نیروی سوریه دموکراتیک (قسد)، همپیمان آمریکا در اتئلاف بینالمللی ضدداعش در سوریه، از لحاظ ایدئولوژیک و ساختار، به مفهوم لیبرال و دموکراتیک جهانی، بر مفاهیم اکولوژیک و فمینیستی تاکید میکند. واقعیت این که قسد تحت کنترل سیاسی- نظامی حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک.) قرار دارد که یک گروه تروریستی اعلام شده و چهار دهه علیه ترکیه جنگیده است. پ.ک.ک. در مناطق تحت کنترل خود یک سری اقدامات با هدف ایجاد ثبات انجام داد اما برای کسب مشروعیت تلاش میکند، اما با وجود داعش و دیگر گروههای سلفی فضای رشد پیدا نخواهد کرد. انحصاریسازی قدرت توسط پ.ک.ک. و سواستفاده آن سبب میشود شانس آن برای تبدیل سیستم «روژاوا» به یک راه حل بلندمدت از بین برود و تهدید تروریستهای سلفی در منطقه و جهان همچنان علیه آن منطقه باقی خواهد ماند.
تاریخچه
پ.ک.ک. سازمانی اقتدارگراست که صدها عضو خود را به دلیل مظنون بودن به عدم اعتقاد ایدئولوژیک به قتل رسانده است. وقتی پ.ک.ک. با استفاده از نامهای حزب اتحاد دموکراتیک (پ.ی.د.) و یگانهای مدافع خلق (ی.پ.گ.) از آغاز سال 2012 مناطقی را در سوریه تصرف کرد، رهبران کُرد مخالف و منتقد خود را به قتل رساند.
طبق گزارشهای سازمانهای حقوق بشری که این مسئله را پیگیری کردهاند، پ.ک.ک. چهل رهبر سیاسی، فعال و روزنامهنگار کُرد را بین سال 2012 تا 2014 به قتل رسانده است. این سازمانها میگویند قتل این افراد توسط پ.ک.ک. پس از سال 2014 در سطحی گسترده کاهش یافت، چون پ.ک.ک. در قضیه کوبانی حمایت غرب را کسب کرد و احساس نمود که قتلهای سیاسی این مسئله را به خطر خواهد انداخت. اطلاعات ارائه شده توسط فعالان کُرد نشان میدهد روند دستگیری هنوز ادامه دارد. دستگیریها که با بدرفتاری در زندان همراه است معمولا کوتاه مدتاند و به افراد هشدار میدهند دست از تحریک علیه پ.ک.ک. بردارند. در مورد افراد مخالف در سطح بالا معمولا پ.ک.ک. آنها را به زندانهای بلندمدت محکوم میکند اگر چه سازمانهای حقوق بشری میگویند روند محاکمههای پ.ک.ک. مبهم و غیرشفاف است و بعضی موارد، «ناپدید شدن» افراد را در پی دارد.
پس از آن که پ.ک.ک. در منطقه «روژاوا» (مناطق کردنشین سوریه که پ.ک.ک آن را به این نام توصیف میکند) سربازگیری و مالیات اجباری و برنامه درسی ایدئولوژیک را تحمیل نمود با مقاومت مواجه شد. سیاستهایی که وقتی اوجالان در دهه هشتاد میلادی دستور اجرای آن در جنوب شرقی ترکیه را داد با جدل همراه شد. عضوگیری اجباری به صورت رسمی در سال 1990 تعلیق شد اما عملا ادامه یافت. صلاحالدین چلیک یک عضو سابق پ.ک.ک. میگوید «پس از آن که پ.ک.ک. کردها را ربود و آنها را ناچار کرد تا وارد نیروی مسلح پ.ک.ک. شوند، این اقدام روستائیان را را تشویق نمود تا به عضویت محافظان روستاها درآیند چون مردم خواهان سلاح برای محافظت از فرزندان خود بودند.»
