ترجمه گزارش مشروح المانیتور در مورد چگونگی گروگان گرفته شدن دو مرد اوکراینی توسط پ.ک.ک بر سر کلاهبرداری در یک معامله یک میلیون دلاری و قاچاق اسلحه.
یک روز صبح در پارک شوچنکو در مرکز کیف، اوکراین، یک مرد قد بلند با عینک آفتابی تیره، شیک‌پوش که از بقیه مردم قابل تشخیص است، دیده شد. ظاهر او همانند جاسوسان دوره جنگ سر می‌ماند. او یوگنی فومنکوف (Yevgeny Fomenkov) نام دارد. 47 ساله، شخصی که به عنوان «رابین هود» توصیف می‌شود، به همراه همکار اوکراینی‌اش الکساندر سانپیتر (Alexander Sanpiter) 46 ساله که در کوه‌های کردستان عراق به مدت سه سال و نیم اسیر حزب غیرقانونی کارگران کردستان (پ.ک.ک.) بودند تا اینکه در دسامبر سال 2020 آزاد شدند.
آنها خوش‌شانس هستند که زنده ماندند. چون در دهم فوریه سال 2021، نیروهای ویژه ترکیه با پشتیبانی هلی‌کوپترها و هواپیماهای جنگنده حمله گسترده‌ای به گاره، منطقه کوهستانی در جنوب مرز ترکیه در کردستان عراق و جایگاهی استراتژیک برای پ.ک.ک.. انجام دادند. به نظر می‌رسید که این عملیات دو هدف را دنبال می‌کند (بیرون راندن شورشیان از منطقه گاره و نجات دوازده نفر از پرسنل امنیتی ترکیه، سربازان وظیفه نظامی، پلیس و افسران اطلاعاتی که در آنجا در یک غار زندانی بودند). نتیجه این اقدام، مرگبار بود. گروگان‌های اتباع ترکیه و یک نفر که بعدا بعنوان کُرد عراق و خبرچین ترکیه معرفی شد، کشته شدند.
دولت ترکیه اصرار می‌کند آنان توسط پ.ک.ک کشته شدند. پ.ک.ک می‌گوید این افراد هنگام بمباران‌های اف-16 ترکیه بر روی غار محل نگهداری افراد – همان مجموعه زیرزمینی محل نگهداری فومنکوف و سنپیتر و قبل از رفتن شبه‌نظامیان از محل- کشته شدند. یک فرمانده پ.ک.ک. مجاز بود در این مورد صحبت کند، در مصاحبه‌ای در هفدهم مارس از طریق نرم‌افزار سیگنال به المانیتور گفت: «من می‌توانم تایید کنم که همرزمان ما اوکراینی‌ها را قبل از آزادی در دسامبر گذشته در نزدیکی روستایی در دهوک در آن غار نگه می‌داشتند. آنها فرار كوتاهی داشتند».
یوگنی فومنکوف، یک کارآفرین اوکراینی که توسط پ.ک.ک. گروگان گرفته شده بود، در مصاحبه با المانیتور در کافه‌ای در کیف در تصویر دیده می‌شود.
اگر دولت ترکیه موافقت کرده بود که برای آزادی شهروندان خود با شورشیان مذاکره کند، آنها زنده می‌ماندند. آیا دولت اوکراین این کار را برای فومنکوف و سانپیتر انجام داده است؟ نه کاملا.تحقیق دو ماهه المانیتور درمورد وقایعی که منجر شد دو اوکراینی گروگان به دست یک گروه شبه‌نظامی آزاد شوند نشان داد موضوع فساد و قاچاق اسلحه در میان بود.
معاملات کثیف
آشنایی فومنکوف و سانپیتر با پ.ک.ک. از طریق اولگ کلاشینکف (Oleg Kalashnikov) انجام شد که رسانه‌های اوکراین به عنوان یک مقام سابق اطلاعاتی توصیف می‌کنند و رئیس اداره دولتی مبارزه با انتقال غیرقانونی مواد مخدر و سلاح در شهر خارکف در شمال شرقی اوکراین بود. تاراس ساوین (Taras Savin)، شریک او، یک همکار اوکراینی بود که در یک حزب طرفدار روسیه در سطح محلی وارد سیاست شد اما موفق نشد.
