دام دوم: توسعه کردها در مناطق عربی سبب تحریک تنش‌های قومی در سوریه و عراق می‌شود
قدرت گرفتن کردها به بهای حذف مردمان عرب این خطر را در پی دارد که زمینه درگیری قومی در آینده در عراق و سوریه فراهم شود. نیروهای کرد در شمال عراق و در مناطق اکثرا عرب در شمال سوریه و با حمایت ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا وارد مناطق مورد مناقشه شده‌اند. این پیشروی‌ها سبب دامن زدن به آتش اختلافات دیرینه کردها و عرب‌ها در این مناطق می‌گردد. ادعا می‌شود ی.پ.گ. در سوریه تخلیه اجباری جمعیت و تخریب خانه اعراب روستایی در شمال استان رقه را به صورت سیستماتیک انجام داده است. نیروهای امنیتی کرد عراق نیز به صورتی مشابه تعداد زیادی از روستاهای عرب را در باصطلاح “مناطق امنیتی” محصور کرده‌اند تا از بازگشت آنها به خانه شان جلوگیری شود. بی‌اعتمادی و خصومت نسبت به کردها در بین اعراب سنی در رفتار گروه‌های مخالف سوریه نسبت به ی.پ.گ. انعکاس می‌یابد. بیشتر جناح‌های مخالف سوریه مایل نیستند با کردها همکاری و شراکت کنند. پانزده گروه برجسته مخالف سوریه بیانیه‌ای مشترک در ژوئن سال 2015 منتشر کردند و به خاطر ادعای پاکسازی قومی روستاهای عرب ی.پ.گ. را محکوم نمودند.
گروه‌های عرب سنی و مخالف سوریه که شرکای بالقوه آمریکا هستند روز به روز می‌توانند علیه ی.پ.گ. و در ادامه آن با علیه ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا و به نفع گروه‌های رادیکال موضع بگیرند. ی.پ.گ. با گروه‌های سنی در سوریه از جمله گروه‌های اوپوزیسیون مورد حمایت آمریکا و همچنین گروه‌های تندروی اسلامی درگیر شده است. چندین جناح رادیکال اوپوزیسیون شامل جبهه‌النصره وابسته با القاعده و گروه قدرتمند احرارالشام اقدامات خصمانه‌ای نیز علیه ی.پ.گ. انجام داده‌اند. جبهه النصره، احرار الشام و دیگر جناح‌های اوپوزیسیون – شامل گروه‌های مورد حمایت آمریکا که موشک‌های ضد تانک تاو دریافت کرده‌اند – در نوامبر سال 2015 در شمال استان حلب با ی.پ.گ. و نیروی سوریه دموکراتیک – مورد حمایت آمریکا- درگیر شدند. نیروهای وابسته به ارتش آزاد سوریه بعدا بیانیه‌ای را در ژانویه 2016 صادر کردند و از گروه‌های اوپوزیسیون خواستند برای محافظت از خطوط کلیدی تدارکاتی شمال شهر حلب علیه داعش و نیروی سوریه دموکراتیک بسیج شوند. پیوستن جنگجویان اوپوزیسیون عربی و مورد حمایت آمریکا به جنگ علیه ی.پ.گ. مورد حمایت آمریکا نشان‌دهنده پیچیدگی‌های تامین حمایت مداوم از کردهای سوریه در طی پیشروی آنها در مناطق عرب است.
تبعات بالقوه بلند مدت توسعه‌طلبی مداوم کردها را می‌توان در دوره پس از تهاجم برای تصرف شنگال در شمال عراق دید. تصرف این شهر مورد مناقشه توسط نیروهای کرد خیلی زود به چپاول خانه‌های اعراب سنی و تحریک اختلافات تاریخی سیاسی منجر شد. پ ک ک و احزاب اصلی سیاسی کرد علنا اعلام می‌کنند قصد برگرداندن شنگال به بغداد را ندارند با این که حیدر العبادی نخست وزیر وقت عراق خواهان اعمال کنترل فدرال بر این منطقه شد. رهبرانی از حزب دموکرات کردستان و رقیب آن یعنی اتحادیه میهنی کردستان پیشنهاد ادغام رسمی شنگال به عنوان استانی در کردستان عراق را مطرح کرده‌اند در حالی که پ ک ک پیشنهاد کرده تا شنگال یک کانتون مستقل تحت کنترل ایزدی‌ها باشد. کردهای عراق ممکن است سرانجام قصد الحاق مناطق دارای ترکیب جمعیتی مختلط در راستای مرزهای داخلی مورد مناقشه با بغداد باشند و این را بدون مراجعه به بغداد یا قانون اساسی عراق انجام دهند.
موضع کردها در عراق سبب ایجاد واکنش‌های روزافزون اعراب سنی شده است. مقامات سنی عراق حتی حین ابراز سپاس از پیشمرگه، در مورد وضعیت شنگال نگرانی خود را مطرح نموده‌اند. استاندار عرب سنی استان نینوا خواهان حفظ نظم شده و در 21 نوامبر سال 2015 خواهان واکنش “احزاب” نامشخص علیه اشغال ساختمان‌های دولتی شد. دیگر سیاستمداران سنی نیز واکنش نشان داده‌اند. یک عضو شورای عراقی نمایندگان از جناح اتحاد سنی نیروهای ایزدی وابسته به حزب دموکرات کردستان را متهم کردند خانه‌ها و مساجد را در شنگال تخریب می‌کنند در حالی که یک رهبر قبیله ای عرب جنگجویان ایزدی را متهم کرد عرب‌های محلی را می‌ربایند.
این تنش‌های قومی منحصر به کردها و عرب‌ها نیست. توسعه طلبی کردها سبب تحریک تنش‌های بلندمدت با ترکمن‌های شرق استان صلاح الدین نیز شده است. پیشمرگه‌های وابسته به اتحادیه میهنی کردستان در شهر طوزخورماتو در شرق تکریت در روز دوازدهم نوامبر وارد درگیری عمده‌ای با جنگجویان “بسیج مردمی” شدند. این درگیری‌ها شامل اعضای شیعه ترکمن سازمان بدر مورد حمایت ایران بود. این درگیری سبب شد تا تعداد زیادی خانه و مغازه تخریب شده و آدم ربایی متقابل افزایش یابد. مقامات ارشد هر دو طرف – از جمله شبه نظامیان مورد حمایت ایران، دو لت عراق و ایران – سرانجام هیئت‌های سیاسی و نیروی نظامی به منطقه فرستادند تا آرامش را به منطقه باز گردانند. این آتش بس‌ها بین پیشمرگه‌ها و جنگجویان ترکمن شکننده است چون هر دو همدیگر را به نقض آن متهم می‌کنند در حالی که شهر هنوز هم شاهد درگیری‌های کم شدت است. اما بروز خشونت هنگام درگیری‌های جزئی و دائمی در طوزخورماتو رخ داد که پس از خروج ارتش عراق در سال 2014 پیشمرگه‌های کرد تامین امنیت شهر را بر عهده گرفتند.
منبع: