دیدبان حقوق بشر کوردستان ایران، یکی از مهمترین وظایف خود را بررسی و پیگیری مساله کودکسرباز و ربایش و فریب کودکان کورد ایرانی در مناطق کردنشین کشور تعریف کرده است. ما بهعنوان یک نهاد حقوق بشری، مشخص شدن سرنوشت این نوجوانان را وظیفه اصلی خود میدانیم و معتقد هستیم که یکی از مهمترین مباحث حقوق شهروندی، بحث تامین امنیت همه جانبه از سوی حاکمیت و دولت ایران است. مساله ربایش و فریب نوجوانان برای عضویت در گروههای مسلح و انتقال غیرقانونی (قاچاق) آنها به خارج از کشور برای اقدامات مسلحانه، قاچاق مواد مخدر و… موضوع بسیار مهمی است که باید مورد توجه رسانهها قرار بگیرد.
پیگیری حقوق کسانی که امنیتشان تضییع شده نیز از دیگر وظایف دولت است. در این میان جدای از وظایف نهادهای دولتی، سازمانهای مردم نهاد، انجمنها و دیدبانهای حقوق بشری، رسانهها و نخبگان محلی نیز باید صدای مردم باشند و موارد نقض حقوق بشر و تروریسم را به گوش همه مقامات برسانند. متاسفانه بسیاری از رسانههای جریان اصلی، مردم و حتی مسئولان، از وقوع این جنایات بی خبر هستند و همین امر، وظایف نهادهای مردم نهاد حقوق بشری را سنگینتر میکند تا آنها صدای رسای مردم مناطق مرزی و کردنشین کشور باشند و برای احقاق حقوق آنها تلاش کنند.
از بین بردن هرگونه «احساس» تبعیض احتمالی میان شهروندان یک کشور در مورد اهمیت امنیت آنها برای دولت، از وظایف اصلی حاکمیت است. به عبارت دیگر، یک شهروند ایرانی که تابعیت رسمی جمهوری اسلامی ایران را دارد و در نقاط مرزی و دورافتاده زندگی میکند باید به طور کامل احساس کند که دولت و نهادهای انتظامی، نسبت به امنیت وی در تمامی سطوح، حساس و پیگیر هستند و میان او و یک شهروند دیگر ساکن پایتخت، تفاوتی قائل نمیشوند. این امر، از طریق ورود جدیتر نهادهای دولتی و غیردولتی به مساله امنیت فردی و جانی و حقوق شهروندی محقق میشود. موضوعی که متاسفانه با عدم توجه به آن، خانوادههای بسیاری اکنون از دیدن فرزندان خود و کسب اطلاع از سرنوشت آنها، محروم هستند.
دیدبان در سلسله گزارشهای «کودکسربازان کُرد ایرانی» به سراغ کاک سلیم خون جهان، پدر حاتم خونجهان رفته تا با او در مورد سرنوشت حاتم، گفتوگو کند. نوجوانی از روستای «ایساوْلی» از توابع شهرستان مریوان که بیش از دو سال است که از سرنوشت او خبری در دسترس نیست.
کاک سلیم در مصاحبه با خبرنگار دیدبان، گفت: «از اول اردیبهشت 1396 دیگر از فرزندم خبری ندارم. غم تمام خانواده را فراگرفته است. ما حتی به شنیدن صدای او نیز رضایت داریم، اما او حتی یک تماس هم با منزل نگرفته است. ما اطمینان داریم مقامات گروهک مسلح، اجازه تماس به او نمیدهند».
این پدر رنجکشیده در مورد تلاشهای خود برای آزادی فرزندش افزود: «من نمیتوانم به مقر این گروه مسلح به قندیل یا اقلیم کردستان بروم. اصلا نمیدانم که باید کجا بروم و چه کار کنم. هیچ کس نیز مرا راهنمایی نمیکند. من با کهولت سن، عدم توانایی مالی و سواد ناچیز، بدون کمک دولت نمیتوانم اقدامی کنم تا فرزندم به خانه بازگردد. با این جدایی، همه خانواده نزد اهالی روستا سرافکنده هستیم. زیرا ما اهل فعالیت مسلحانه نبوده و نخواهیم بود».
در همین زمینه بیشتر بخوانید:
دوباره فریب، دوباره آوارگی خانوادههای کُرد ایرانی
کاک سلیم در مورد سرنوشت حاتم و سایر نوجوانان ربوده شده به شدت ابراز نگرانی کرد و گفت: «حضور این گروههای مسلح به صورت چریکی و موردی در مناطق مرزی، باعث شده است نوجوانان زیادی فریب شعارهای دروغ اینها را بخورند یا اینکه مستقیما توسط عناصر مسلح آن ربوده شوند. آنها سرنوشتی جز مرگ ندارند. نوجوان ساکن کوهستان با یک سلاح، در مقابل ارتش قدرتمند، چه کاری میتواند بکند؟ زنده هم برگردد، از لحاظ روحی نابود شده است. ما اطلاع داریم که نوجوان دیگری به نام عثمان که او نیز همراه پسرم بود، کشته شده است. چرا باید نوجوان به جای تحصیل و ورزش و زندگی کنار خانواده، کشته شود؟»
کاک سلیم در مورد پیگیری این آدمربایی توسط دولت ایران نیز گفت: «آنها قول همکاری دادهاند. اما مساله اینجاست که ما با گروهی تروریست طرف هستیم. این گروه بدطینت حتی مسئولیت ربایش فرزندان مردم را بر عهده نمیگیرد. پژاک، حتی خبر مرگ آنها را نیز درست منتشر نمیکند. ما نمیدانیم فرزندمان زنده است یا مرده. خانوادهها حتی اجازه ملاقات هم ندارند. این در حالی است که قاتل محکوم به اعدام هم در زندان، اجازه ملاقات دارد».
گفتنی است دیدبان حقوق بشر مستندات این پرونده و سایر روندههای مشابه را در اختیار دارد و در صورت لزوم و پیگیری نهادهای حقوق بشری، آماده همکاری با آنها برای مشخص شدن سرنوشت این نوجوانان است.