ادامه سرکوب آزادی مطبوعات و روزنامه‌نگاران و خبرنگاران در اقلیم کردستان عراق، آینده دموکراتیک آن را تهدید می‌کند.
حکیم قره‌داغی در مورد تحولات اقلیم کردستان در سایت الجزیره مقاله‌ای به شرح زیر نوشته است:
«اقلیم نیمه خودمختار کردستان عراق مدتهاست که به عنوان مکانی برای آزار و شکنجه اهالی مطبوعات و روزنامه‌نگاران تبدیل شده است. این منطقه که پیشتر خود را مکان آزاد در عراق توصیف می‌کرد، امروز کوچکترین انتقاد از خاندان حاکم بارزانی را به شدیدترین وجه ممکن سرکوب می‌کند.
در ماه اوت، اعتراضات علیه تعویق در پرداخت حقوق پرداخت و کاهش حقوق در بخش دولتی در منطقه اقلیم آغاز شد. دولت اقلیم، که حدود ۵۰ درصد از نیروی کار منطقه را جذب کرده است، ماه‌ها است که به طور منظم حقوق کارمندان را پرداخت نمی‌کند. زیرا دولت اقلیم کردستان با یک بحران اقتصادی شدید روبرو است (بحرانی ناشی از کرونا، فساد و سرقت ثروت نفتی و اختلاف با دولت مرکزی در بغداد).
در حالی که یک کانال‌های تلویزیونی در اقلیم قربانی اختلافات سیاسی میان اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان عراق شده است، روزنامه‌نگاران آینده شغلی ندارند و توسط شبه‌نظامیان مورد حمله و تهدید قرار می‌گیرند. از نظر نخبگان حاکم، این سرکوب رسانه‌ها ممکن است راهی سریع و کارآمد برای مهار خشم عمومی به نظر برسد، اما در طولانی مدت، سرکوب مداوم آزادی مطبوعات و آزادی بیان، بنیان‌های حکومت را تهدید می‌کند.
اعتراضات مردمی در سلیمانیه (منطقه تحت کنترل خاندان طالبانی) و اربیل و دهوک (تحت کنترل خاندان بارزانی) شدت گرفته و نیروهای پلیس و امنیتی معترضان را سرکوب می‌کنند. همزمان در ماه اوت، حدود ۱۰۰ نفر – از جمله روزنامه‌نگاران – در حملات شبانه در منطقه دهوک دستگیر شدند. اواخر ۱۹ آگوست، مأموران آسایش – وابسته به حزب حاکم حزب دمکرات کردستان – به دفاتر دهوک کانال تلویزیونی NRT که توسط رهبر حزب مخالف نسل جدید، شاسوار عبدالواحد تاسیس شده بود، یورش بردند. یک روز بعد، پلیس وارد دفتر اربیل این شبکه شد و آن را تعطیل کرد.
گزارشگران NRT (نیهاد اورامار، شکران زیباری و احمد زاخوی) دستگیر شدند. زاخوی حداقل ۱۰ روز بدون هیچ اتهامی در بازداشت ماند و نیروهای امنیتی مانع تماس وی با خانواده و وکیل شدند. این اقدامات ناقض قانون مطبوعات ۲۰۰۸ است که به صراحت می‌گوید روزنامه‌نگاران نباید به خاطر انجام کار خود دستگیر شوند. علیرغم آن، دیندار زیباری، هماهنگ کننده حمایت بین‌المللی در نامه‌ای به NRT در اواخر ماه اوت، تأیید کرد که دولت اقدامات قانونی را برای تعطیلی آن انجام داده است. دولت اقلیم کردستان مدعی است مخدوش کردن چهره حکومتداری در اقلیم کردستان و از بین بردن ارزش‌های مقدس جامعه رویکرد اصلی شبکه NRT است.
