پ ک ک و شبکه‌های کردی مواد مخدر: همکاری، همگرایی یا درگیری (قسمت سوم)

پ ک ک و شبکه های کردی مواد مخدر: همکاری و همزیستی

پ ک ک یک شبکه مارکسیست-لنینیست با هدف تاسیس یک کردستان مستقل در بین النهرین است. درگیری‌های مسلحانه پ ک ک در سال 1984 آغاز و در دهه نود میلادی به اوج خود رسید. اما پ ک ک پس از جنگ سرد به خاطر از دست دادن حمایت های مالی اربابان مارکسیست خود با بحران بودجه مواجه شد (دمیرل، 2001و 2006). این مشکل تشدید شد چون عملیات رو‌به‌افزایش تروریستی پ ک ک نیازمند هزینه‌های مالی جهت تامین عملیات، تبلیغات، تدارکات بود. در نتیجه، پ ک ک شدیدا نیازمند پول بود. در این راستا، قرار گرفتن ترکیه در مسیر قاچاق مواد مخدر به سوی بالکان فرصت‌های اقتصادی جدیدی را برای دستگاه مالی پ ک ک ایجاد نمود.

در سال‌های اولیه، ورود پ ک ک به قاچاق مواد مخدر بیشتر به گرفتن مالیات و اخاذی از قاچاقچیان مواد مخدر در مرز ایران و ترکیه محدود بود. همزیستی پ ک ک با شبکه‌های کردی مواد مخدر در آن محدوده جغرافیایی سطح تعامل این دو مجموعه مخفی را افزایش داد. حضور فراگیر هسته‌های قاچاق پ ک ک در مرز ایران و ترکیه به این سازمان امکان داد جریان قاچاق کالا را کنترل کند و برای پ ک ک فرصت فراهم آورد تا مالیات وضع نماید. اظهارات عوامل مختلف نشان می‌دهد اولین تماس‌های بین پ ک ک و شبکه‌های قاچاق مواد مخدر توسط عثمان اوجالان با نام سازمانی فرهاد انجام شد (پک و اکیجی، 2007). پ ک ک به دو شیوه از مواد مخدر بهره‌برداری نمود. نخست، در مسیر قاچاقچیان در مناطق کوهستانی مرز ایران و ترکیه ایست‌های غیرقانونی بازرسی ایجاد کرد (کوم، 1998، 2005 ب). دوم، پ ک ک حفاظت از شبکه‌های کردی قاچاق مواد مخدر را پیشنهاد کرد و در قبال آن “مالیات میهن‌پرستانه” گرفت.

تعداد زیادی از اعضای محکوم پ ک ک و شبکه‌های کردی قاچاق مواد مخدر علنا اعتراف کرده‌اند پ ک ک  از تجارت مواد مخدر مالیات می‌گیرد. عبدالله اوجالان در دفاعیات خود در جزیره ایمرالی (5) خاطرنشان کرد “علی‌رغم هشدارهای من، متوجه شدم برادرم (عثمان) از قاچاقچیان کمیسیون مواد مخدر می‌گیرد(6) …گرفتن مالیات به قاچاق مواد محدود نیست. برادرم از همه انواع کالا‌ها کمیسیون می‌گیرد. او ایست‌های بازرسی در مرز ایران و ترکیه را کنترل می‌کند ((www.belgenet.com). همچنین در بین محکومین شبکه‌های جنایی در مورد نرخ مالیات توسط پ ک ک اجماع نظر وجود دارد. تقریبا تمام محکومین می‌گویند 10 درصد یا هزار مارک آلمان برای هر کیلوگرم هروئین است. به عنوان مثال، یک فرد محکوم جنایی به نام م.ه. اظهار نمود “پ ک ک بر قاچاقچیان هروئین 10 درصد و بر تولیدکنندگان نیز 1000 مارک آلمان در هر کیلو  تحمیل می‌کند. هر قاچاقچی مواد مخدر که از مرز ایران و ترکیه عبور کند باید این مبلغ را بپردازد (کوم، 2005، ص 47). م. س. آ. یک عضو محکوم دیگر می‌گوید “همه قاچاقچیان باید مالیات پ ک ک را پرداخت کنند… بدون اجازه پ ک ک هیچ کس حق عبور از مرز را ندارد. اما مالیات برای حجم‌های زیاد بود و برای 3 یا 4 کیلو مالیات نمی‌دادیم (کوم 2005 ب، ص 52).

گرفتن مالیات از مواد مخدر توسط پ ک ک فقط به مرز ایران و ترکیه محدود نیست بلکه تمام مسیر بالکان را در بر می‌گیرد. در اواسط دهه نود میلادی طی یک عملیات هماهنگ پلیس ترکیه بسیاری از قاچاقچیان مواد مخدر ناچار شدند به اروپا منتقل شوند و همزمان نیز حضور کادرهای پ ک ک در اروپا انگیزه جدیدی برای شبکه‌های کردی قاچاق مواد مخدر ایجاد نمود. پ ک ک علاوه بر مالیات از قاچاقچیان مواد مخدر از فروشندگان سطح خیابان نیز مالیات گرفت. نهادهای مختلف پلیس اروپا این را گزارش کرده‌اند و تعداد زیادی اعضای پ ک ک و شبکه‌های کردی مواد مخدر نیز آن را تایید نموده‌اند. در سپتامبر 1999، پلیس در عملیات مشترک هامبورگ و هانور شبکه توزیع مواد مخدر پ ک ک را در آلمان متلاشی کرد (مجله فوکوس آلمان، 7 سپتامبر 1997). پلیس آلمان گزارش کرد این شبکه یک میلیون مارک آلمان هر ماه برای پ ک ک می‌فرستاد. به گفته پلیس آلمان انتقال پی در پی پول نشان می‌داد پول مالیات شبکه‌های کردی قاچاق مواد مخدر برای پ ک ک ارسال می‌گردد (مجله فوکوس آلمان، 7 سپتامبر 1997).

پ ک ک علاوه بر مالیات مرزی، دست به گرفتن “مالیات میهنی” نیز زد و در اوایل دهه نود میلادی از شبکه‌های کردی مواد مخدر و خانواده های کرد می‌گرفت. چندین تروریست و جنایتکار دستگیر شده اعتراف کرده‌اند پ ک ک به نام “مالیات میهنی” از کردها پول می‌گیرد. عبدالله اوجالان در دادگاه خود به کمک‌های مالی قابل‌توجه شبکه‌های قاچاق مواد مخدر مانند خانواده‌های بایباسین، جهانگیر و جان تورک اشاره کرد. اوجالان گفت: “حتی بهجت جان تورک نیز کمک مالی می‌کرد. سازمان در حکاری از خانواده جهانگیر و در ماردین از خانواده جان تورک کمک مالی دریافت می‌کرد. پول هروئین در بانک‌های سوئیس به حساب یک عضو پ ک ک با نام مستعار سینان واریز می‌شود (www.belgenet.com). حسین بایباسین (7) در مصاحبه‌ای با خبرنگار تلویزیون آلمان گفت: “من کرد هستم و برای شکوفایی اقتصاد کردها دست به هر کاری می‌زنم. من به باشگاه‌های فرهنگی کمک زیادی کرده‌ام که در دست عوامل پ ک ک هستند (TOGEC, 2010). 

سال‌ها گذشت تا این که پ ک ک به میانجی بین شبکه‌های کردی قاچاق مواد مخدر تبدیل شد که علیه همدیگر وارد درگیری شده بودند. در مواردی نیز اعضای پ ک ک در قبال گرفتن کمیسیون، بدهی گروهی را از گروهی دیگر می‌گرفتند. در بیشتر موارد نیز، پ ک ک از نقش میانجی بودن خود بهره برد تا وارد این شبکه‌های جنایی شود. یک عضو محکوم شبکه‌های جنایی به نام. ه. ه. می‌گوید “موسی سیتوچی به خاطر بدهی‌های خود از یک معامله هروئین مرا به پ ک ک گزارش کرد. یکی از عوامل پ ک ک در روسیه با نام سازمانی “ماهر” به من زنگ زد و پیشنهاد وساطت داد. من وساطت را رد کردم. ماهر سپس درخواست کرد به مقرهای تازه تاسیس پ ک ک در روسیه کمک مالی کنم. باز هم رد کردم. ماهر مرا به مرگ تهدید نمود.” (KOM 2005b, p.48)

بسیاری از تحلیلگران امنیتی معتقدند مالیات تدریجی و همزیستی نمونه‌هایی از تلفیق هستند. آنها می‌گویند تاکید بر هویت کردی به تقویت روابط بین پ ک ک و شبکه‌های کردی مواد مخدر می‌انجامد.( Sahin, 2001; Steinberg 2008; Laciner, 2008) آنها استدلال می‌کنند که ایده استقلال کردستان همانند اعضای پ ک ک برای اعضای شبکه‌های جنایی کردی نیز مطرح می شود. اما این ایده در دنیای واقعی جنایی خیلی قابل‌توجه نیست. تحلیل اظهارات اعضای محکوم شبکه‌های جنایی نشان می‌دهد “مالیات میهنی” بر اساس اراده و اختیار نبوده و اعضای پ ک ک با زور اسلحه می‌گیرند. به عبارت دیگر، روابط پ ک ک و شبکه‌های کردی مواد مخدر بر اساس رابطه نامتقارن و از طریق ترکیبی از برخوردهای علنی و تلویحی بود.

شبکه‌های جنایی مواد مخدر می‌دانستند عدم قبول مالیات‌بندی پ ک ک به از بین رفتن شبکه‌های آنها منجر خواهد شد. ه. ه. از اعضای اصلی قاچق مواد مخدر که محکوم است می‌گوید: “چهار عضو پ ک ک به ریاست عثمان تیم (8) از طرف پ ک ک پول خواستند. به خاطر ترس از کشته شدن افراد یا خویشاوندان خود در یوکسکووا ناچار بودم یک میلیارد لیره ترک را بدهم. تا آنجایی که می‌دانم عدنان ییلدریم 40 هزار مارک آلمان(9)  و  ساواش بولدان نیز 70 هزار مارک آلمان (10) می‌پرداخت. (به نقل از Pek and Ekici p.144 )  یک عضو محکوم دیگر می‌گوید “من 15 هزار مارک آلمان را به ای. ای. دادم که از طرف پ ک ک مرا تهدید کرد. ای. ای. در استان وان مسئول جمع‌آوری پول برای پ ک ک و قاچاقچی مواد مخدراست.( KOM 2005b, p.54) پ ک ک در قبال این پرداخت‌ها” قول تامین “امنیت” آنها را می‌دهد. شبکه‌های کردی مواد مخدر این “تامین امنیت” را با اکراه قبول کردند چون قدرت نظامی نداشتند تا با هسته‌های پ ک ک در مسیر بالکان مقابله نمایند. جالب است بدانیم بیشترین تهدید امنیتی برای این شبکه‌ها نیز خود پ ک ک است.