نوشته لارا عزیز/ مرکز مطالعات بحرانها و کشمکشهای بینالمللی، بلژیک
ترجمه از انگلیسی: دیدبان حقوق بشر کردستان ایران
پ. ابعاد بین المللی
اتحاد با آمریکا به پ.ی.د امکان داد از تهدید ترکیه در امان باشد. متحد شدن با آمریکا به کردها اجازه داد علیرغم نگرانیهای ترکیه نسبت به مسئله کرد، نفوذ خود در مناطق کردنشین سوریه را افزایش دهند. درواقع، ترکیه عمیقا از دیدن یک کمربند مداوم کردی در امتداد مرزهای خود ناراضی است. ترکیه میترسد پ.ک.ک این منطقه را به پایگاه دوم انجام عملیات از سوریه تبدیل نماید. این منطقه به پ.ک.ک امکان خواهد داد تا به عنوان بازیگری منطقهای قدرت خود را افزایش دهد و به ترکیه فشار بیاورد تا به اقلیت کرد خود امتیازاتی سیاسی بدهد. کارایی نظامی ی.پ.گ و روابط قوی آن با پ.ک.ک به عنوان تهدیدی مستقیم علیه امنیت ملی ترکیه دیده میشود. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، بارها علنا گفت آنکارا جنگ کوبانی را درگیری بین دو سازمان تروریستی میداند. حتی اگرچه آمریکا دیدگاه ترکیه در مورد ائتلاف با ی.پ.گ را نادیده گرفت، اما تصمیم سال 2016 برای قرار گرفتن در کنار ترکیه زمانی که کردها تلاش کردند از رود فرات عبور کنند، هشداری بود که نشان داد جامعه بینالمللی منافع ترکیه را بر خواستههای کردها ترجیح میدهد.
ائتلاف آمریکا-کرد راهی برای ناامید کردن نیروهای اسد از حمله به مناطق کردنشین نیز بود. با این که کردها مناطق زیادی را از نیروهای ضد اسد پس گرفتند. درواقع، روسیه میخواست اسد کنترل میادین نفتی را به دست بگیرد تا برای بازسازی کشور از آن استفاده نماید (Hubbard, 2018). اما از طرف دیگر، مسکو و دمشق به ی.پ.گ نیاز داشتند تا تهدیدی علیه ترکیه اعمال نمایند. بدین ترتیب، جنگ داخلی سوریه به صورتی قطعی برای دخالت خارجی مساعد شد. جنگهای مختلف نیابتی بین قدرتهای اصلی وضعیت را پیچیده نمود. در حالی که هدف روسیه و ترکیه برای ماندن در سوریه شفاف است، هدف سیاست آمریکا هنوز خیلی مشخص نیست.
3- عواقب اعلام خروج آمریکا (در دولت ترامپ)
هنگامیکه پرزیدنت ترامپ برای اولین بار دستور عقبنشینی کامل و فوری نیروهای آمریکایی از سوریه را طی یک توئیت و ویدئو در دسامبر 2018 داد، ژنرالهایش را معتجب ساخت، به کنگره و متحدانش هشدار داد و سبب شد تا وزیر دفاعش به نشانه اعتراض کناره گیری کند، کشمکش سوریه وارد ابعاد جدیدی گشت (Gearan, 2019). مقامات ارشد آمریکا از این اعلام یکه خوردند و از ترامپ خواستند عقبنشینی را به تعویق بیندازد و توجیه کردند خلا قدرت ایجاد خواهد شد (Hunt, 2019). اختلافات بین ترامپ و مشاورانش موقعیت آمریکا را تضعیف نمود و به عنوان نشانهای از پیروزی اسد دیده شد. این اظهارات ترامپ به عنوان خیانت به کردها نیز تفسیر شد و ترکیه نیز آن را چراغ سبز مستقیم برای حمله به شمال سوریه دید و روزهای بعد، ترکیه عفرین را اشغال نمود. کنترل بخشهایی از خاک سوریه، قدرت مذاکره برای بحث در مورد زمان و نحوه پایان دادن به جنگ را به اردوغان داد.
با در نظر گرفتن این اعلام، آمریکا در لبه دومین خیانت تاریخی قرار داشت (Nordland, 2018). کردهای عراق در سال 2017 با همان چیزی مواجه شدند که واشنگتن عادت به انجام آن دارد. آنان همهپرسیای را برگزار نمودند و امیدوار بودند از طریق مذاکره با بغداد بتوانند از آن جدا شوند. دولتت ترامپ به آنان هشدار داد دست به چنین کاری نزنند؛ چون آمریکا هنوز در حال جنگ با داعش است. سپس، وقتی بغداد تحریمهای سنگین علیه اقلیم کردستان وضع کرد و کنترل مناطق مورد مناقشه را به دست گرفت، آمریکا هیچ اقدامی نکرد. رهبران کرد عراق یاد گرفتند اگر منافع یک قدرت جهانی را در معرض تهدید قرار دهند، آن قدرت به آنان کمک نخواهد کرد. در این مورد، حفظ جنگ علیه داعش و حفظ عراق متحد در اولویت بود. ی.پ.گ/پ.ی.د باید از این واقعه درس میگرفتند که ممکن است با رفتار ناگوار مشابه مواجه شوند (Hiltermann, 2018). خروج آمریکا از سوریه که به ترکیه امکان حمله داد تعجبآور نبود! بلکه کردها خیال میکردند آمریکا همیشه از آنان محافظت خواهد کرد.
دولت ترامپ تضمین کرد جنگجویان کرد از تهدید حملات ترکیه حفظ شوند. در ژانویه 2018، مقامات رسمی آمریکا تشکیل نیروی مرزی 30 هزار نفری کرد را اعلام کردند که حداقل به مدت دو سال از کردها محافظت کنند اما ترکیه این طرح را رد کرد. در این لحظه، به نظر رسید ترامپ تشخیص داد رها کردن ی.پ.گ یک ایده مصیبتبار برای عدم اعتماد به آمریکا در منطقه خواهد بود. این تصور از ششم اکتبر 2019 و پس از تماس تلفنی اردوغان با ترامپ که سبب دستور دوم و ناگهانی خروج نیروهای آمریکا از سوریه و بازگشت به آمریکا شد، علنا اشتباه بود. در میانه اقدامات برای استیضاح ترامپ، این اقدام مورد استقبال رایدهندگان قرار گرفت. ترامپ این اشتباه استراتژیک را نمیدید، بلکه آن را اقدامی خوب برای انتخابات تلقی کرد. اما یک شرطبندی علنا خطرناک نیز بود. این بار، ترامپ راه را برای حملات اردوغان به سوریه باز و در نهم اکتبر ترکیه به مناطق کردنشین سوریه حمله کرد. از آن زمان، با این که ترامپ گفت «در صورتی که ترکیه به کردها حمله کند، آنکارا را از لحاظ اقتصادی نابود خواهد کرد و کردها نیز نباید ترکیه را تحریک نمایند»، اما آنکارا چندین عملیات نظامی در سوریه انجام داد و جنگجویان ی.پ.گ را هدف قرار داد.