کیومرث فیضی، نویسنده کتاب قیام شیخ عبیدالله شمزینی در دوره ناصرالدین شاه قاجار، به بررسی ابعاد مختلف این “قیام” میپردازد و روابط شیخ عبیدالله با قدرتهای منطقه از جمله انگلیس را نیز مورد بررسی قرار میدهد. شیخ عبیدالله نهری/شمزینی که توسط ناسیونالیستهای کرد به عنوان اولین رهبر “استقلالطلب کرد” در تاریخ معرفی میگردد با حمله گسترده به مناطق جنوبی استان آذربایجان غربی سبب قتل افراد بسیاری اعم از کرد و ترک و مسیحی گردید. این شیخ که محله شیخ تپه کنونی ارومیه از نام او و به مناسبت استقرار نیروهایش در آن زمان مانده است، با انگلیس روابط حسنه داشت. نویسنده در صفحه 164 کتاب مینویسد:
“دولت انگلستان به عنوان مدافع و متحد اصلی عثمانی در برابر تجاوزات روسیه تزاری نیز به عنوان قدرتی استعماری که در سده نوزدهم، منافع سیاسی و اقتصادی گستردهای در عثمانی داشت، قاعدتا به رویدادهای مربوط به آن کشور حساس بود.”
نویسنده در ادامه میگوید:
“انگلیس از موقعیت سوق الجیشی مناطق کردنشین مطلع بود به همین دلیل تحرکات کردها را زیر نظر داشت. سابقه روابط انگلیس و کردها به قبل از آن بر میگردد و آن زمانی است که انگلیسیها موفق شدند کردها را تحت ریاست شیخ عبیدالله در جنگهای روسیه و عثمانی 1878-1877 میلادی شرکت دهند و به نوشتهی خالفین بریتانیا به منظور دفاع از عثمانی بسیاری از سران کرد را برای جنگ با روسیه با پول خریداری کرد. در آن زمان انگلیسیها روابط دوستانهای با روسای کرد داشتند و شیخ را شخصیت مفید و دوست میخواندند”.
فیضی در ادامه و در صفحه 165 میگوید:
“بی گمان تهدیدات و تحریکات ماموران انگلیسی موجب تغییر رای و نظر روسای کرد از جمله شیخ عبیدالله گردید و تصمیمات کردها در مجمع اول شمزینان مبنی بر قیام ضد دولت عثمانی به بوتهی فراموشی سپرده شد و در عوض، حمله به ایران توسط کردهای شورشی مورد بررسی قرار گرفت و تایید شد.”