استفاده پ.ک.ک./ی.پ.گ. از کودک سربازان تا امروز هم ادامه دارد. وزارت خارجه آمریکا در یک گزارش خود در مورد قاچاق انسان در این زمینه مینویسد «ی.پ.گ. علیرغم تعهد به سازمانهای بینالمللی در ژوئن 2014 برای آزاد کردن همه اعضای زیر 18 سال خود هنوز هم حتی کودکان 12 ساله را برای جنگ آموزش میدهد.» در ادامه گزارش آمده ی.پ.گ. مدارس را به مکان آموزش «ایدئولوژی اقتدارگرایی» تبدیل کرده و این امر سبب خشم والدین شد چون آن را تحمیلی و عامل نابودی زندگی کودکان میدانند. سمیرا حاج علی، رئیس اداره آموزش و آموزش عالی کانتون جزیره اعتراف کرد درواقع دکترین پ.ک.ک. در «روژاوا» اجرا میشود؛ اما وجود هرگونه ارتباط سیاسی با آن را رد کرد و این ایدئولوژی را «جامع» توصیف نمود و گفت: «ما همانند حزب بعث برنامه درسی خود را سیاسی نمیکنیم. نظام ما بر اساس ملت دموکراتیک قرار دارد. این که ما را به سیاسی نمودن برنامه درسی متهم میکنند دلیل آن این است ما اندیشه رهبر آپو (لقب اوجالان- سرکرده پ.ک.ک) را اتخاذ کردهایم و واقعیت این است که ایدئولوژی او جهانی است و به همه اقوام خدمت میکند.» در مارس 2017، ی.پ.گ./پ.ک.ک. قانونی را تصویب کرد که کنترل آن بر «روژاوا» را شکل داد و منطقه را به صورت رژیم تکحزبی در آورد. چون احزاب مخالف باید «به صورت قانونی» ثبت نام کنند و روند ثبت احزای نیز در اختیار پ.ک.ک. قرار دارد. یک موج تشدید شده پیگرد افراد منتقد پس از تصویب این قانون صورت گرفت که دفاتر احزاب مخالف کُرد را تعطیل نمود و دهها نفر را دستگیر کرد. مخالفان کُرد سوری در طی تابستان سال 2017 همچنان تحت فشار پ.ک.ک. بودند و پ.ک.ک. نیز سیستم عضوگیری خود را تثبیت نمود و زندگی را مختل کرد؛ به ویژه اجرای آداب و رسوم دینی را عملا ممنوع کرد. در ماه سپتامبر، پ.ک.ک. سرکوب جدیدی را آغاز و این بار حامیان استقلال کردستان در عراق را سرکوب کرد.
پ.ک.ک. برای مخفی نگه داشتن ماهیت خودکامه سیستم خود در سوریه تلاشهای قابل ملاحظهای کرده است که از طریق تبلیغات مستقیم و حملات بی وقفه به منابع مستقل اطلاعرسانی در داخل روژاوا و از همه مهمتر به رسانهها انجام شده است. به عنوان نمونه میتوان به ربودن بارزان لیانی گزارشگر زاگرس تی.وی. و هدف قرار دادن ابراهیم علی سلیمان روزنامهنگار «فرات پست» اشاره کرد که به موارد نقض حقوق بشر در سوریه میپرداخت.
چند مورد دیگر
یاسر الدحله، یک فرمانده عرب قسد، از تیپهای بقره، مرتکب اشتباه شد که گویی میتواند مستقل عمل کند تا بتواند به یک مشکل مردم محلی پاسخ دهد، او به خاطر این اقدام در 28 سپتامبر 2017 توسط پ.ک.ک. زندانی شد.
علی ناجم کنجر، یک عضو کُرد اوپوزیسیون سوریه از حزب دموکرات کردستان سوریه روز دهم اکتبر سال 2017 توسط آسایش/پلیس مخفی پ.ک.ک. در شمال حسکه دستگیر شد و از سرنوشت او خبری در دست نیست.
سردار دری یک فعال رسانهای کُرد که ایستگاه رادیوییاش به صورت مرتب از مقامات «روژاوا» انتقاد میکرد دستگیر، شکنجه و در نوامبر سال 2016 توسط آسایش نظامی پ.ک.ک. به قتل رسید. پدر وی نیز در 12 دسامبر 2017 در حسکه به قتل رسید.
