خه‌رامان ئەمجەدی: ژیانی من لەو کاتەدا کاریگەری کێشەی خێزانی و ناکۆکی قووڵی لەگەڵ هاوسەرەکەمدا هەبوو
لە ساڵانی ڕابردوودا ڕێکخراوی چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران بە هۆی چالاکییەکانی سەبارەت بە زیانە کۆمەڵایەتی و ئابوورییەکان و پێشێلکردنی مافی مرۆڤ لە ناوچە کوردستانییەکانی ئێران، توانی داتابەیسێکی زۆر باش لە داتا و زانیاری لەسەر گرووپە چەکدارەکان و کردەوەکانیان دابین بکات. هەروەها لە ڕێگەی چاوپێکەوتنی تایبەتمەند لەگەڵ ئەندامانی پێشووی گرووپە چەکدارە کوردییەکان، شارەزایانی چاودێر تێڕوانینێکی زۆر هەمەلایەنەیان هەیە سەبارەت بە هۆکارەکانی پەیوەست بوون بە هاووڵاتیانی ئێرانی بۆ ئەو گرووپانە. یەکێک لە هۆکارە سەرەکییەکانی پەیوەستبوونی هاووڵاتیانی کوردی ئێران بە گرووپەکانی وەک پاک، کێشەی بنەماڵەیی و نەبوونی پشتیوانی بنەماڵەیە. کەسێک کە لە ناوەندی بنەماڵە هەڵدێت، بۆ دەربازبوون لە کێشە جۆراوجۆرەکانی ئابووری، کۆمەڵایەتی، خێزانی ناچار دەبێت وڵات بەجێبهێڵێت و بەهۆی نەبوونی پشتیوانی خێزانەکەیەوە دواجار بە بەڵێنی ناڕاستی وەک داهاتی زیاتر و ئەگەری کارکردن و ژیان لە ئەوروپا فریو دەدرێت و دەچێتە ناو پێکهاتەی گروپە چەکدارەکانی وەک پاک و په‌ژاک.
خه‌رامان ئەمجەدی کچی مەحمود و لە دایکبووی ساڵی ١٩٩٢ لە شاری سنە لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ پەیامنێرێکی ڕێکخراوی چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران ڕایگەیاند کە بە هۆی کێشەی بنەماڵەیی، ناکۆکی لەگەڵ هاوسەرەکەی و نەبوونی پشتیوانی دایک و باوک سەبارەت بە جیابوونەوە لە هاوسەرەکەی و دەربازبوون لە کێشە هەبووەکان دوای ئەوەی براکەی پەیوەندی بە گرووپی پاکەوە کرد، بڕیاری داوە پەیوەندی بەو گرووپە بکات. بۆ ئەو مەبەستەش لە ڕێگەی فەزای مەجازی (ئینستاگرام) پەیوەندی بە یەکێک لە کادرەکانی گروپی پاک (ئەمیر سەحرائی)ەوە کرد و داواکاری خۆی بۆ پەیوەندیکردن بە گروپەکەوە ڕاگەیاند. بەڵام ئەمیر سەحرایی بەهۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆناوە ئەندامێتی خۆی بۆ چەند مانگێکی تر دوادەخات. بەڵام خه‌رامان ئەمجەدی کۆڵی نەدا و ئەمجارە پەیوەندی بە “شاخان سەردەشتی” ئەندامی گروپی چەکداری خەباتەوە کرد بۆ ئەوەی بچێتە ناو گروپەکەوە بە ڕێنمایی و ڕێنمایی شاخان و هاوکاری بازرگانانی مرۆڤ، دواجار لە مانگی ئابی ٢٠٢٠ لە ڕێگەی ڕێگا نافەرمیەکانی سەردەشت وڵاتی بەجێهێشت و پەیوەندی بە گروپی خەباتەوە کرد دوای تەواوکردنی خولێکی کورتی سەربازی و سیاسی کاروباری ئەمنی گروپەکە. به ڵام دوای دوو مانگ له ئه ندامبوونی گرووپی خه‌بات، داواکارییه که‌ی بۆ په‌یوه‌ندی به پاک دووباره کرده وه و له‌گه‌ڵ سه‌ڕکرده‌کانی خه‌بات تووشی ناکۆکی جیددی ده‌بێته‌وه . لە ئەنجامدا پەشیمان دەبێتەوە لە پەیوەندیکردن بەو کولتە و داوای یەکلاییکردنەوە دەکات. بەڵام ڕووبەڕووی دژایەتی سەرکردەکانی گروپەکە دەبێتەوە. دواجار بە خۆڕاگری و پێداگرییەوە سەرکەوتوو بوو لە چوونە ناو پاک و دواجار دوای زیاتر لە ٣ ساڵ سەرگەردانی و ئەندامێتی لە پاک و خەباتدا، لە ٤ی بانەمەڕی ساڵی 2023دا چووە ناو ئێران و خۆی ڕادەستی پاسەوانی سنوورەکان کرد.
