جیابوونەوەی دایک و باوک؛ گرنگترین هۆکاری ئەندامێتی کیمیا شانازی لە کۆمەڵە
دایک و باوکم جیابوونەوە، دوای جیابوونەوەیان، کێشەی سۆزداری و دەروونی زۆرم هەبوو”. پڕوپاگەندەی مانگی دەستکرد لە گروپە چەکدارەکانی وەک کۆمەڵە لە ناوچەکەماندا بە ئاسانی دەستیان پێدەگەیشت. منیش لە تەمەنی ١٨ ساڵیدا پەنام بۆ کۆمەڵە برد، بۆ ئەوەی لە دونیای کێشەکان و کێشەی سۆزداری و بنەماڵەیی و بێ بایەخی دایکم دەرباز بم. “بەڵام کۆمەڵە کێشەکانی منی چارەسەر نەکرد”. ئەم دەستەواژانە پوختەی چاوپێکەوتنێکی یەک کاتژمێرییە کە پەیامنێری چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران لەگەڵ کیمیا شانازی دالو ئەندامی پێشووی گرووپی چەکداری کۆمەڵە ئەنجام دراوە. خاتوو شانازی لە دایکبووی ساڵی ٢٠٠٣ و خەڵکی شاری مەریوانە. بە پەیامنێرەکەمانی وتووە: لەگەڵ داپیرە لە لای باوکمەوە دەژیام، چونکە دایک و باوکم جیابوونەوە. لە ڕاستیدا لەلایەن دایک و باوکمەوە جێهێڵراو بووم! کەس بەرپرسیارێتی منی قبوڵ نەدەکرد و زۆر بۆشایی سۆزداری و ڕۆحیم بەجێمابوو. بە سەرنجدان بەوەی کە مانگی دەستکرد لە ماڵی داپیرەمدا هەبووە و پڕوپاگەندەی گروپە کوردییەکان لە ڕێگەی تۆڕی مانگی دەستکردەوە دەستیان پێدەگات، بەداخەوە سەرنجم بۆ ئەو گروپانە ڕاکێشا. ئەو کێشانەی کە دوای جیابوونەوەی دایک و باوکم سەریان هەڵدا، توندتر بووبوو، ئیتر هیچ ئومێدێکم نەبوو بۆ باشترکردنی دۆخەکەم. ڕیکلامە ئیغراکردنەکانی گروپی کۆمەڵەش بە تەواوی مێشکمی شۆردبوو، هەموو شتێک ئامادە بوو بۆ بڕیارێکی هەڵە! دواجار لە ١٧ی خەرمانانی ساڵی 2023 بە نایاسایی ئێرانم بەجێهێشت و چوومە ناو کۆمەڵە. بەڵام تەنها ٨ مانگی پێچوو تا درک بەو هەڵە گەورەیە بکەم کە کردوومە. “بۆیە لە ٢٥ی شوباتدا، هەڵهاتم و گەڕامەوە ئێران و خۆم تەسلیم کرد”.
پرسیار: خاتوو شانازی! پێش ئەوەی بچیتە ناو کۆمەڵە، باسی خۆت و بارودۆخی ژیانتمان بۆ بکە؟ بۆچی کچێکی تەمەن ١٨ ساڵ بچێتە ناو گروپێکی چەکدارەوە؟ چ زانیارییەکتان هەبوو لەسەر کۆمەڵە و سروشتی کۆمەڵە؟
کیمیا شانازی: من منداڵی تەڵاقم. من هیچ زانیارییەکم لەسەر کۆمەڵە و ژیانی ناو ئۆردوگا نەبوو. بەڵام دۆخی خێزانەکەم زۆر خراپ بوو. لە تەمەنی گەنجیەوە ڕووبەڕووی کێشەی خێزانی بوومەوە. دایک و باوکم جیابوونەوە و منیش لەگەڵ داپیرەم دەژیام. ئەم دابڕانە و دواتر گرنگی نەدان بە دایک و باوکم وای لێکردم هەست بە تەنیایی و بێهیوایی بکەم. لەبەر ئەوەی دایکم و باوکی ھاوسەرگیری زیاتر سەرقاڵی کارکردن بوون، من هەمیشە بە تەنیا بووم. هەروەها دایکم وەک کچێکی هەرزەکار وەک پێویست گرنگی پێنەدام. کاریگەری نەرێنی جیابوونەوەی دایک و باوکم و گرنگی نەدانیان بە پێداویستییە سۆزداری و ڕۆحییەکانم بەڕاستی زۆر گەورە بوو. هەستم دەکرد کەس گرنگیم پێنادات. لە لایەکەوە ژیان لەگەڵ داپیرەم بۆ من باش بوو، بەڵام لە لایەکی ترەوە هەمیشە هەست بە نەبوونی پاڵپشتی سۆزداری خێزانەکەم دەکرا. ئەم بابەتانە وای لێکردم بەدوای ڕێگایەکدا بگەڕێم بۆ دەربازبوون لەم دۆخە. لەهەرێمی ئێمەدا هەمووان هەر لە منداڵییەوە ئاشنای ناوەکانی پهکهکه، پهژاک، کۆمەڵە، دیموکرات و…هتد بوون! ناوی ئەوانیشم بیستبوو. بەڵام بەڕاستی سروشتی ئەوان و هەلومەرجی دۆزەخیی ئۆردوگای کۆمەڵەم نەدەزانی.
