خوشکی ئیدریس ڕەحیم زادە: ئیدریس دەیویست باوکم ئۆتۆمبێلێکی بۆ بکڕێت؛ بەڵام لەبەر ئەوەی بڕوانامەی نەبوو، باوکم قبوڵی نەکرد.
بە پێی ڕاپۆرتی ڕێکخراوی چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران لە سەقزەوە، بێسەروشوێنکردنی زۆرەملێ؛ یەکێکە لە سیاسەتەکانی گروپە چەکدارەکان بەرامبەر بە ئەندامەکانیان. یەکێک لە مافە بنەڕەتییەکانی تاک و مرۆڤ، پارێزبەندییە لە هەر هێرشێک بۆ سەر یەکپارچەیی جەستەیی و دەروونی. لەوانەیە ئەم مافە بە شێوەی جۆراوجۆر پێشێل بکرێت. کەسانی نەناسراو (سەر بە حکومەت یان گروپە چەکدار و تیرۆریستییەکان) دەگەن، زۆرجار بە چەکدار، بە جلوبەرگی کازۆئال یان بە جلوبەرگی سەربازییەوە، بە زۆر دەچنە ناو تایبەتمەندی کەسێک، تاکێک یان خێزانێک، بەبێ ئەوەی هۆکارێک بخەنەڕوو یان فەرمانی دادوەری بخەنەڕوو، ئا کەس یان خەڵک دەگرن و بە زۆر دەیانخەنە ناو ئۆتۆمبێل و لە شوێنەکە دوور دەخەنەوە. لە دۆخی گرووپی چەکداری پاکیشدا دەکرێ ئاماژە بەم هەنگاوانە بکرێت. منداڵێک دەخەڵەتێنرێت، دەڕفێنرێت، گەنجێک بەڵێنی خوێندن و کارکردنی لە ئەوروپا و هەرێمی کوردستان دەدرێت، دواجاریش لە بارەگای گروپی پاک لە شاخ کۆتایی دێت. لەم ماوەیەدا مافی ئەوەی نییە پەیوەندی بە بنەماڵەکەیەوە بکات. ئەو بنەماڵەیە کە پێدەچێت گەیشتبێتە بارەگای ئەو گرووپە، ڕووبەڕووی ئینکاری سەرکردەکانی ئەو گرووپە دەبنەوە. دوای چەند ساڵێک هەواڵی مردنێکی نهێنی و وێنەی مردووەکە بڵاودەبێتەوە و تەواو. هیچ زانیارییەک لەسەر تەرمەکە و شوێنی ناشتنی و هۆکاری وردی مردنەکەی نییە لەم دۆخەدا بنەماڵەی کەسێک نازانن کەسەکە لە ژیاندایە یان مردووە و بارودۆخی چییە. لەم ڕووەوە ڕێبازی پاک شاردنەوەی زانیارییە پەیوەندیدارەکان بە ئەندامەکانیەوە بەتایبەتی زانیاری و هەواڵەکانی پەیوەست بە قوربانی و گیانلەدەستدان و ئەمەش نادڵنیایی و نیگەرانی زۆرێک لە بنەماڵەکانی لێکەوتووەتەوە. بێسەروشوێنکردنی زۆرەملێ دیاردەیەکی ترسناکە کە لە زۆربەی حاڵەتەکاندا لەلایەن گروپە چەکدارەکانەوە ئەنجام دەدرێت کە حکومەتەکان پشتیوانیان لێدەکەن. لە بێسەروشوێنکردنی زۆرەملێدا، مرۆڤ بەهۆی سەر بە گروپێک یان ڕێکخراوێک یان بۆچوونێکی دیاریکراوەوە بە پێچەوانەی ویستی خۆیەوە لە خەڵک دەشاردرێتەوە، بەڵام لە هەمان کاتدا هۆکارێکی گرنگە کە گرنگی و ناشیرینی تاوانێکی لەو شێوەیە زیاتر و زیاتر ئاشکرا دەکات دۆخی “نابڕیار”ی قوربانییەکە و خێزانەکەیەتی.
