چانه زنی بین غرب و ترکیه برای پذیرش عضویت سوئد و فنلاند در ناتو، دست اردوغان را برای حملات سهمگین علیه پ.ک.ک، بازتر کرده است.
بر اساس گزارشی منتشر شده، انتقال بخشی از نیروهای نظامی و ادوات و تجهیزات رزمی ارتش ترکیه به مرز سوریه، گمانه احتمال حمله را تقویت کرده است.
تحلیلگران امنیتی و دفاعی ترکیه بر این باورند که با توجه به افزایش حجم درگیری ها بین ارتش ترکیه و پ.ک.ک در شمال عراق، به طور طبیعی امکان آن وجود دارد که جنگ به داخل سوریه نیز کشیده شود. چرا که نهادهای اقماری پ.ک.ک در شمال سوریه، در موقعیت ضعیف تری قرار دارند.
همین چند روز پیش بود که پهپادهای ترکیه در اطراف کوبانی سوریه، یکی از فرماندهان رده بالای پ.ک.ک را از دور هدف گرفته و او و محافظینش را از میان برداشتند. در شمال عراق نیز حمله دیگری روی داد و پهپادهای ترکیه توانستند خودرو حامل مهمت اردوغان و همراهان او را مورد هدف قرار دهند.
مهمت اردوغان که به عنوان مسئول فرماندهی نیروهای پ.ک.ک در سلیمانیه و موصل شناخته می شد، از افراد کلیدی قرارگاه مرکزی بود و از بین بردن او و محافظینش، برای سرویس اطلاعاتی میت و ارتش ترکیه، پیروزی بزرگی محسوب می شود.
رسانه های نزدیک به پ.ک.ک در چند روز گذشته، آمارهای اغراق آمیزی از میزان تلفات ارتش ترکیه منتشر کرده و ادعا کرده اند که بیش از دویست نفر از افسران و سربازان ترکیه از آغاز بهار امسال کشته شده اند.
اما رقم اعلام شده از سوی آنکارا، کمتر از بیست نفر است و خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه اعلام کرده که هدف ارتش این کشور، این است که گذرگاه عظیم مرز ترکیه و عراق به سوی کوهستان گارا، سنجار و از آنجا به سوی کوهستان قندیل قطع شود و به همین خاطر در مناطقی همچون گارا، متینا، آواشین و زاپ، صدها سورتی پرواز صورت گرفته و پ.ک.ک زمین گیر شده است.
چه شد که حمله به پ.ک.ک شدت گرفت؟
تحلیلگران معتقدند که در تشدید حملات نیروهای نظامی ترکیه علیه پ.ک.ک، دو عامل مهم، دخیل هستند:
۱. چانه زنی بین غرب و ترکیه برای پذیرش عضویت سوئد و فنلاند در ناتو، دست اردوغان را برای حملات سهمگین علیه پ.ک.ک، بازتر کرده است. واقعیت این است که آمریکا ناچار شده ناز ترکیه را بخرد و اروپا نیز در این زمینه، از سیاست واشنگتن تبعیت می کند. چرا که شرایط نوینی که پس از حمله روسیه به اوکراین به وجود آورده، امنیت غذایی و امنیت انرژی اروپایی ها را مختل کرده است.
به همین خاطر، راه برای عضویت فنلاند و سوئد در پیمان نظامی ناتو هموار شده و در چنین شرایطی، دولت ترکیه نیز فرصت را مغتنم شمرده تا به منظور امتیازگیری، چماق وتو را بلند کند. در چنین شرایطی است که دو هیات از هلسینکی و استکهلم به آنکارا سفر کرده و به هیاتی متشکل از ابراهیم کالن سخنگو و هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت و سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه، تضمین داده اند که به شکل جدی، به پ.ک.ک فشار می آورند.
۲.شرایط سیاسی و اقتصادی داخل ترکیه به نفع اردوغان و حزب حاکم پیش نمی رود. انتقاد از ناکارآمدی سیاست های اقتصادی دولت بالا گرفته و در چنین فضایی است که اردوغان و باغچلی، بیش از هر زمان دیگری به یک جریان حماسی – ملی نیاز دارند تا بتوانند در پاسخ به منتقدین، چنین استدلالی بیاورند: فعلاً امنیت کشور در خطر است و زمان مناسبی برای طرح انتقادات اقتصادی نیست. بگذارید دولت در مبارزه با ترور با خیال راحت کارش را بکند.