پرسیار: چی وای لێکردیت بڕیار بدەیت بچیتە ناو گروپی پاکەوە؟ ئایا زانیاریت لەسەر مێژووی ئەم گروپە هەبوو؟ ئایا ئاگاداری سروشتی بوویت؟ ئایا کەسێک لە خێزانەکەتدا ئەندامی ئەو حزبە سڕاوە بووە؟
خه‌رامان ئەمجەدی: ژیانی من لەو کاتەدا کاریگەری کێشەی خێزانی و ناکۆکی قووڵی لەگەڵ هاوسەرەکەمدا هەبوو. هەستم بە تەنیایی و بێهیوایی لەڕادەبەدەر دەکرد و ئەم دۆخە بە تایبەت نەبوونی پشتیوانی لە لایەن دایک و باوکمەوە فشارێکی زۆری خستە سەرم. لە هەمووان بێ هیوا بووم و هیچ پشتیوانییەک بۆ من نەبوو. دوای ئەوەی براکەم پەیوەندی بە گروپی پاکەوە کرد، پێم وابوو ڕەنگە ئەم گروپە بتوانێت ڕێگەیەک بێت بۆ دەربازبوون لە کێشەکانم. لە ڕێگەی ئینستاگرامەوە پەیوەندیم بە ئەندامێکی پاکەوە کرد بە ناوی ئەمیر و داوای ئەندامێتیم کرد. پێی وتم بەهۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا لەم کاتەدا ناتوانێت پەسەندی ئەندامێتیم بکات و بۆ چەند مانگێک دوادەکەوێت. ئەم دواکەوتنە بێ هیوای کردم، بەڵام بەهۆی ئەو بارودۆخە سەختەی کە تێیدا بووم، هێشتا بیرم لەوە دەکردەوە کە پەیوەندیم بەو گروپەوە بکەم. براکەم لەوێ بوو، لە لایەکی تریشەوە هەلومەرجی ئێران و پرسی بنەماڵە بەو مانایە بوو کە من بە هیچ شێوەیەک چاوەڕێی ئەوەم نەدەکرد و تەنیا ویستم ئێران بەجێبهێڵم و بچمە لای براکەم لە پاک. بە هیچ شێوەیەک هیچ بیرۆکەیەکم لەبارەی سروشتی پاکەوە نەبوو. دەمزانی گروپێکی چەکدارە. بەڵام من هیچ پەیوەندییەکم بە چالاکیی چەکدارییەکەیەوە نەبوو. تاکە ئامانجم ئەوە بوو کە ئێران بەجێبهێڵم.
پرسیار: چۆن لەگەڵ گروپی خەبات ئاشنا بوویت و چی تۆی بۆ ئەم گروپە ڕاکێشا؟
خه‌رامان ئەمجەدی: دوای ئەوەی تێگەیشتم کە ناتوانم بچمە ناو گروپی پاک، پەیوەندیم بە شاخه‌وان سەردەشتی ئەندامی گروپی خەباتەوە کرد. پێی وتم کە گرووپی خەبات هیچ جیاوازییەکیان لەگەڵ گرووپی پاک نییە و منیش بە ئاسانی دەتوانم لەوێ بەشداری بکەم. ئەم بەڵێنانە لەڕادەبەدەر سەرنجڕاکێش بوون بۆ من، بەو پێیەی شاخه‌وان دڵنیای کردمەوە کە ئەم گروپە دەتوانن یارمەتیم بدەن لە براکەم نزیکتر بم و ژیانێکی نوێ دەستپێبکەم. بەم بەڵێنانە سەرسام بووم و بڕیارمدا بچمە ناو گروپی خەباتەوە. تاکە شتێکی ئەرێنی لە خەباتدا بەڵێنیان بوو کە بمبەنە لای براکەم. خەبات گرووپێکی چەکداریشە. ئەگەر ڕازی بووم بچمە ناو، ئەوە لەبەر وەڵامی نەرێنی بوو نەک بەهای ڕاستەقینەی خه‌بات!