چیرۆکی ئیدریس ڕەحیم زادە دەکرێ لەم چوارچێوەیەدا بکۆڵینەوە؛ ئیدریس ساڵی 1993 لە شاری سەقز لە دایکبووە. لە دەوروبەری ساڵی ٢٠١٥ بەهۆی ناکۆکی خێزانییەوە، بەتایبەت لەگەڵ باوکی بەهۆی نەکڕینی ئۆتۆمبێل، دوای دوو ڕۆژ لە شەڕ لەگەڵ باوکی لە ماڵەوە هەڵدێت. ئیدریس نازناوی چیاکۆ، دوای 3 ساڵ هاوکاری و هاوڕێیەتی لە گروپی پاک، هەوڵی هەڵهاتنی داوە، و نزیکەی ساڵ و نیوێک لە شاری سلێمانی ژیاوە و سەرقاڵی کابینەسازی و کاری MDF بووە. دوای هەڵهاتنی باسکراو لە گروپی پاک، خوشکەزای (ئیمان وەکیلی) دەبێتە ئەندامی گروپی پاک و ئیدریس بڕیار دەدات پەیوەندی بە ئەندامانی گروپەکەوە بکات بۆ هێنانەوەی ئیمان. دوای ئەوەی لەپاکەوە تەلەفۆنێک دەکەن، بانگەشەی ئەوە دەکەن کە بە پێدانی ٢٠٠ ملیۆن تمه‌ن پارەی ئیمان ئازاد دەکەن، بەڵام لە کاتی کۆبوونەوەکەدا هەردووکیان پارەکە وەردەگرن و ئیدریس دەستگیر دەکەن و دەیانبەن. بێگومان تا ئەمڕۆش پاک بوونی ئیدریس ڕەتدەکاتەوە، بەڵام بە بەدواداچوونەکانی ئەم دواییە، بنەماڵەکە بۆیان دەرکەوتووە کە ئیدریس هێشتا زیندانییە لە زیندانی گروپی پاک.
وردەکاریی وتووێژ لەگەڵ خوشکی ئیدریس ڕەحیم زادە بەم شێوەیەیە:
پەیامنێری چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران: چی وای لە براکەت کرد بڕیاری پەیوەندیکردن بە گروپی پاک بدات؟ ئایا مێژووی چالاکی سیاسی هەبووە؟ ئایا هیچ کێشەیەکی تایبەتی لە خێزانەکەتدا هەبووە؟ تکایە بە تەواوی ڕوونی بکەنەوە.
ڕەحیم زادە: لە ڕاستیدا من بە تەواوی نازانم ئیدریسی برام چۆن پاکی ناسی. ئیدریس زۆر گەنج بوو، نزیکەی ٢١ ساڵ بوو. ئەو دەیویست باوکم ئۆتۆمبێلێکی بۆ بکڕێت؛ بەڵام لەبەر ئەوەی بڕوانامەی نەبوو، باوکم قبوڵی نەکرد. زۆر مشتومڕیان لەسەر کڕینی ئۆتۆمبێل دەکرد، باوکم ترسی ئەوەی هەبوو کێشە دروست بکات و تووشی ڕووداو بێت چونکە مۆڵەتی نەبوو. ڕۆژانە ئەو ململانێیانە زیاتر دەبوون و هەمیشە دەترسام ئیدریس بە تەنیا شتێک بکات، کە بەداخەوە لە کۆتاییدا ڕوویدا. ڕۆژێک دوای دوا شەڕ، ئیدریس ماڵەکەی بەجێهێشت؛ بەڵام هەرگیز نەگەڕایەوە. لە هەموو شوێنێک بەدوایدا دەڕۆیشتین؛ بەڵام نەماندەزانی چووە کوێ. تا دوای چەند ڕۆژێک لە بەدواداچوون و بەدواداچوون و چوون بۆ لای پۆلیس ئاگاداریان کردینەوە کە ئیدریس پەیوەندی بە گروپی پاکەوە کردووە. دونیا لەسەر ئێمە داڕما. لە خێزانەکەماندا هیچ مێژوویەکی ئەندامێتیمان لەم گروپە چەکدارانەدا نەبوو. بەڕاستی نەماندەزانی چی بکەین! بەهۆی نەخۆشی دایکم و خەواندنەکەی لە نەخۆشخانە، سێ مانگ نەمانتوانی بەدوای ئیدریسدا