بیشتر بخوانید:
اقلیم کردستان عراق؛ بهشت یا جهنم روزنامه‌نگاران؟
کابینه جدید حکومت اقلیم کردستان به رهبری مسرور بارزانی، پسر بزرگ رئیس سابق مسعود بارزانی، آزادی بیان را محدود کرده است. مرکز حقوق روزنامه‌نگاران مترو، که در منطقه سلیمانیه تحت واقع شده است، در شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی ۹۸ تخلف علیه سازمان‌های رسانه‌ای و روزنامه‌نگاران را در اقلیم ثبت کرده است. تنها سازمان‌های رسانه‌ای که با مشکلات جدی در فعالیت در اقلیم روبرو نشده‌اند، ده‌ها مرکز حمایت شده توسط خاندان‌های بارزانی و طالبانی بوده‌اند و عملا اقلیم جایی برای فعالیت رسانه آزاد مستقل باقی نگذاشته است.
این اولین باری نیست که حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان با رسانه‌های مستقل یا مخالف برخورد می‌کنند. دو طرف ضمن نشان دادن خود به عنوان شرکای قابل اعتماد برای آمریکا و متحدان نزدیک غربی، تحمل کمی نسبت به مخالفت و انتقاد نشان داده‌اند.
در سال ۲۰۱۰، سردشت عثمان، دانشجوی دانشگاه، ساکن اربیل و روزنامه‌نگار نیمه وقت، پس از نوشتن یک شعر طنز در مورد خانواده بارزانی، شکنجه و کشته شد. این ترور خشم عمومی را برانگیخت و مقامات را مجبور به شروع تحقیقات کرد. نتیجه‌گیری رسمی این بود که عثمان با گروه انصارالله وابسته به القاعده در تماس است و به دلیل امتناع از همکاری با آنها کشته شد. این ادعاها بلافاصله توسط خانواده عثمان رد شد.
بیشتر بخوانید:
سرکوب گسترده خبرنگاران در اقلیم کردستان عراق
در سال‌های اخیر، چندین روزنامه‌نگار دیگر کشته شده‌اند، از جمله کاوا گِرمیانی در ۲۰۱۳ و وِدات حسین در ۲۰۱۶٫ همه آنها کشته شدند زیرا مقالاتی انتقادی درباره فساد و خانواده‌های تحت سلطه دو حزب حاکم منتشر کرده بودند. مقامات امنیتی در اقلیم کردستان در شمال عراق نه عاملان و نه انگیزه قتل آنها را مشخص نکردند. در واقع در اقلیم کردستان روزنامه‌نگاران توسط نیروهای حزبی وفادار به احزاب حاکم کشته و شکنجه می‌شوند، در حالی که مهاجمان مصونیت کامل دارند.
اکنون و پس از نزدیک به سه دهه خودگردانی و اعمال برخی هنجارهای دموکراتیک، شهرت دموکراتیک و لیبرال بودن دولت اقلیم کردستان عراق در هم شکسته است. اقلیم کردستان نه الگویی برای سایر مناطق عراق و نه الهامی برای کردهای ایران، ترکیه و سوریه است. آخرین گزارش دیده‌بان حقوق بشر، مناطق تحت کنترل حکومت اقلیم کردستان را مانند سایر مناطق عراق برای افراد منتقد توصیف کرده و نوشته قوانین مبهم توسط مقامات اقلیم برای سرکوب منتقدان استفاده می‌شود. به اذعان «جنین هنین پلاسخارت» نماینده سازمان ملل در عراق، پاسخ شدید به انتقادات عمومی، اعتراض‌ها، آزار و اذیت یا تعطیلی رسانه‌ها [در منطقه کردستان] مطمئنا راه‌حل مسائل پیش‌رو نیست.
کردها بیش از یک قرن برای آزادی و خودگردانی جنگیده‌اند. امروزه اقلیم کردستان عراق تنها نهاد دارای حاکم نیم‌بند در عراق است. مقامات کردستان عراق باید به آزادی بیان احترام بگذارند و هنجارهای دموکراتیک را حفظ کنند تا به جهانیان نشان دهند که کردها می‌توانند بر خود حکومت و در صلح زندگی کنند. اگر این سرکوب گسترده در اقلیم ادامه داشته باشد، خشم عمومی نسبت به رفتار نامناسب، عدم ارائه خدمات اساسی، وخیم‌تر شدن وضعیت حقوق بشر و بحران اقتصادی فزاینده، منطقه کردنشین عراق را به آستانه سقوط اقتصادی و سیاسی می‌کشاند و وجود دولت اقلیم در معرض تهدید قرار خواهد گرفت.»