در ماه مه سال 2017، ادعا شد این زوج با عوامل پ.ک.ک. در کیف برای خرید و انتقال سلاح و مهمات، از جمله سلاح‌های روسی، اسلحه‌های تک‌تیراندازی، عینک دید در شب، تصویرگرهای حرارتی و گیرنده‌های فرکانسی دیدار کرده‌اند و معامله‌ای انجام شده است. هنگامی که پ.ک.ک. به آنها یک میلیون دلار پیش پرداخت داد، اوکراینی‌ها قول دادند تجهیزات را با هواپیمای باری در شهر سلیمانیه در کردستان عراق تحویل دهند. پ.ک.ک. موافقت کرد، اما شورشیان یک شرط سخت داشتند: دو نفر از همکاران اوکراینی آنان را به عنوان گروگان نگه داشتند تا زمانی که کالاها را تحویل بگیرند.
ساوین به فومنکوف و سانپیتر نزدیک شد و به آنها گفت که یک قرارداد سودآور نفتی برای انعقاد قرارداد وجود دارد. این پول سریع و آسانی بود. از آنها پرسید آیا علاقه‌مند به این معامله هستند یا نه؟ قطعا علاقمند بودند. ساوین در مورد اسلحه چیزی نگفت. در 13 ژوئن، ساوین همراه فومنکوف و سانپیتر وارد سلیمانیه شد. پ.ک.ک. پرداخت میلیون دلاری را در حضور ساوین انجام داد. مشخص نیست که معامله به صورت نقدی انجام شده است یا به صورت الکترونیکی. فرمانده پ.ک.ک. از اظهارنظر در این باره خودداری کرد. ساوین بلند شد و به کردها اطمینان داد که سلاح‌ها روز بعد می‌رسند. اما سلاح‌ها هرگز نرسید.
جای تعجب نیست. کلاشینکف و ساوین به سختی می‌توانستند از طریق کانال‌های قانونی و هواپیما ترتیب انتقال سلاح به پ.ک.ک. بدهند چون پ.ک.ک. در لیست تروریستی آمریکا و اروپا قرار دارد. لذا کلاهبرداری صورت گرفته بود. فرمانده پ.ک.ک. شرایط و جدول زمانی معامله را تایید کرد، هرچند که وی ساوین یا کلاشنیکوف را به نام معرفی نکرد و آنها را صرفاً «کلاهبرداران اوکراینی» معرفی کرد. وی تایید کرد پس از آن که سلاح‌ها نرسید، اعضای پ.ک.ک. فومنکوف و سانپیتر را از هتل آنها در سلیمانیه ربودند و بازداشت کردند.
هفته‌ها گذشت و ساوین با پول ناپدید شد و کلاشنیکف دیگر به تماس‌های پ.ک.ک. جواب نمی‌داد. پ.ک.ک. فومنکوف و سانپیتر را به یکی از پایگاه‌های خود در استان کرکوک در شمال منتقل کرد. مصائب سه و نیم ساله آنها آغاز شده بود. یک مقام آگاه کُرد عراقی به المانیتور گفت، «این اولین بار نیست که پ.ک.ک. به این شکل بازی می‌خورد.» اما از ارائه توضیحات خودداری کرد. مشخص نیست که چرا کردها برای خرید سلاح به اوکراین روی آورده‌اند. دولت شوروی سابق روابط دیپلماتیک و تجاری قوی با ترکیه، به ویژه در زمینه‌های امنیتی و دفاعی داشت. اوکراین برای ترکیه، هواپیماهای بدون سرنشین با ارتفاع زیاد و با دوام بالا تولید می‌کند که به طرز کشنده‌ای در مبارزات ترکیه علیه پ.ک.ک. موثر است. اوکراین آخرین بار اتباع متهم به تروریسم توسط آنکارا را در ژانویه به ترکیه تحویل داد. گروه‌های مدافع حقوق بشر این اقدام را محکوم کردند.
بروز درگیری‌ها در شرق اوکراین در سال 2014 بین اوکراین و نیروهای تحت رهبری روسیه منجر به گسترش و قاچاق سلاح در داخل کشور شده است. مت شرودر، محقق ارشد در حوزه تحقیقات اسلحه‌های کوچک، در یک موسسه مستقر در ژنو که بر جریان اسلحه‌های غیرقانونی نظارت می‌کند، و یکی از نویسندگان گزارش ژانویه 2021 در مورد اوکراین، گفت: «مواردی از انحراف وجود دارد که هواپیماها برای حمل غیرقانونی محموله‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند و مقادیری اسلحه و مهمات به گروه‌های مسلح در کشورهای خارجی منتقل می‌شود؛ اما این انتقال‌ها کمتر از تصور مردم است».