بگەڕێین و هیچ هەواڵێکمان نەبوو. تەنها دەمانزانی کە ئەو نەماوە. بەڵام دوای سێ مانگ لەگەڵ خێزانەکەمان چووینە هەرێمی کوردستان، هەرچەند بە دوای ئیدریسدا گەڕاین، گوتیان کەسێکی وا لێرە نییە. پاک بە هیچ شێوەیەک وەڵامی نەداینەوە و بوونی ئیدریسی ڕەتکردەوە. چەندە گوتمان ئێمە خۆمان دەزانین کە ئەو هاتووە بۆ ئێرە؛ بەڵام هەمیشە ئینکارییان دەکرد و هاوار و پاڕانەوەکانی دایکم نەیانتوانی یارمەتیمان بدەن بۆ بینینی ئیدریس. ناچار بووین بگەڕێینەوە و نزیکەی ٦ مانگ بەسەر ڕۆشتنی ئیدریس تێپەڕیبوو کاتێک تەلەفۆنی بۆ کردین و وتی کە لە ماڵەوە ڕۆشتووە پەیوەندی بە گروپی پاکەوە کردووە. بۆ ئێمە سەلمێندرا کە پاک درۆ دەکات و ئێمەش دڵخۆش بووین کە ئیدریس لانیکەم لە ژیاندایە. پەیوەندییەکە زۆری نەخایاند و ئەویش هەمان قسەی کرد و تەلەفۆنەکەی داخست. بەڕاستی نازانم چۆن پێش سێ مانگ کە ئێمە لە بارەگاکەیان بووین، هەرچیمان کرد بۆ بینینی ئیدریس، دەیانگوت کەسێکی وا لێرە نییە، بەڵام ئیدریس خۆی دەیگوت لە شەش مانگ لەمەوبەرەوە ئەندامی ئەم گروپە بووم .
پەیامنێری چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران: دوای بانگەوازەکەی ئیدریس چ هەنگاوێکتان گرتەبەر؟
ڕەحیم زادە: بەهۆی بانگەوازی ئیدریس و بە هیوای گەڕانەوەی براکەم، بڕیارماندا جارێکی دیکە بچینە هەرێمی کوردستانی عێراق. بەڵام هێشتا ڕێگەیان نەدا کۆببنەوە. زۆر سواڵمان کرد بەڵام کاریگەر نەبوو و گەڕاینەوە. نزیکەی دوو سێ جار چووینە هەرێمی کوردستان تا دواجار توانیمان چاومان بە ئیدریس بکەوێت. زۆر قسەی نەدەکرد و تەنها سڵاوی دەکرد. دڵنیا بووم کە هەڕەشەیان لێ کردووە. دوای چەند مانگێک ئێمەی بینی و چەندین جار پرسیاری لێکردین! لە چاوەکانیدا ڕوون بوو کە دەیەوێت شتێک بڵێت، سانسۆر دەکات و دەترسا شتێکی خراپ ڕووبدات. هەرچەند پێمان وت وەرەوە؛ هیچی نەوت. بەڵام چاوە نیگەرانەکانی بۆ خۆی قسەیان دەکرد. هیچ شتێک نەبوو کە بتوانین بیکەین؛ بەڵام لانیکەم بینیمان کە براکەمان لە ژیاندایە. دوای کۆبوونەوەکە ناچار بووین بگەڕێینەوە بۆ ئێران. نزیکەی ٣ ساڵ نەمانتوانی ئیدریس ببینین و لەم سێ ساڵەدا نەخۆشی دایکم خراپتر بوو. تا ڕۆژێک تەلەفۆنی بۆ کردین و وتی توانیویەتی هەڵبێت. تەنانەت وتی کە تەقەیان لێکردووە، بەڵام بریندار نەبووە. بڕیاری دابوو لە سلێمانی بژی، نزیکەی ساڵ و نیوێک بوو لەوێ بوو، دۆخێکی ئاسایی هەبوو و لە MDF کار دەکرد و خانوویەکیشی بە کرێ گرتبوو. ئەو بە جۆش و خرۆشەوە بۆ کارەکانی و ئێمەش ئارام بووین کە لانیکەم ئیتر ئەندامی پاک نییە.
