پێسەکی: مرۆڤ لە مێژوودا، بەدوای خۆپاراستن، ئازادی، گیان و ماڵی خۆی بووە و تاوانباران و دەستدرێژی کەران بە ئاسایشی سزا داوە.
کاردانەوەی کۆمەڵایەتی لەبەرانبەر دیاردەی تاوانبارانە و چۆنییەتی هەڵسووکەوت لەگەڵ تاوانباران بەدرێژایی سەدەکان، گۆڕانکاری بەسەردا هاتووە. یەکێک لە کۆنترین و باوترینی ئەم کاردانەوانە، گرتووخانە یا بەند کردن بووە. ئەم سزا بەدرێژیی مێژوو بە شێوەیەکی بەربڵاو و هەندێک جار نادادوەرانە بەکار هێنراوە. بەکارهێنانی بەربڵاو لە بەندکردن و نیگەرانی لە جێبەجێ کردنی بێ مەرجی، بۆتە هۆی ئەوەی تا فەیلسۆف و زانایەکی زۆر لەبارەی شێوەی ڕاگرتنی تاوانباران لە بەندیخانە، مافی گیراوان و یاسای زاڵ لەبارەی سزادانەوە دابڕژێن. وەردە وردە بۆچوونی زنایانی مافی سزا دان (و لەم سەدەی دوایدا زانایان زانست تاوان ناسی) لە ژێر ناوی پێوانی قایم و پێویست لە یاسای سزای وڵاتەکاندا پشتڕاست و پەسەند کراوە، بەجۆرێک کە لە دەقی یاسای هەموو وڵاتان دا سزا و پێوانی زاڵ لەبارەی جێبەجێ کردنی سزای گیراوان سەرنجی لەسەر بووە و لەمەڕ ڕەچاوکردنی پێداگری کراوە. خاڵی گرنگ، پێویستی ئاگاداری لە مافی گیراوان و ئەرکەکانیان، چوارچێوە و ڕێسا زاڵەکان لەمەڕ ئەم تاوانانە، ڕێکخستنی ڕێکخراوێکی زاڵ لەسەر سیستمی گرتووخانە و پاسەوانەکان، ئەرک و بەڵێنی بەرپرسانی گرتووخانە و بە گشتی سیستمی مافی زاڵ لەسەر شێوەی سزا دان بۆ سەقامگیر کردنی داد، پاراستنی ئاسایش و ئاسایشی گشتی، پێشگرن لە پێشلکاری مافی تاک و چاکسازی تاوانباران.
ئەم بابەتە پێناسەیەک لە مافی گیراوانی سەرتاسەری جیهانە و لەهەموو شوێنێک ڕێزی لێدەگیردرێت بەڵام بەداخەوە گرتووخانەیەک بە ناوی پەکەکە وپەژاک هەیە کە هیچ یەک لەم مافانەی تێدا ڕەچاو ناکرێت.
یەکەمین مافێک کە ڕەچاو ناکرێت، ڕاگەیاندنی بوونی کەسانی تەڤلی بوو و دیدار لەگەڵ ماڵباتەکانیانە کە پەکەکە جیا لەوەی کە مندالانی ئەم ماڵباتە دەرفێنێت و بە بەڵێنی درۆ لە گرتووخانەیان دەکات و وەک کوێلە کەڵکیان لێوەردەگرێت، هەندێک جار هیچ گرنگایەتیان پێ نادات کە ئەمانە لەکوێ و چۆن کوژراون، بێ ئەوەی کە تەنانەت هەواڵی بوونیان بدەنەوە ماڵباتەکانیان چ ئەوەی کە هەواڵی کوژرانیان پێبدەن. لە پەیوەندی دووەم دا کە باوکی هەدایەت ڕەسووڵی بۆ بەدواداچووم بۆ چارەنووسی کۆڕەکەی لەگەڵ چاودێر هەیبوو، وتی:
هەدایەتی کۆڕێک ژیر و بێدەنگ بوو و زۆر کەم ناکۆکی باوک و منداڵیمان هەبوو بەڵام هیچ کات هزرم نەدەکردەوە کە ناکۆکی و شەڕی توندمان هەبێت کە ببێتە هۆی ئەوەی کە لەماڵ بڕوات. ڕۆژی یەکەم وام دەزانی کە دەیەوێت هەندێک تەنیا بێت و دواتر بگەڕێتەوە بۆ ماڵێ بەڵام بەداخەوە وا نەبوو، بۆیە بۆیە سەردانی هەموو شوێنێکم کرد. بنکەی پۆلیس و نەخۆشخانە و هتد. تەنانەت ڕاگەیاندنی ون بوونیشم بڵاو کردوە بەڵام هیچ هەواڵێکی لێ نەبوو تا ئەوەی کە لەگەڵ ئێوە پەیوەندیم کرد کە بەڕاستی خزمەتی ماڵباتی وەک ئێمە دەکەن و لەڕێگای ئێوەوە زانیمان کە تەڤلی ئەم گرووپە بووە.
لەو ڕۆژەوە کە ون بووە دایکی تووشی نەخۆشی بووە و لەنەخۆشخانەیە. خۆمیش قەت حاڵ و دۆخێکی باشم نییە. ئێستا کە لەگەڵ ئێوە قسە دەکەم دەتوانیت تێبگەیت کە دەنگم چۆنە. خەمی لەدەست دانی کۆڕەکەم هەناسەی لە سنگم دا هەڵچنیوە.
هەم لەئێوە و هەم لە هەر ڕێکخراو و ئەو کەسانەی کە دەتوانن کۆڕەکەم بگەڕێننەوە داوا دەکەم یارمەتیمان بدەن.
چرا پژاک اطلاعی از افرادی که می رباید به خانواده هایشان نمیدهد؟