پرسیار: چۆن ئاشنای پڕوپاگەندەی گروپە کوردییەکان و بەتایبەت کۆمەڵە بوویت؟
کیمیا شانازی: لە ماڵەکەماندا مانگە دەستکردێکمان هەبوو، بەهۆیەوە بە ئاسانی دەمتوانی سەیری بەرنامەی تەلەفزیۆنی و کەناڵە مانگی دەستکردەکان بکەم. بە تەماشاکردنی ئەم بەرنامانە وردە وردە سەرنجم ڕاکێشا بۆ بیرۆکە و پڕوپاگەندەی گروپە کوردییەکان. زۆر بەڵێنیان دا و وا دیار بوو دەتوانن ژیانم بگۆڕن. بێ پشتیوانی سۆزداری مابوومەوە. سنووردار بووم و هیچ ئازادییەکم نەبوو. هیچ ئومێدێک بۆ داهاتوویەکی باشتر و خۆشگوزەران بۆ من نەبوو. هەموو ئەو شتانە لە کۆمەڵەدا وەک پڕوپاگەندە و درۆ بوونیان هەبووە! واتە بوونی نەبووە، بەڵام وێنەی مانگی دەستکردی کۆمەڵە بەجۆرێک بوو کە پێداویستییەکانی منی گرتەوە و ئەم وێنە درۆیە بووە هۆی فریودانم. هه موو ئه و شتانه ی من نه بووم، کۆمه ڵه هه بوو – به پێی ڕیکلامه کانیان – و بۆ کچێکی گه نج که به ده ست شکستی سۆزداری و ڕۆحی دهناڵێنێت، چی له ئازادی و پشتیوانی و هێز باشتره؟
پرسیار: بڕیاری پەیوەست بوون بە کۆمەڵە چۆن درا؟ لەگەڵ کێ ڕاوێژت کردووە؟
کیمیا شانازی: بەڕاستی بڕیارەکەم لە ژێر کاریگەری هەست و ڕیکلامدا بوو. وا دیار بوو کۆمەڵە دەتوانێت ببێتە ڕێگەیەک بۆ دەربازبوون لە کێشەکانم. بە هاوکاری ئەندامێکی گروپ و دوای بیرکردنەوە لە دۆخی ژیانم، بڕیارمدا بەشداری ئەم گروپە بکەم، بە هیوای باشتربوون! واتە بەنیاز نەبووم کاری سیاسی و چەکداری بکەم. ئامانجم تەنیا ڕزگاربوون بوو لە کێشە زۆرەکانی ئێران. لە کۆتاییدا لە فەروەردین ساڵی ١٤٠٠ وڵاتم بەجێهێشت و لە مانگی خەرمانانی هەمان ساڵدا پەیوەندیم بە کۆمەڵەی جینا موهتەدیەوە کرد. پێشبینیم دەکرد ئەم گروپە یارمەتیم بدات کۆتایی بە کێشەکانم بهێنم و لە کۆمەڵگەیەکی پشتیواندا بم. چاوەڕێی پشتیوانی سۆزداری و ڕۆحی بووم بۆ منداڵێکی جیابووەوە کە کێشەی زۆری هەبوو. پێم وابوو دەچمە ناو گروپێکی دۆستانە و ئینتیمی! بەڵام هەموو ئەمانە خەونێک بوو.