پەیامنێری چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران: چیرۆکی ئیمان، ئەندامێتی خوشکەزاکەت لە پاک چییە و پەیوەندی بە ئیدریسەوە چییە؟
ڕەحیم زادە: ئێمە تازە هەناسەیەکی ئاراممان هەڵمژیبوو و لە ژیانی ئیدریس ئاسوودە بووین، بەڵام بەداخەوە هەموو شتێک لە بنەماڵەکەماندا جارێکی دیکە تێکچوو. خوشکەزاکەم (ئیمان) کە تەمەنی تەنها ١٣ ساڵ بوو، بڕیاریدا ببێتە ئەندامی گروپی پاک بەڕاستی نازانم چی بەسەر خێزانەکەماندا هاتووە. باوەڕ ناکەم بۆچی منداڵێکی ١٣ ساڵان بچێتە ناو پاک! براکەم تازە لەو زیندانە هەڵهاتبوو کە خوشکەزاکەم لێی گیرابوو. ئیمان هەر وەک ئیدریسی مامی، ماتۆڕسکیلێکی لە باوکی دەویست. بەڵام لەگەڵ ئەو تەمەنە گەنجەدا؛ باوکی قبووڵی نەکرد و ئەمەش وای لێکرد لە ماڵەوە ڕابکات. هەر کە ئیدریس زانی، تووشی شۆک بوو. بەردەوام خۆی تاوانبار دەکرد و دەیگوت ئەگەر من لەوێ نەبومایە ئەندام، ئەم بیرکردنەوانە بە مێشکی ئەم منداڵە نەدەهات. بەهەر حاڵ ویستی خوشکەزاکەی بگەڕێنێتەوە. دەبوو لەگەڵ ئەندامانی گروپی پاک پەیوەندی بکات. دوای پەیوەندیکردن، ئیدیعایان کرد کە ئیمان ڕادەستی دەکەن لە بەرامبەر وەرگرتنی نزیکەی ٢٠٠ ملیۆن تمه‌ن بە کاش. پارەکەمان دابین کرد و بڕیار درا ئیدریس بە تەنیا بچێت، بەڵام لەو ڕۆژەوە هیچ هەواڵێکی ئیمان و ئیدریس نەبوو. پاک هەم پارەکەی برد و هەم ئیدریس و ئیمان. ناوەندی ژیانمان وێران بووە. هەموو شتێک بەهۆی خراپەکارییەوە پاکە.
پەیامنێری چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران: تکایە ڕوونکردنەوەی زیاتر بدەن. ئیدریس چۆن فریودرا؟
ڕەحیم زادە: تەڵەیان بۆ ئیدریس دانابوو. ئەوان دەیانویست پارەکەمان ببەن و ئیدریس جارێکی تر زیندانی بکەنەوە. ئێستا نزیکەی ٣ ساڵە و هیچ هەواڵێکمان لەسەر ئیدریس نییە، نازانین مردووە یان لە ژیاندایە. هیچ شتێک نییە ئێمە بتوانین بیکەین. لە هەموو شوێنێک چووین و گلەییمان کردووە. بەڵام پاک بە هیچ شێوەیەک وەڵام ناداتەوە! چەند جارێک چووینە فەرمانگەکانی پۆلیسی هەرێمی کوردستان و سکالامان کرد، وێنەکانیمان دابەش کرد؛ بەڵام هێشتا هیچ هەواڵێکمان نییە. نزیکەی ٤ مانگ لەمەوبەر بوو کە دوای بەدواداچوون و سکالا لە ئەردەڵان خوسرەوی؛ بڕیار بوو بێتە دادگای هەرێم، بەڵام نەیکرد. تەنها لە ڕێگەی پەیوەندییەکەوە پێی ڕاگەیاندین “لەکاتێکدا من ئەندامی ئەو گروپە بووم، ئیدریس لە زیندان بوو”. ئێستا نازانین چییان لێکردووە”. ئەمە دوا هەواڵە کە هەمانە سەبارەت بە براکەم. ئێمە لەبارەی ئیمانەوە نازانین. تەنها هیوادارین لە ژیاندا بن تا بتوانین جارێکی تر بیانبینینەوە.