وی طی ایمیلی افزود: سیستم تسلیحاتی منپادس به طور کلی سخت‌ترین سیستم اسلحه متعارف در زرادخانه یک کشور است. من هیچ گزارشی در مورد قاچاق بین‌المللی این سیستم از اوکراین ندیده‌ام».
تصویر: از چپ به راست: یوگنی فومنکوف، ناهرو علی (پزشک کُرد سوری در اوکراین)، الکساندر سانپیتر و فرهاد علی شاکر در یک رستوران کنار جاده در مسیر دهوک به اربیل پس از آزادی اوکراینی‌ها در دسامبر سال 2020. (عکس از ناهرو علی )
در هر صورت، بازار تجهیزات نظامی در عراق رونق دارد، از جمله «برخی سلاح‌های پیشرفته‌تر که پ.ک.ک. به آنها نیاز دارد»، آلیزا مارکوس، نویسنده «خون و باور»، معتبرترین کتاب در مورد پ.ک.ک. در عراق، گفت: «آنها همچنین در درگیری با سربازان ترکیه اسلحه به غنیمت می‌گیرند. مطمئنا پ.ک.ک. برای کسب سلاح مشکلی ندارد و بودجه لازم برای خرید آنها را دارد». این پول از کجا آمده است؟ وی توضیح داد: «مالیات قاچاقچیان برای عبور از قلمرو تحت کنترل پ.ک.ک. و به اصطلاح کمک‌های مالی از مشاغل در مناطقی که پ.ک.ک. فعال است، به ویژه در ترکیه.» مارکوس ادامه داد، «شک ندارم که سرکوب دولت ترکیه علیه پ.ک.ک. در داخل ترکیه بر توانایی این گروه در جمع‌آوری پول تاثیر داشته است، اما همانطور که مدت‌هاست افراد پ.ک.ک. برای من توضیح داده‌اند، جنگ چریکی ارزان است. تصور کنید – یک جنگجوی پ.ک.ک. چند دست لباس و اسلحه به دست می‌آورد و تمام. هیچ حقوقی هم دریافت نمی‌کند».
هوال ژیان
در سوم مارس، فومنکوف برای اولین مصاحبه خود با یک روزنامه‌نگار در کافه حباب در پارک شوچنکو دیدار کرد. بیش از یک ماه طول کشید تا او برای مصاحبه موافقت کرد. در حالی که قهوه اسپرسو را روی لبهایش بلند کرد، صورتش تکان خورد و دستانش لرزید و گفت: «ما فکر کردیم که می‌خواهیم صادقانه در عراق تجارت کنیم. ما هیچ تصوری از این کلاهبرداران نداشتیم». او به گفتگو از طریق یک مترجم روسی ادامه داد و در پاسخ به این سوال که زندگی در اسارت چگونه بود؟ آیا شورشیان با او بد رفتاری می‌کردند؟ گفت: «نه آنها هرگز ما را نزدند». پرسیدیم آیا او می‌داند غاری که در آن نگهداری می‌شدند توسط ارتش ترکیه بمباران شده است؟ گفت: «نه». پرسیدیم آیا او اسیر ترک یا خارجی دیگری را در غار دیده بود؟ پاسخ «نه» بود. در مورد این که آیا آنها به مکان‌های مختلف منتقل شده‌اند؟ باز هم گفت «نه». اما فرمانده پ.ک.ک. به المانیتور گفت که این افراد برای مسائل امنیتی، از کوهی به کوهی دیگر منتقل می‌شدند.
فومنکوف قبل از جلسه گفته بود آماده است داستان خود را بگوید، اما اکنون او می‌گوید که لب‌های او مهر و موم شده است و تا زمانی که تحقیقات دولتی که به گفته وی در مورد کلاشینکف و ساوین انجام نشده بود، نمی‌تواند جزئیات مصائب خود را ارائه دهد. وی افزود: «اگر عدالت برقرار نشود، من همه چیز را فاش خواهم کرد، منظور من همه چیز است، حتی به قیمت جان من. مثل بمب خواهد شد».