پرسیار: چ بەڵێنێک بە تۆ درا کە هانی تۆی داوە بچیتە ناو خەباتەوە؟
خه‌رامان ئەمجەدی: شاخه‌وان زۆر جار پێی وتم کە پەیوەست بوون بە گروپی خەبات واتە هەلێکی نوێ و بینینی براکەم. دڵنیای کردمەوە کە ئەم گروپە پشتگیریم دەکەن و دەتوانم ژیانێکی نوێ لەگەڵ براکەم دەست پێ بکەم. ئەم بەڵێنانە زۆر وەسوەسەیان بۆ دروست بوو چونکە لەو کاتەدا بە نائومێدیەوە بەدوای گۆڕانکارییەکدا دەگەڕام لە ژیانمدا و هەستم دەکرد لەناو بازنەیەکی خراپدا گیری خواردووم. بە گشتی ئەو کەش و هەوایەی کە شاخه‌وان بۆی کێشابووم، کەشێکی زۆر ئەرێنی بوو کە منی ڕاکێشا بۆ ئەوەی بچمە ناو ئەو کارەوە. بەڵام هیچ بیرۆکەیەکم نەبوو کە بۆ ماوەی ٣ ساڵ لە چیاکانی نێوان خەبات و پاکدا پەنابەر بم.
پرسیار: دوای پەیوەست بوونت بە گروپی خەبات چ ئەزموونێکت هەبوو؟
خه‌رامان ئەمجەدی: دوای ئەوەی پەیوەندیم بە گروپی خەباتەوە کرد و خولی ڕاهێنانی سەربازی و سیاسیم تەواو کرد، کەوتمە ژێر فشارێکی ئەوپەڕی. ئەم خولانە سەخت و ماندوو بوون و دوای نزیکەی ٢٠ ڕۆژ، تەنیا وەک هێزی پاسەوانی ڕێکخرابووم. بەڵام دوای دوو مانگ لە ئەندامبوون، وردە وردە تێگەیشتم کە بەڕاستی بەدوای ئەوەدام کە پەیوەندی بە براکەمەوە بکەم. هەستم بە پەشیمانی و نائومێدی دەکرد کە ئەم ژیانە بۆ من گونجاو نییە، و بەدوای دەرفەتێکدا دەگەڕام بۆ ئەوەی لەم دۆخە دەربچم. لە ڕاستیدا دوای ٢ مانگ تێگەیشتم کە بەڵێنەکانی خەبات و شاخه‌وان نابن بە واقیع و براکەم نابینم. بە بۆچوونی خەبات دەبوو بەردەوام پاسەوانی بم و مافی ناڕەزایەتیم نەبوو. لە ئێران هەڵاتبووم بۆ ئەوەی لەگەڵ براکەم بم نەک ببمە ئەندامی گروپی خەبات. بەڵام خەبات بە هیچ شێوەیەک گرنگی بەو بابەتانە نەدا. دوای نزیکەی دوو مانگ لە ئەندامی گرووپی خەبات، بڕیارمدا چیتر ناتوانم لەم دۆخەدا بمێنمەوە. پەیوەندیم بە ڕیباز شەریفیەوە کرد کە یەکێک بوو لە کادرەکانی گروپی پاک و بارودۆخی خۆمم بۆ ڕوونکردەوە. دڵنیای کردمەوە کە دەتوانێت یارمەتیم بدات لە گروپەکە دەربچم و بچمە ناو گروپە پاک. دواجار دوای ململانێیەکی زۆر لەگەڵ سەرکردەکانی ئەو گروپە، خەباتم بەجێهێشت و چوومە ناو پاک.
