک را دارند (نیروی وظیفه اقدام مالی، 2007). در همان دوره زمانی، اینترپل گزارش کرده فعالیتهای قاچاق مواد مخدر با گروههای جنایی پ ک ک و کردی در کشورهای اروپایی مرتبط است (گئوردونسکو، 1999؛ کورتیس و کاراجان، 2002).
فعالیت پ ک ک در تجارت مواد مخدر در تمام مراحل تولید تا توزیع در خیابانها دیده میشود. گروههای جنایی وابسته به پ ک ک در ترکیه معمولا مواد خام مرفین را برای تولید هروئین از افغانستان یا پاکستان به دست میآورند. آنهیدرید اسید ماده دیگری برای تولید هروئین است که معمولا از ترکیه به آلمان برده میشود (آکتان و کوکنار، 2002). پ ک ک در توزیع انواع مواد مخدر در بازارهای اروپا خیلی فعال است.
گرفتن باج از قاچاقچیان مواد در جنوب شرقی ترکیه و در اروپای غربی نیز منبع دیگری برای تامین مالی پ ک ک است (بیرز و تیلور، 2002). گتوردونسکو (1999) گزارش کرد که گروههای جنایی سازمانیافته کردی و حامیان پ ک ک در رومانی تهدیدی بزرگ برای امنیت ملی اروپا هستند. این بررسی نشان میدهد این گروهها در جنایات مختلف سازمانیافته مانند مواد مخدر، قاچاق انسان، قاچاق سلاح و جعل اسناد سفر و پولشوی فعال هستند.
علاوه بر این فعالیتها، پ ک ک و حامیان آن برای تاثیرگذاری بر رویکرد رومانی برای مسئله کرد تبلیغات میکنند و برای روابط رومانی و ترکیه مانعتراشی مینمایند. در آغاز دهه نود میلادی پ ک ک یکی از فعالترین گروههای تروریستی در دنیا بود. چندین گزارش میگویند این گروه از گروههایی مانند فارک در آمریکای لاتین فعالتر بوده است. پ ک ک و گروههای مارکسیستی-لنینیستی مانند فارک در سالهای اخیر در قاچاق مواد مخدر فعالتر شده اند (روث و سیور، 2007؛ لابروس، 2005؛ کمیته قضایی سنای آمریکا، 2003). این استدلالها و مطالب موجود نشان میدهد گروههای ترکیهای در اروپا در چرخه مواد مخدر دنیا نقش خیلی فعالی دارند. ارتباط آنها با تولیدکنندگان مواد در آسیا و ارتباط با بازارهای اروپایی فرصتهای مهم قاچاق مواد مخدر را برای آنها فراهم کرده است. بنابراین، هدف اصلی این بررسی نشان دادن ارتباط گروههای جنایی ترکیه با پ ک ک است که برای نظارت و تنظیم مقررات برای مقابله با قاچاق مواد مخدر در جهان مهم است.
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10576100701558620?scroll=top&needAccess=true