پرسیدم آیا او می‌تواند حداقل محیط اطراف، غذا و نحوه گذراندن وقت خود را توصیف کند؟ در پاسخ گفت: «فکر می‌کنید سه سال و نیم در غاری تاریک و بدون نور خورشید چگونه می‌تواند باشد؟» فرمانده پ.ک.ک. نیز در این زمینه گفت: «وقتی هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه در هوا نبودند، به این افراد گاه‌گاهی اجازه داده می‌دادیم در هوای آزاد باشند». پرسیدیم آیا آنها کردی یاد گرفتند؟ او شروع به صحبت کردن به كرمانجی، گویش اصلی كردی، كردهای ترکیه و شمال سوریه کَرد. خبرنگار المانیتور که تبعه ترکیه-بنگلادشی است و کرمانجی می‌داند به زبان کرمانجی خود پاسخ می‌دهد. این، احساسی سورئالیستی است.
وی افزود: غذا، غذای کردی بود، شما می‌دانید چگونه است. وی گفت، وی هشت دندان خود را از دست داد و لب‌های خود را به عقب کشید تا شکاف‌ها محل دندان‌ها دیده شود. گفته می‌شود در روزهای اولیه اسارت، پ.ک.ک. در غذای این دو تبعه اوکراینی میخ گذاشته بود. اما فرمانده پ.ک.ک. این ادعا را رد کرد و گفت دندان‌های فومنکوف به احتمال زیاد توسط «سنگهایی در بلغور که توسط همرزمان ما قابل شناسایی نبود، شکسته شد. برای ما هم اتفاق می‌افتد».
فومنکوف در این زمینه توضیحی نداد. همدردی وی با شورشیان آغاز شد. وی گفت: «آنها افراد مغروری هستند که مانند من برای عدالت می‌جنگند. من به افرادی که نمی‌توانند از خود دفاع کنند و زنانی که مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند، کمک می‌کنم». او می‌گوید مطالب مبهم و نامفهوم عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ.ک.ک. را که از برابری جنسیتی حمایت می‌کند، خوانده است. پرسیدیم آیا پ.ک.ک. به او یک اسم مستعار داده بود؟ چهره او برای اولین بار روشن می‌شود. وی گفت: «بله، هوال‌ها به من گفتند «ژیان.». به معنای «زندگی». هوال اصطلاح کردی به معنای «رفیق» است. به سانپیتر نیز نام مستعار «اسکندر» داده بودند. فومنکوف گفت: «تنها چیزی که اکنون می‌توانم به شما بگویم این است که تجربه من در کوه مانند اولین عشق من بود: فراموش نشدنی». سانپیتر درخواست‌های مكرر المانیتور برای مصاحبه را رد كرد.
افشاگر
در طی یک سال و نیم کامل، تعداد انگشت شماری از مردم از اوضاع این دو اوکراینی مطلع بودند. در اوت 2017، سانپیتر اجازه پیدا کرد تماس تلفنی با سفارت اوکراین در بغداد داشته باشد، این یکی از آخرین تماس‌های وی قبل از ضبط تلفن همراه توسط شورشیان بود. پیش از این او چندین تماس با همسرش، تاتیانا، در خارکوف برقرار کرد. سانپیتر به آنها گفت او و فومنکوف توسط یک گروه مسلح ناشناس نگهداری می‌شوند. دولت مجبور شد آنها را نجات دهد. فومنکوف طلاق گرفته و از تنها فرزندش، یک دختر، جدا مانده است. او کسی را برای تماس گرفتن نداشت.
داستان آنها تا زمانی که یوگنی شوچنکو، داوطلب باسابقه در جنگ اوکراین علیه روس‌ها در منطقه دونباس، آن را در 29 ژانویه 2019 در وبلاگ سایت خبری censor.net اوکراین فاش نکرد، منتشر نشد. شوچنکو، که یک شرکت «تجارت امنیتی» را اداره می‌کند، در مورد سفر این دو تبعه اوکراین و خبرهایی از کردها در جریان سفر خود به سلیمانیه در سال 2018 شنیده بود. پس از بازگشت به اوکراین، شوچنکو به همراه سمن سمنچنکو،[1] نماینده سابق اوکراین، با «سرویس اطلاعات خارجی اوکراین» تماس گرفتند تا کمک بگیرند. (بعدا معلوم شد كه شوچنكو منبع ادعاهايي بود كه پ.ك.ك. در غذاي اسراي خود میخ می‌ریخت.)
