در میان سایر مشکلات قاچاق مواد مخدر، تروریسم مواد مخدر یک چالش بومی پیشرو هم برای دولت‌ها و هم برای نظم بین‌المللی است.
مقدمه
عاملان غیردولتی خشن[i] برای حفظ توانایی‌های سیاسی و نظامی خود در چندین فعالیت اقتصادی از جمله جرایم غیرقانونی و سازمان‌یافته درگیر می‌شوند. برخلاف عاملان قانونی و مسئول محلی و بین‌المللی، مانند دولت‌ها، عاملان غیردولتی خشن از امکانات بیشتری برای مشارکت در روابط بازار سیاه یا غیرقانونی و فعالیت‌های فراملی برخوردارند. این امر به این دلیل امکانپذیر است که هیچ سازوکار قوی و مستقر بین‌المللی یا همکاری منطقه‌ای برای نظارت و جلوگیری از این فعالیت‌ها وجود ندارد. این خلاء قانونی و واقعیت چندین کشور متلاشی/ فروپاشیده در خاورمیانه و شمال آفریقا شرایط مساعدی را برای فعالیت‌های اقتصادی غیرقانونی مانند قاچاق اسلحه و انسان، قاچاق مواد مخدر و پولشویی ایجاد کرده است.
در میان سایر مشکلات قاچاق مواد مخدر، تروریسم مواد مخدر یک چالش بومی پیشرو هم برای دولت‌ها و هم برای نظم بین‌المللی است. این فعالیت در بازار سیاه منابع اقتصادی عظیمی را برای عاملان غیردولتی خشن فراهم می‌کند که از طریق آن می‌توانند تجهیزات نظامی خود را مدیریت و از طریق امکانات اجتماعی که به‌دست می‌آورند نفوذ خود را بر پیروان خود حفظ کنند. با نگاهی به چندین مورد، به ویژه شبکه‌های پ.ک.ک، می‌توان دریافت آنها از این روابط بازار سیاه و شبکه‌های جنایتکار برای دریافت مبالغ هنگفت پول آسان استفاده کنند. قطع این منبع حیاتی و نظارت بر عاملان غیردولتی خشن باید اولویت اصلی دولت‌ها و افکار عمومی بین‌المللی در مبارزه با تروریسم و هرگونه خشونت غیرقانونی باشد.
واقعیت تروریسم مواد مخدر در پ.ک.ک
پ.ک.ک و گروه‌های وابسته به آن از زمان ظهور در سال ۱۹۸۲، سعی می‌کنند از طریق روش‌های غیرقانونی از جمله انتقال هروئین و سایر انواع مواد مخدر به‌ویژه به کشورهای غربی، سود مالی خود را به حداکثر برسانند. پ.ک.ک با همکاری با شاخه‌های محلی در قفقاز، بالکان و آفریقا، با اخذ مالیات از این نقل و انتقالات و مدیریت مستقیم قاچاق مواد مخدر، در حمل‌و‌نقل مواد مخدر مشارکت دارد. بر اساس گزارش‌های متعددی که توسط سازمان‌های اطلاعاتی ملی و نیروهای امنیتی فاش شده است، پ‌ک‌ک به طور مستقیم یا غیرمستقیم در انتقال تقریباً ۸۰ درصد از کل هروئین مصرفی در اروپا نقش دارد و دسترسی آسان و بدون مشکل آن به کشورهای اروپایی را میسر می‌کند. برای پیچیده‌تر کردن اوضاع، سود حاصل از این تجارت غیرقانونی احتمالاً از طریق گروه‌های وابسته به پ.ک.ک فعال در کشورهای اروپایی برای انجام حملات تروریستی علیه ترکیه و یا در کشورهای همسایه آن منتقل می‌شود. هم نهادها و گزارش‌های اروپایی و هم مؤسسات آمریکایی گزارش‌هایی را منتشر کرده‌اند که نقش فعال پ.ک.ک در قاچاق مواد مخدر را ثابت و یک بار دیگر این واقعیت را که پ.ک.ک نوعی تروریسم کثیف و خونین است، افشا می‌کند. این فعالیت‌ها نه تنها امنیت ترکیه را تهدید می‌کند، بلکه امنیت اروپا و روابط اجتماعی را در کل به خطر می‌اندازد.