پ.ک.ک به دنبال چیست؟
پیدا کردن یک پاسخ روشن برای این سوال، کار دشواری است. شواهد چند سال اخیر، نشان دهنده این است که پ.ک.ک در ورطه تکرار و بلاتکلیفی افتاده است. این گروه در سال ۲۰۱۴ و در شرایطی که مذاکرات صلح، بین دولت و نمایندگان کُرد در جریان بود، در برخی از شهرهای مناطق کردنشین ترکیه خندق حفر کرده و با تسلیح نوجوانان و غیرنظامیان و به راه انداختن جنگی به نام تشکیل مناطق خودگردان، زیر میز مذاکره زدند و آتش جنگ، یک بار دیگر شعله ور شد.
از آن سو، اردوغان نیز که نتوانسته بود به تنهایی دولت تشکیل دهد و ناچار شده بود که با رهبر تندترین جریان راست افراطی ملی گرای ترکیه یعنی دولت باغچلی شریک شود و دولت ائتلافی تشکیل دهد، حملات بی امان خود را ادامه داد.
در پارلمان نیز، حزب دموکراتیک خلق ها (ه.د.پ)، با آن که شصت کرسی، یعنی یک دهم از کرسی ها را در اختیار دارد، با اتهام حمایت از ترور و تبعیت از دستورهای سران پ.ک.ک، عملاً در بایکوت و انزوای سیاسی قرار گرفت. جنگ بین ترکیه و پ.ک.ک، نه تنها به شمال عراق، بلکه به سوریه نیز کشیده شده و هنوز هم ادامه دارد.
از آنجایی که بر اساس گزارش های منتشر شده از سوی وزارت کشور ترکیه، در چند سال اخیر، پیوستن اعضای جدید به پ.ک.ک به رقمی نزدیک به صفر رسیده و میزان کشته ها و فراری ها و تسلیمی های این گروه افزایش چشمگیری پیدا کرده، دولت به این جمع بندی رسیده که نیاز به مذاکره نیست و جنگ باید ادامه پیدا کند.
زمانی برای آزار غیرنظامیان
حملات هوایی و آتشبار توپخانه ای ترکیه در شمال عراق و شمال سوریه، زندگی را بر مرزنشینان دشوار کرده و بارها، روستاییان نیز در این حملات، کشته یا مجروح شده اند.
ترکیه در حمله به مواضع پ.ک.ک در عراق و سوریه، هیچگاه به اصل تمامیت ارضی و حاکمیت ملی این دو کشور، احترام نگذاشته و همواره به شکل خودسرانه حمله کرده است. اما در عین حال، نمی توان از بیان این واقعیت صرف نظر کرد که تحرکات جنگ طلبانه پ.ک.ک و حملات کور و بی هدف این گروه، هم دمشق و بغداد و مقامات محلی اقلیم کردستان عراق و هم مردمان روستاها و مناطق نزدیک به محل تنش و درگیری را در شرایط سختی قرار داده است.
تردد نیروهای پ.ک.ک در مناطق مزبور، بهانه کافی به دست ترکیه می دهد و شواهد نشان می دهد که در این دور باطل، غیرنظامیان و روستاییان، متحمل بیشترین آسیب می شوند.
در پایان باید گفت، دولت اردوغان در مسیر امتیازگیری از ناتو و دو کشور اروپایی سوئد و فنلاند، نه تنها در اروپا کار را برای تداوم فعالیت های پ.ک.ک دشوار کرده، بلکه در عراق و سوریه نیز به حملات خود افزوده و همه اینها در حالی روی داده که شاخه نظامی پ.ک.ک، از توان رزمی پایینی برخوردار است و عملاً زمین گیر و ناتوان شده است. اما در هر حال، ادامه حملات هوایی و زمینی، یک بار دیگر، منطقه را به سوی ناامنی و خشونت، پیش برده است.