همسر سانپیتر پس از اطلاع از اوضاع و احوال همسرش، به زودی شکایت کیفری را به مقامات محلی در خارکف ارائه کرده بود. یک گروه مشترک از پلیس ملی، سرویس امنیتی اوکراین، وزارت دفاع، سرویس اطلاعات خارجی و وزارت امور خارجه برای بررسی این ماجرا ایجاد شد. کلاشینکف اعتراض کرد و گفت بی‌گناه است. در پایان، این گروه از محققان به یک نتیجه ساده رسیدند: «نه کلاشنیکف و نه هیچ شخص دیگری در کلاهبرداری نقش نداشتند و پول توسط همان کردهایی که به اوکراین آمدند سرقت شد. زیرا آنها خریدار سلاح نبودند بلکه فقط دلال بودند لذا هیچ کس به سرنوشت گروگان‌های اوکراینی علاقه نداشت».
کلاشنیکف پس از بازجویی، خانواده سانپیتر را تهدید کرد و به تاتیانا گفت که «قادر به محافظت از فرزندان آنها نخواهد بود». شوچنکو هیچ اشاره‌ای به پ.ک.ک. نکرد. رسانه‌های اوکراینی نیز چنین کردند.
شوچنکو در مصاحبه شانزدهم مارس با المانیتور از طریق واتس‌آپ تایید کرد که می‌دانسته پ.ک.ک. هموطنان او را گروگان گرفته است. او به بیماری کرونا مبتلا شده بود و خیلی سرفه می‌کرد. وی افزود که به امید انعقاد قرارداد با ائتلاف تحت رهبری آمریکا برای محافظت از میادین نفتی در شمال شرقی سوریه تحت کنترل نیروی سوریه دموکراتیک (قسد) به رهبری کردها که ارتباط نزدیک با پ.ک.ک. دارند، به سلیمانیه سفر کرده است.
مذاکره کننده
در پنجم ژوئن 2018، پ.ک.ک. دو فیلم جداگانه از فومنکوف و سانپیتر را ضبط کرد که به دست همسر سانپیتر رسید. در یکی از آنها سانپیتر، ساوین را مخاطب قرار می‌دهد: «شما من را گرفتید و مرا با پول عوض کردید، و اکنون معلوم است که شما خانواده من را تهدید می‌کنید. قطعا به زودی برمی‌گردم. اگر یک تار مو از سر خانواده‌ام کم شود، بسیار پشیمان خواهید شد». از سوی دیگر، فومنکوف می‌گوید، «من یوگنی فومنکوف هستم و هنوز زنده هستم. تا پول پیدا شود، من ظاهرا اینجا خواهم بود».
تصویری از یوگنی فومنکوف و الکساندر سانپیتر
با این وجود پ.ک.ک. قبول کرد این پول برای همیشه از دست رفته است. فرمانده پ.ک.ک. گفت: «ما فهمیدیم که این افراد بی‌گناه هستند و کلاهبرداران از آنها استفاده کرده‌اند و این پول قرار نیست هرگز برگردد. بنابراین ما به مقامات اوکراین گفتیم که اگر می‌خواهند شهروندانشان آزاد شوند، لازم است ابتدا این کلاهبرداران را تحت تعقیب و زندان قرار دهند. ما خواهان عدالت شدیم».
فرمانده پ.ک.ک. افزود: هیچ ارتباط مستقیمی بین پ.ک.ک. و دولت اوکراین وجود نداشت. چهار ماه پس از فیلمبرداری، پیام توسط یك كُرد سوریه طرفدار پ.ک.ک. منتشر شد. سوچنکو گفت در یازدهم اکتبر در رستوران پشت بام چرخان هتل گرند میلنیوم در سلیمانیه با سیپان ملاقات کرد. یکی دیگر از کردهای سوریه در این جلسه حضور داشت. نام وی فرهاد علی شاکر، تاجر کرد سوریه و تبعه اوکراین بود که خود را به عنوان کنسول افتخاری اوکراین در اربیل معرفی کرد. یک مقام ارشد کُرد عراقی گفت حکومت اقلیم کردستان شاکر را به عنوان کنسول اوکراین به رسمیت نمی‌شناسد. ما این موضوع را به سفارت اوکراین در بغداد اطلاع داده‌ایم. او سوری است، عراقی نیست و به پ.ک.ک. نزدیک است».
