آمبرین زامان/ترجمه دیدبان حقوق بشر کردستان ایران
توافق اخیر نفتی بین نیروی سوریه دموکراتیک و یک شرکت آمریکایی به همان اندازه که اهمیت نفتی دارد از اهمیت زیادهخواهی سیاسی برخوردار است. همزمان با افزایش انتشار جزئیات توافق نفتی مبهم بین یک شرکت آمریکایی و اداره خودگردان کرد در شمال شرق سوریه، روز به روز واضحتر میگردد که این توافق همان اندازه که اهمیت نفتی دارد از اهمیت زیادهخواهی سیاسی نیز برخوردار میباشد. مظلوم کوبانی، فرمانده نیروی سوریه دموکراتیک، فرد اصلی پشت این موضوع است. او با امضای توافق 25 ساله با شرکت دلتا کرسنت انرژی امیدوار است به مجموعه ای از اهداف جاهطلبانه و در هم تنیده برسد.
نخست، تثبیت حضور نظامی آمریکا در شمال شرق سوریه است که با آوردن شرکت نفتی آمریکا انجام میشود، این ایده مدتی است مطرح میشود. اتفاقی نیست وقتی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، در آستانه حملات ترکیه به شمال سوریه در ماه اکتبر گذشته اعلام کرد قصد دارد «به خاطر نفت» نیروهای آمریکایی را حفظ کند. این ایده در ذهن رئیس جمهور نیز گنجانده شده است. تحت فشار قرار دادن رژیم بشار اسد با قطع درآمدهای نفتی نیز یک استراتژی واشنگتن برای وادار کردن اسد جهت قطع ارتباط با ایران است. موضوع مهم دیگر نیز این است درآمد نفت کردهای سوریه را از لحاظ مالی در وضعیت بهتر قرار میدهد و از کمک و بخشش آمریکا بینیاز میکند.
از نطر کردها، ورود آمریکا به این بازار در طی زمان سبب میشود تا آمریکا وارد تعهد سیاسی عمیق تر بین کردها و دولت سوریه شود. هر چه آمریکا بیشتر در منطقه بماند، روابط از جنبه صرفا امنیتی دور و شانس کردها برای داشتن یک وضعیت نیمهخودمختار همانند اقلیم کردستان عراق بیشتر میشود که در اصل تحت حمایت نظامی آمریکا به وجود آمد. اما بعید بود اقلیم کردستان بتواند بدون ترکیه زنده بماند. ستون اصلی استراتژی مظلوم کوبانی نیز در این نکه نهفته است؛ این امر با خواسته واشنگتن برای ترمیم روابط با هم پیمان خود در ناتو هماهنگ است.
نفت در تشویق رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، برای عادیسازی روابط با اقلیم کردستان در سال 2010 نقش بسیار مهمی ایفا کرد. آن زمان ترکیه در اربیل کنسولگری خود را افتتاح کرد و از طریق پایانههای سواحل جنوبی مدیترانه و علی رغم اعتراض دولت مرکزی در بغداد خط لوله نفت برای صادرات نفت اقلیم کردستان را به راه انداخت.
کردهای عراق به صورتی زیرکانه بخشهای بزرگی از قراردادهای نفتی روزهای اول را به شرکت های نفتی ترکیه و وابسته به راستگرایان افراطی ناسیونالیست واگذار کردند. همزمان راه گفتگو با میت و عبدالله اوجالان را فراهم آوردند تا به شورش چند دههای پ. ک.ک. در ترکیه پایان دهند. آیا همان سناریو میتواند در سوریه نیز تکرار شود؟ آیا دادن بخشی از درآمد نفت به آنکارا با صادرات نفت از طریق ترکیه یخ روابط بین نیروی سوریه دموکراتیک و ترکیه را آب خواهد کرد و حضور نیروهای آمریکایی را پایدارتر؟ مظلوم کوبانی معتقد است میتواند چنین باشد. مسیری طولانی است، اما تاریخ نشان میدهد وقتی کردها درست محاسبه نمیکنند و زود حرکت میکنند، زمان به نفع کردها بوده است. وقتی کردهای عراق در سال 2017 همهپرسی استقلال را علیرغم مقاومت آمریکا، ترکیه، ایران و بغداد برگزار کردند، رویای رسیدن به کرکوک را از دست دادند. وقتی کردهای سوریه برای گسترش کنترل خود بر غرب رود فرات در سال 2016 بازی به راه انداختند، ترکیه اولین حمله برای به هم زدن برنامه آنان را آغاز نمود.