پرسیار: بارودۆخت لەم گروپەدا چۆن بوو؟
کیمیا شانازی: سەرەتا پێم وابوو هەموو شتێک باش دەبێت، بەڵام دوای ماوەیەک بۆم دەرکەوت کە واقیعەکە تەواو جیاوازە. ئێمە لە بارودۆخێکی سەختدا بووین، چالاکی و ڕاهێنانەکان زۆر قورس بوون بۆ من. بە تایبەت کە دەبوو ڕێز لە یاسا توندەکانی گروپەکە بگرم و ئەوەش بۆ من تەحەدا بوو. ئێمە ئامرازی گونجاومان نەبوو. بەرنامە وەرزشییەکان زۆر بێزارکەر و قورس بوون، بەرنامە سیاسییەکانیش مات و بێ بەها بوون. کچێکی تەمەن ١٨ ساڵ بووم و بە سروشتی خوێندەواری گشتی و سیاسیم نەبوو. بۆ وەرزش نەچووبووم بۆ کۆمەڵە، بەڵام جەماوەرێکی دۆستانە و پشتیوان نەبوو!
پرسیار: چی وای لێکردیت دوای نزیکەی ٨ مانگ بڕیار بدەیت بگەڕێیتەوە؟
کیمیا شانازی: دوای ماوەیەک هەستم دەکرد ئیتر ناتوانم لەو بارودۆخانەدا بژیم. ئەو ڕیکلام و بەڵێنە سەرەتاییانەی کە دایانن نەهاتە دی. لەبری ئەوەی هەست بە سەلامەتی بکەم، زیاتر هەستم بە فشار دەکرد. کێبڕکێی نەرێنی، هەڵاواردن، نەبوونی پلانمان لە کۆمەڵە، دابین نەکردنی پێداویستییە سۆزدارییەکانم و هتد، وای لێکردبووم بە تەواوی پەشیمان ببمەوە. هەر لەبەر ئەم هۆکارە لە ٢٥ی بەفرانباری ساڵی ۱۴۰۰ ههتاوی بڕیارمدا بگەڕێمەوە بۆ ئێران. ترسم زاڵ بووم و گەڕامەوە بۆ ئێران.
پرسیار: کاتێک تەسلیم بوویت هەستت چۆن بوو؟
کیمیا شانازی: بەڕاستی هەستم بە ئازادی و ئارامیی دەکرد. دەمزانی لەوانەیە کێشە هەبێت، بەڵام لە ژیان لەو گروپەدا ڕزگارم بوو. کاتێک خۆم بە پاسەوانانی سنوور ناساند، پێم سەیر بوو چیم بەسەر دێت، بەڵام خۆشبەختانە بە ڕێزەوە مامەڵەم لەگەڵ کرا. نە هەواڵی زیندان و نە گرتن و ئەشکەنجەدان! هەموو ئەم قسانە درۆ بوون بۆ ئەوەی بێهیوامان بکەن لە گەڕانەوە. گەیشتن بە ئێران و بینینی خێزانەکەم فشارێکی قورسی لە سەرم لابرد و بەڕاستی هەناسەیەکی ئارامم هەڵمژی.
پرسیار: ئێستا کە گەڕایتەوە بۆ ئێران، ئایا ژیانت گۆڕاوە؟
کیمیا شانازی: بەڵێ زۆر باشتر بووە. لە ئێستادا خەریکی خوێندنم و هەوڵدەدەم لە ئەزموونەکانی ڕابردووم فێر بم. دەزانم هێشتا ڕێگایەکی دوور و درێژم ماوە، بەڵام خۆشحاڵم کە لەو دۆخە سەختە دەرچووم. ئێستا خۆشگوزەرانییەکی باشم هەیە. هیچ چینێکی بێزارکەر و بێ کەڵک نییە. باری دەروونی و جەستەییم ئێستا زۆر باشترە لەوەی کە لە کۆمەڵە بووم. من درکم بە دەرئەنجامە تاڵەکانی بڕیارە هەڵەکەم کرد و هەوڵمدا لەم ماوەیەدا قەرەبووی بکەمەوە. ئەزموونێکی تاڵ بوو بۆ من، بۆ ئەوەی فێر بم کە دەبێت لە ڕێگەی بیرکردنەوە و ڕاوێژەوە بڕیاری دروست بدەم.