دستگاه امنیتی اوکراین برای کمک به حزب دموکرات کردستان (پارتی)، یکی از دو گروه سیاسی اصلی که قدرت را در حکومت اقلیم کردستان دارند، مراجعه کرده بود. اما به گفته منابع آگاه، پارتی از درگیر کردن خود امتناع ورزیده بود، زیرا قبلا نتوانسته بود آزادی گروگان‌های ترکیه را تامین کند. مقامات حکومت اقلیم کردستان از اظهار نظر در این باره خودداری کردند. خواه شاکر نزدیک به شورشیان باشد یا نباشد، دسترسی او به پ.ک.ک. یک مزیت خوب است. او وارد عمل شد و شروع به مذاكره كرد. شاكر در گفتگویی با واتس‌آپ با المانیتور گفت: «من آزادی فونکوف و سانپیتر را تامین كردم». فرمانده پ.ک.ک. و شوچنکو تایید کردند که شاکر شایسته این اعتبار است. وقتی اصرار کردیم شاكر جزئیات را بگوید، گفت براي گفتن مطالب بيشتر بايد «از اطلاعات اوكراين اجازه بگيرد». هنگامی که دوباره با او تماس گرفتیم، وی در عوض پیشنهاد کرد که در مورد چگونگی ترتیب بازگرداندن نه زن و کودک اوکراینی از اردوگاه روژ در شمال شرقی سوریه، یکی از دو محل نگهداری خانواده‌های جنگجویان داعش، صحبت کند. ظاهرا «اجازه» داده نشده بود. شاکر متعاقبا گفت که وی در بیمارستان است و به پیام‌های بعدی پاسخ نداده است.
سرانجام گروگان‌ها آزاد شدند
در نهم دسامبر سال 2020، دفتر رئیس‌جمهور اوکراین، ولدیمیر زلنسکی، کمدین سیاستمداری که در سال 2019 در یک سیستم ضد فساد انتخاب شد، اعلام کرد که «دو شهروند اسیر در عراق در سال 2017، به اوکراین بازگشتند». در این گزارش آمده است که بازگشت آنها با «کار مشترک دفتر رئیس جمهور اوکراین، وزارت امور خارجه کشور و سایر سازمان‌های دولتی» صورت گرفت. هیچ اشاره‌ای به نام شاکر یا پ.ک.ک. نشده بود.
فرمانده پ.ک.ک. نیز گفت که این افراد را از غار گاره به منطقه‌ای معروف به درالوگ در 30 کیلومتری جنوب مرز ترکیه برده بودند و در آنجا با فرهاد روبرو شدند. از آنجا آنها را به سلیمانیه بدرقه کردند. مقامات امنیتی اوکراین که برای تحویل کار وارد شده بودند، در پرواز تجاری به استانبول، فومنکوف و سانپیتر را همراهی کردند، جایی که آنها 12 ساعت قبل از پرواز به کیف منتظر ماندند. فرمانده پ.ک.ک. گفت: «همچنان انتظار داریم مقامات اوکراین عاملان این کلاهبرداری را دستگیر و مجازات کنند».
دفتر زلنسکی به سوالات المانیتور در مورد اینکه آیا کلاشنیکف و ساوین در حال حاضر تحت پیگرد هستند یا نه و همچنین سفارت اوکراین در واشنگتن در مورد نحوه آزادی این دو نفر پاسخ ندادند. گزارش‌های منتشر شده در مطبوعات اوکراین حاکیست که ساوین و کلاشینکف «همچنان در زندان باقی مانده‌اند». شوچنکو گفت از تحقیقات در حال انجام در مورد کلاشنیکف یا ساوین آگاهی ندارد و از محل نگهداری آنها بی‌اطلاع است. در 24 مارس، سرویس اطلاعات ملی اوکراین اعلام کرد که شوچنکو و دوست سابق و نماینده مجلس، سمنچنکو، در ارتباط با «طرح تهیه غیرقانونی اسلحه» و ایجاد «یک ارتش خصوصی غیرقانونی» 150 نفری دستگیر شده‌اند. این گروه با سازمان‌های مختلف در خاورمیانه ارتباط داشت. شوچنکو و سمنچنکو این اتهامات را انکار کرده و ادعا می‌کنند که این برنامه توسط نیروهای «طرفدار روسیه» تنظیم شده است. فومنکوف از سیزدهم مارس تاکنون آفلاین است.[2]
[1]. Semyen Semenchenko
[2]. https://www.al-monitor.com/originals/2021/03/ukrainians-held-hostage-pkk-militants-iraqi-kurdistan-over-arms-trafficking-scam