در اوایل اکتبر 2017، قبل از پایان عملیات رقه، ویدیویی از پ.ک.ک. منتشر شد که یک مرد غیرمسلح را کتک میزند چون ریش بلند داشت و تصور کردند او عضو یا حامی داعش است در حالی که آن مرد در منطقه تحت کنترل داعش بود و باید طبق قانون آنها ریش بلند میگذاشت در غیر این صورت تنبیه میشد. بلافاصله پس از سقوط «پایتخت» داعش، پ.ک.ک. با ترکیبی از فشار و تهدید، برنامه عضوگیری اجباری را شروع کرد و تلاش کرد تا خانوادهها خویشاوندان خود را از مناطق دیگر بیاورند تا عضو پ.ک.ک. شوند. این سبب شد تا موجی از فرار جوانان شروع شود و پ.ک.ک. نیز آنها را دستگیر میکرد.
در تلرفعت در 15 فوریه 2018، در کمپ آوارگان داخلی سوریه از منطقه ساجو علیه پ.ک.ک. اعتراض صورت گرفت. نحوه اداره این کمپها منبع مهمی از نارضایتی برای اعرابی بوده که تحت حاکمیت آن قرار گرفتهاند اما خشم تلرفعت فراتر از آن بود. پ.ک.ک. تلرفعت را گرفت که یک منطقه با اکثریت عرب است و با حملات هوایی روسیه موفق به کنترل آن شد و کنترل این منطقه عاملی کلیدی در بسیج شدن شورشیان مخالف برای جنگیدن در کنار ترکیه در عملیات شاخه زیتون علیه پ.ک.ک. در عفرین بود.
در تل ابیض، یک شهر با اکثریت عرب در شمال رقه، که به تصرف پ.ک.ک. در آمد، پ.ک.ک. روز 15 فوریه روز دستگیری عبدالله اوجالان فعالیت بازار را ممنوع کرد تا توجه آنها به این دستگیری در سال 1999 را معطوف کند.
انتخابات با فریبکاری
منطقه «روژاوا» که از نوامبر 2013 به صورت رسمی تاسیس شده است روز 22 سپتامبر 2017 اولین انتخابات خود برای تعیین روسای کمونهای محلی و دور دوم را روز سوم نوامبر برای تعیین شورای منطقهای یا شهر برگزار کرد. دور نهایی نیز روز 19 ژانویه سال 2018 برای تعیین یک پارلمان به نام «شورای دموکراتیک مردم» برگزار شد. قبل از شروع انتخابات اعلام شد که اعراب القمر (که در دهه هفتاد میلادی توسط دولت سوریه برای سیاست تعریب به حسکه آورده شدهاند تا ترکیب جمعیتی را به هم بزند)، در دور سوم حق شرکت در انتخابات ندارند.
انجمن میهنی کردهای سوریه که سازمانی برای گردهمایی گروههای کردی مخالف پ.ک.ک. در سوریه است انتخابات را تحریم کرد و اعلام نمود انتخابات در شرایط نابرابر برگزار میشود و پ.ک.ک. زیرساختهای همه احزاب مستقل کُرد را از بین برده است و در برابر اعتراضات، گروهها و افرادی را ایجاد و تقویت کرد که به عنوان مستقل معرفی کند اما در اصل وفادار به پ.ک.ک. هستند.
نتیجه
وضعیت کنونی در سوریه در دوره پس از «خلافت» داعش ناپایدار است. ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا نیز علیه تروریسم چنان محدود است که اقدامات لازم برای دوران پس از داعش را نادیده گرفته است. ایجاد ساختارهای ذیصلاح و مشروع سیاسی در مناطق پاکسازیشده از داعش برای سرکوب نهایی جهادیها به صورت پایدار لازم است. تعداد زیادی از اعراب سوریه در مناطق پاکسازیشده از داعش به پ.ک.ک. به عنوان نیروی بیگانه و اشغالگر نگاه میکنند و این فقط به خاطر موراد نقضی نیست که به آن اشاره شد. کشورهای همسایه نیز به پ.ک.ک. به عنوان تهدید برای امنیت خود نگاه میکنند به عنوان نمونه میتوان به عملیات ترکیه در عفرین اشاره کرد. اگر عناوین تروریستی این نیروها را نیز کنار بگذاریم، واقعیت سیاسی داخلی و خارجی علیه ساختارهای تحت سلطه پ.ک.ک. است.[1]
نوشته: کایل اورتون
[1].https://kyleorton1991.wordpress.com/2018/03/03/human-rights-abuses-in-rojava-and-the-anti-isis-war/#more-5188