برای نشان دادن این موضوع، مرکز نظارت اروپا برای مواد مخدر و اعتیاد به مواد مخدر (EMCDDA) و گزارش بازار مواد مخدر اتحادیه اروپا یوروپل که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، و تصمیم وزارت خزانه‌داری ایالات متحده برای در لیست سیاه قرار دادن چندین چهره برجسته وابسته به پ.ک.ک مانند جمیل بایک، دوران کالکان، رمزی کارتال، صبری اوک، و آدم اوزون در سال ۲۰۱۱ انتقاد و هشدارهای طولانی‌مدت ترکیه را در مورد شبکه‌های سازمان‌یافته پ.ک.ک که به شدت در روابط بازار سیاه دخیل هستند، تایید کردند.
به ویژه با شروع بهار عربی و تجزیه عملی چندین کشور مانند سوریه و عراق، پ.ک.ک فعالیت‌های خود را تشدید کرد و شبکه‌های خود را در منطقه خاورمیانه گسترش داد، زیرا عاملان غیردولتی خشن از جمله سازمان‌های تروریستی، بهشت‌های امن جدیدی در این دولت‌های فروپاشیده پیدا کردند. پ.ک.ک از طریق شبکه‌های سنتی خود در عراق و ایران و شبکه‌های جدید در سوریه قصد دارد این مسیر را کنترل کند و این فعالیت‌ها را تا مرزهای جنوبی ترکیه گسترش دهد. از بین بردن تروریسم پ.ک.ک تنها با قطع شبکه‌های تروریستی مواد مخدر آن، که اکنون به کشورهای دیگر گسترش یافته است، امکانپذیر است. در این زمینه، عملیات متوالی ترکیه در سوریه و عراق علیه تروریسم پ.ک.ک نه تنها روابط و محیط محلی و منطقه‌ای پایدار و امن را تضمین نمی‌کند بلکه احتمالاً استراتژیک‌ترین و مرگبارترین حملات به قاچاق مواد مخدر فرامرزی هستند که توسط پ.ک.ک و گروه‌های وابسته به آن مدیریت می‌شود.
تأمین مالی «تروریسم» با ابزارهای غیرقانونی
نشانه های قوی وجود دارد که پ.ک.ک به طور استثنایی فعال است و در روابط بازار سیاه و جنایات سازمان یافته فراملی نقش دارد. عاملانی چون پ.ک.ک حفظ قدرت نظامی-سیاسی خود را بدون توجه به ابزاری که باعث تامین این قدرت هستند، اولویت اصلی خود می‌داند. بنابراین، از استفاده از روابط بازار سیاه برای حفظ جایگاه خود ابایی ندارد. علاوه بر این، فقدان مکانیسم‌های اجرایی قوی‌تر بین‌المللی، همکاری‌های منطقه‌ای و مهم‌تر از آن، واقعیت دولت‌های فروپاشیده، این عاملان را قادر می‌سازد تا فعالیت‌های غیرقانونی خود از جمله قاچاق مواد مخدر را تشدید کنند.
این عاملان بدون داشتن مسئولیت ملی و بین‌المللی از وابستگان داخلی و فراملی برای انجام فعالیت‌های غیرقانونی خود استفاده می‌کنند. در مورد تروریسم پ.ک.ک، مشخص شد که فعالیت‌های تروریستی مواد مخدر آن عمدتاً بر کنترل بازار اروپا و تحکیم قدرت مواد مخدر خود در کشورهای تجزیه‌شده مانند عراق و سوریه متمرکز است.
[i]. violent non-state actors (VNSAs)