در جشنواره سی و هشتم فیلم فجر ایران، فیلمی به نام «درخت گردو» ساخته محمدحسین مهدویان نیز به بخش مسابقه اصلی راه پیدا کرده است که راوی حمله شیمیایی رژیم بعث عراق به مردم مظلوم سردشت در ایران است. داستان فیلم درباره رنجهای یک پدر کُرد است که در اثر حمله شیمیایی بعثیون عراقی به ایران و مناطق کردنشین سردشت، تمام اعضای خانواده خود را از دست میدهد. فیلم درخت گردو راوی یک داستان تلخ ملی است. داستان تلخ مظلومیت کردها در ماجرای حمله شیمیایی به سردشت؛ که هنوز عواقب آن مردم این دیار را آزار میدهد.
فیلم، بسیار صریح و تلخ و گزنده، ماجرا را به صورت عریان نقل میکند. در تمام طول فیلم، تمام سینما یکپارچه بغض بود و اشک. «اوس قادر» با بازی درخشان پیمان معادی، سه فرزند (دو پسر و یک دختر) دارد و فرزند چهارمی نیز در راه است. زمان حمله شیمیایی، او در کارگاهی مشغول کار است و وقتی به روستا میرسد، بهت و حیرت را در چشمانش به خوبی میتوان دید. یکی از فرزندانش نابینا شده، صورت همسر و دخترش سوخته و تمام مردم روستای «رش هرمی» نمیتوانند نفس بکشند؛ حتی حیوانات نیز به دست و پا افتادهاند. چون کسی سابقه مقابله با این حملات وحشیانه را نداشته، تلفات گسترش پیدا کرده است.
داستان فیلم واقعی است؛ قادر مولانپور، شخصیت واقعی و از اهالی سردشت است که روز 7 تیر 1366، شاهد این جنایت علیه مردم قهرمان کُرد بوده است. او و خانوادهاش، راهی سردشت، ارومیه، تبریز و تهران میشوند تا شاید امکان درمان برایشان مهیا شود. یکی از فرزندان اوس قادر، در فرودگاه تبریز و در آمبولانس شهید میشود، دو فرزند دیگر در تهران و همسرش نیز در سردشت، به شهادت میرسند…
دختری که هنگام مرگ مادر به دنیا میآید، ژینا نام میگیرد اما اوس قادر هرگز او را نمیبیند و قادر به بوسیدن تنها یادگارش نمیشود…
فیلم پر از مصیبت است؛ پر از جزئیات و دقیق و چه خوب که بالاخره یک نفر سراغ این داستان تلخ رفت و مظلومیت کردها را نشان داد. منتقدی در وصف این فیلم نوشته بود: «درخت گردو شرح مصیبت امروز کردها هم هست. نداریها. امکانات کم. کولبری و…؛ فیلم در اینجا نقد سیستم است. این هم نقدی بجاست. حتما باید فیلمهایی در «نقد سیستم» و انتقاد از حکمرانی، برای عدم رسیدگی به مناطق محروم کردنشین ساخت».
نکته مهمی که نباید فراموش کرد؛ ظلم تاریخی در طول جنگ، علیه «ملت ایران» به واسطه تحمیل یک جنگ خونین 8 ساله، با حمایت آمریکا و تمام قدرتهای جهان است. درست است فیلم به طور اختصاصی در مورد کردها دساخته شده است؛ اما باید به خاطر سپرد که قربانی آن جنگ «ملت ایران» بود و کردها هم جزیی از این ملت هستند. مظلومیت «قوم کرد»، ادامه و نتیجه مظلومیت ملت ایران است…
حمله شیمیایی صدام، فقط سردشت را هدف نگرفت، بله همه رزمندگان ایرانی از همه اقوام را دچار آسیبهای فراوان و دردناکی کرد که هنوز هم ادامه دارد؛ یک غم ملیِ تاریخی و فراموش نشدنی…