پرسیار: ئەزموونی ئێوە وەک ئەندامێکی گروپی پاک چۆن بوو؟
خه‌رامان ئەمجەدی: دوای ئەوەی پەیوەندیم بە گروپی پاکەوە کرد، سەرەتا هیوای ئەوەم دەخواست کە مەرجی باشترم بۆ دابین بکرێت. بەڵام زۆری نەخایاند تێگەیشتم کە ئەو بەڵێنانەی پێمدرابوون بە ئاسانی جێبەجێ نەکراون. لە ژێر فشارێکی زۆردا بووم لەلایەن ستافی گروپەکەوە و لە ژینگەیەکی کۆنترۆڵکراودا دەژیام. بەدرێژایی ڕۆژ بە زەحمەت کارمان دەکرد، بەڵام هەرگیز چانسی پشوودان و کاتێکی خۆشمان نەبوو. مۆڕاڵم زۆر لاواز بوو و هەستم دەکرد هیچ کۆنتڕۆڵێکم بەسەر ژیانمدا نییە. لە ڕاستیدا ئێمە وەک ڕۆبۆتێک لە دەستی پاکدا بووین. لەو کاتەوە ئێمە لە چین و توێژە بێسوودەکانی جۆراوجۆردا بەشدار بووین و ژیانمان تەنانەت خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکانیشی نەبوو. واتە پۆلە دووبارەبووەکان، لەگەڵ نەبوونی ئاسانکاری بۆ ژیانێکی ئاسوودە، پاکیان کردبووە دۆزەخ بۆ من.
پرسیار: بارودۆخی ژیانت لەوێ چۆن بوو؟ پاک باشتر بوو یان خه‌بات؟
خه‌رامان ئەمجەدی: هیچ جیاوازییەکیان نەبوو! هەردووکیان تەنها ژیانم و ژیانی کەسانی وەک منیان بەفیڕۆدا. بێگومان بارودۆخی ژیان لە گرووپی خەباتدا زۆر سەخت و سنووردار بوو. لە فەزای داخراو و کۆنترۆڵکراودا دەژیاین و ڕۆژانە ڕووبەڕووی فشاری دەروونی و جەستەیی دەبووینەوە. ئەو خواردنەی پێماندرابوو سادە و بنەڕەتی بوو، هیچ جۆرەها جۆری نەبوو. ڕاهێنانی سەربازی و چاودێری توند لەلایەن ئەندامانی باڵای گروپەکەوە کاریگەری نەرێنی توندی لەسەر مۆڕاڵم هەبوو. وەک گەنجێک هەستم دەکرد هیچ کۆنتڕۆڵێکم بەسەر ژیانمدا نییە و ئەم هەستە بێدەسەڵاتییە لەڕادەبەدەر دڵتەنگکەر بوو. ئەمە لە کاتێکدا بوو کە پێش بەشداریکردنیان بەڵێنی سەرنجڕاکێشیان دابوو، بەڵام هیچ کامیان ڕاست نەبوون! ئەوان تەنیا سووکایەتییان بە من و ئەندامەکانی دیکە دەکرد.
پرسیار: چۆن توانیت لە گروپی پاک جیاببیتەوە؟
خه‌رامان ئەمجەدی: دوای سێ ساڵ و نیو ئاوارەبوون لە شاخ، دواجار لە مانگی یەکی ساڵی 2023 چوومە ناو ئێران و خۆم ڕادەستی پاسەوانی سنوورەکان کرد. پاک تەنیا ژیانی منی بەفیڕۆدا و هیچی بۆ من بەدەست نەهێنا.
پرسیار: دوای گەڕانەوەت بۆ ئێران ژیانت چۆنە؟
خه‌رامان ئەمجەدی: ئێستا لە فرۆشگایەک کار دەکەم و هەوڵ دەدەم ژیانم ئاسایی بکەمەوە. ئەم ئەزموونە یارمەتیم داوە لە ڕابردووم فێر بم و بەرەو پێشەوە بچم. لە ئێستادا بەدوای ئەوەدام ژیانێکی نوێ و باشتر بۆ خۆم دروست بکەم. چەند جارێک لەسەر زنجیرەیەک بابەتی ئیداری و غەرامە بەهۆی جێهێشتنی وڵات بە شێوەیەکی نایاسایی چوومە دادگا و هیچ کێشەیەکی تایبەتم نەبوو. چونکە لە ڕاستیدا من چەکم هەڵنەگرتووە و کردەوەی چەکداریم ئەنجام نەداوە.