مردم مناطق مرزی و البته کُردنشین ایران با مسائل و مشکلات متعدد اقتصادی و معیشتی دست به گریبان هستند که ناشی از عوامل و عللی است که بارها نیز در این خصوص مطالبی بیان شده است.
هم پدیده ها و معلول ها مشخص هستند و هم علت ها بین و آشکار است، اما آنچه در این میان مطرح است آنکه چرا مسئولین و دستگاه های مرتبط ایران نسبت به حل و فصل این مشکلات و رفع نواقص آن اقدام و برنامه عملیاتی را انجام نمیدهند؟
در خصوص «کولبری» که نکته تاسف آور اینجاست که صرفا در ایام زمستان و سرمای شدید کردستان برخی اشخاص در رسانه ها و فضای مجازی واکنش هایی نشان می دهند و تقاضای رسیدگی به وضعیت آنان را دارند، اما در باقی هفته ها و ماه های سال دیگر کسی سراغی از کولبر و خانواده وی نمی گیرد!
برخورد با «کولبری» متاسفانه تنها به عنوان یک پدیده کوتاه مدت انجام میشود و درمان ها و راهکارهای اارئه شده نیز عمدتا مسکن محور هستند و نمی تواند در بلند مدت نیازهای مالی فرد کولبر و خانواده وی را تامین کند.
«دیدبان حقوق بشر کردستان ایران» ضمن آنکه بارها در این خصوص که باید به پدیده «کولبری» به عنوان یک شغل کاذب در میان جوانان کُرد ایرانی نگریسته شود و به دنبال علت های ایجاد چنین فضایی بود تا آنکه بخواهیم صرفا با معلول برخورد کنیم، راهکارهایی هم در راستای حل و فصل ریشه ای این پدیده نامبارک و حل و فصل مشکلات کولبران به دولت ایران ارائه داده است.
از جمله مهمترین علل وجود چنین امری می توان به نامناسب بودن وضعیت کسب و کارها، عدم ثبات و امنیت لازم برای رونق اشتغال های مختلف در آن منطقه، اخاذی های صورت گرفته از کسبه و فعالین اقتصادی توسط اعضای برخی گروه های مسلح کُردی و موارد دیگری از این قبیل اشاره کرد.
از سوی دیگر، پدیده «کودک سرباز» نیز از دیگر مواردی است که خانواده های متعددی را در مناطق کُردنشین به خود مشغول داشته و آنها را نگران وضعیت فرزندانشان کرده است.
این معضل نیز علل مختلفی دارد که از جمله مهمترین آنها می توان به وضعیت نامناسب اقتصادی و معیشتی خانواده های کُردنشین ایران و البته سواستفاده برخی گروه های مسلح کُردی از این شرایط دانست.
کودک سربازی در قوانین و حقوق بین الملل به عنوان یکی از مصادیق جنایت جنگی به حساب می آید و می توان در خصوص آن با ارائه سند و مدرک معتبر، به مجامع حقوقی بین المللی اعتراض و پیگیری کرد.
اما سوالی که هست اینکه آیا دولت ایران و مسئولین دستگاه های مختلف ایران از وضعیت خانواده های قربانی این سیاست برخی گروه های کُرد که به دلیل تضارب آرا با دولت ایران مشکل دارند، نیست؟
دولت ایران آیا نمی خواهد که برای احقاق حقوق خانواده هایی که فرزندان خود را حال یا با فریب یا با ربایش توسط اعضای گروه های مسلح کُردی از دست داده اند، اقدامی حقوقی انجام دهد؟
وزارت امور خارجه ایران که ادعای دوستی و روابط حسنه با دولت عراق و مقامات اقلیم کردستان عراق دارد، نمی خواهد یا نمی تواند با آنها رایزنی کرده تا مانع از ادامه فعالیت گروه های مسلح کُردی در نواحی مناطق کردنشین ایران شوند؟
دولت ایران ادعا کرده بود که «صبر راهبردی» تهران در قبال اقدامات این گروه های به پایان رسیده و دیگر این وضعیت را تحمل نخواهد کرد، اما همچنان شاهدیم که مردم و خانواده های بسیاری در مناطق مرزی و کُردنشین ایران درگیر این مساله هستند و پناهگاه و مامنی ندارند!
در نهایت آنکه، این امیدواری و البته مطالبه جدی را از دولت ایران داریم که در سال ۱۴۰۱ نسبت به برطرف کردن هر دو معضل فوق در مناطق کُردنشین اقدامات عاجل و موثر انجام دهد به نحوی که به شکلی ریشه ای این دو مساله پاک شود.