یادداشت وارده/نادر انتصار: رضاخان ممنوعیت‌های گسترده‌ای به کردها تحمیل کرد

نادر انتصار، نویسنده کرد و استاد علوم سیاسی دانشگاه آلابامای آمریکا، در کتاب “سیاست کردها در خاورمیانه” به ابعاد مختلف مسئله کرد می‌پردازد و در اشاره به کردهای ایران در دوره رضاخان در صفحه 36 می‌نویسد: «شورش سمکو اولین تلاش مهم و جدی از جانب کردها علیه دولت مرکزی بود. شکست نهایی سمکو ناشی از عدم توانایی وی در غلبه بر محدودیت‌های فکری و تنگ‌نظری وی بود. سمکو قبل از هر چیز  به غارت و چپاول علاقمند بود. چون نمی‌توانست قبیله خود و یا عشیره‌های متحد خود را غارت کند به مناطق غیر کرد آذری حمله می‌کرد».

نویسنده در ادامه و در صفحه 37 می‌نویسد: «پیروزی نظامی رضاخان بر سمکو و دیگر سران قبیله‌ای و رهبران عشیره‌ای در همه ایران، مقدمه دوره‌ای جدید از سرکوب بسیاری از گروه‌های قومی در ایران بود. رضاخان وسواس و مشغولیت ذهنی برای القا و تزریق تدریجی آگاهی و وجدان ملی فارسی داشت و این امر حتی به تاسیس فرهنگستان فارسی منجر شد که به دستور رضاخان بایستی کلمات عربی و ترکی را از فارسی می‌زدود».

نادر انتصار در قسمت دیگر از این صفحه به سیاست ضدکردی رضاخان پهلوی می‌پردازد و می‌گوید: «به کاربردن زبان کردی در آموزش، نشریات، محاوره و گفتار عمومی ممنوع شد. دولت، بودجه بسیاری از مدارس کردستان را قطع و قانون لباس یکسان بر همه ایرانیان از جمله کردها تحمیل کرد. با پیروی از شیوه آتاترک در ترکیه حتی بر استفاده از اصطلاح «ایرانیان کوهی» جهت نام بردن از جمعیت کرد کشور تاکید کرد (زیرا آتاترک، کردهای ترکیه را ترکی کوهی خواند). اقتصاد کردستان که تا حد زیادی بر تولید تنباکو یا توتون متکی و به عنوان یک محصول نقد وابسته بود؛ رضاخان با اعمال انحصار دولتی این اقتصاد را به شدت از هم گسیخت. همچنین، شیوه مالکیت زمین در کردستان را دست نخورده گذاشت، بدین معنی که صاحبان سنتی قدرت در کردستان یعنی خان‌های عشیره‌ای قادر بودند به استثمار مردم ادامه دهند».

ترک پاسخ

لطفا نظر خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید