دیمه‌ن بارانی، کچی محەممەد، لە دایکبووی ساڵی 2004 و ئەندامی پێشووی گرووپی تیرۆریستی په‌ژاکە
دیمه‌ن بارانی منداڵی تەڵاق بووە و لەگەڵ باپیری لە گوندی نەژنە دەژیا. لە مانگی ئەیلولی ساڵی ٢٠٢٠ کە تەمەنی تەنها ١٦ ساڵ بوو، دوای ئەوەی تیمی په‌ژاک/پەکەکە دووجار سەردانی کێڵگەی باپیرییان کرد و هێزەکانی په‌ژاک هەوڵیاندا بیهێننە ناو گروپی چەکداری په‌ژاکەوە، هەروەها دژایەتی ئەمەی کرد، شەوانە یەکێک لە ئەندامانی ئەو تیمە ئاماژەپێکراوە بە بەکارهێنانی مادەیەکی کیمیایی بێهۆشکەری کرد و بە زۆر خۆی و سێ کەسی دیکەیان لە دەرەوەی وڵات بردە بارەگای مەشق و ڕاهێنانەکانی گروپەکە نزیک پەنجڤین لە عێراق. دیمه‌ن بارانی پێش ئەوەی بچێتە ناو بارەگاکانەوە هیچ زانیارییەکی لەسەر ئایدۆلۆژیا و سروشت و ئامانجەکانی په‌ژاک نەبووە و بەپێی یاسا نێودەوڵەتییەکان نەدەبوو وەک سەربازێکی منداڵ کەڵکی لێ وەربگیرێت.
ئەو و ژمارەیەک لە دامەزراوەکانی دیکە هەر لە یەکەم ڕۆژەوە بەنیازی ئەوە بوون هەڵبێن و بگەڕێنەوە وڵات، بەڵام هەر کە فەرماندەکانی خولەکە زانیان سزای توند و ئەشکەنجەیان درا. تەنانەت جارێک دوای ڕیشتاشی قژی زیندانییان کردووە، لەم ماوەیەشدا لە ڕێگەی خواردنەکەیەوە دەرمانێکی تایبەتیان پێداوە و کێشەی توندی پێستی بۆ دروست بووە. دوای نزیکەی ٣ مانگ، دواجار دیمه‌ن بارانی بە کەڵک وەرگرتن لە پۆستی شۆفتی پاسەوانی و تەسلیمی پاسەوانی سنووری ئێران، توانی لە بارەگای په‌ژاک هەڵبێت.
پرسیار: تکایە خۆت بناسێنە و کەمێک باسی بارودۆخی خێزانەکەتمان بۆ بکە. ئایا پێش ئەوەی پەیوەندی بە پژاکەوە بکەیت ئاشنای ئەم گروپە بوویت؟
دیمه‌ن بارانی: من دیمه‌ن بارانیم. لەگەڵ باپیرم لە گوندی نەژنه دەژیام و خەریکی کشتوکاڵ بووین. من منداڵی تەڵاقم و زۆربەی کاتەکانم لەگەڵ باپیرم بەسەر بردووە. خێزانەکەمان دۆخێکی ئابووری خراپی هەبوو و ژیانێکی سادەمان بەسەر دەبرد. هەروەها بارودۆخی ژیان و ئیمکاناتی گوندەکەمان سنووردار بوو. ژیانم لەگەڵ باپیرم بە کشتوکاڵ و ئەنجامدانی کارەکانی ماڵەوە بەسەر دەبرد و جۆراوجۆری و وروژاندنی تێدا نەبوو. پێش ئەوەی بچمە ناو بارەگای په‌ژاک لە هەرێمی کوردستان، هیچ زانیاری و زانیارییەکم لەسەر په‌ژاک و پەکەکە نەبوو.
پرسیار: چۆن پەیوەندیت بە گروپی په‌ژاکەوە کرد؟ دەتوانن وردەکاری زیاتر لەسەر ئەم بابەتە بخەنەڕوو؟
دیمه‌ن بارانی: لە ٢٦ی ئەیلولی ٢٠٢٠ کە تەمەنم ١٦ ساڵ بوو، توخمەکانی په‌ژاک هاتنە گوندەکەمان. من لە کێڵگەکەدا کارم دەکرد و هاتنە لام و دەستیان بە قسەکردن کرد. من بە هیچ شێوەیەک نەمدەناسی و نەمدەزانی لە کوێوە هاتوون. باسی ژیانی خۆیان و ئەو کارانەیان دەکرد کە دەیکەن و بەهۆی تەمەنی بچووک و کنجکاوی منداڵانەمەوە، بەلای گفتوگۆکانیاندا سەرنجم ڕاکێشا. گوتیان دەتوانم ژیانێکی باشتر و ئاسوودەترم هەبێت و ئازادی ئەزموون بکەم. شەوێک دیسان لێم نزیک بوونەوە و داوایان لێکردم لەگەڵیان بچم. لەگەڵیان چووم، بێ ئاگا لە هەموو شتێک و تەنیا لە کنجکاوییەوە، تێگەیشتم کە سنوور دەبەزێنم و ئێران بەجێدەهێڵم. هەموو شتێک بەهۆی کەمتەرخەمی من و بێگومان بێهۆشی بەشەکیمەوە ڕوویدا. کاتێک هەستم بە باشی کرد، تێگەیشتم کە ئێمە ئێرانمان بەجێهێشتووە و چووینە ناو خاکی هه‌ریمی کوردستان. من هیچ حەزم لە کاری چەکداری و ژیان لە شاخ نەبوو، نە تەمەنم ڕێگەی پێدام لە شاخ کاری گەریلا بکەم.
پرسیار: دوای پەیوەست بوونت بە گروپی په‌ژاک، ئەزموونت چی بوو؟
دیمه‌ن بارانی: کە گەیشتمە بارەگاکەیان، یەکسەر تێگەیشتم کە ئەم کۆمەڵەیە نەک هەر بەو شێوەیەی کە گوتیان، ژیانیان بەسەردا نایەت، بەڵکو ژینگەیەکی زۆر سەخت و بەرگە نەگیراو بوو. من هیچ ئاشنایەکم بە ئایدۆلۆژیا و ئامانجەکانیان نەبوو، تەنیا هەستم دەکرد گیرم خواردووە. هەر لەسەرەتاوە بڕیارم دابوو لەوێ هەڵبم، بەڵام هەمیشە هەڕەشەم لێدەکرا. هەموو ڕۆژێک لێم دەپاڕایەوە کە بمبەنەوە ماڵەوە، بەڵام تەنها گاڵتەیان پێدەکردم و زەلیلیان دەکردم. تەنانەت نەمدەزانی کێن و بۆچی منیان بردووە. کەس قسەی لەگەڵ نەدەکردم. تازە ئێمەیان لە بارەگایەکی چەکداردا زیندانی کردبوو. نەمدەزانی لەکوێم، نە ڕێگەم پێدەدرا لەگەڵ خێزان و باپیرم قسە بکەم. بە کردەوە زیندانی بووم. بە هیچ شێوەیەک ڕێگەیان نەدەدا بجوڵێم. ژینگەیەکی زۆر سەخت و خراپیان هەبوو. بارودۆخی ژیان بە کردەوە نەبوو و خواردنی گونجاومان نەبوو.
پرسیار: ئایا لەوێ هیچ ئەشکەنجەیەک یان زیندانیکردنێکت بەسەر بردووە؟
دیمه‌ن بارانی: بەڵێ بەداخەوە دوای ماوەیەک لە گروپەکەدا بوون و زۆر جار هەوڵی هەڵهاتنیان دەدا، منیان دۆزیەوە و فڕێیان دام بۆ زیندان. پێم وایە نزیکەی مانگ و نیوێک لە زیندان بووم. ڕۆژانە چەند کەسێک دەهاتنە لام و زەلیل و ئەشکەنجەیان دەکردم. تەنانەت دەرمانێکیان پێدام کە بێهۆشم کرد. دوای ئەوەی چەند ڕۆژێک بێهۆش بووم، بە تەواوی سەرلێشێواو و سەرلێشێواوی لە خەو هەڵدەستام. ئامانجیان ئەوە بوو کە ناچارم بکەن لە گروپەکەدا بمێنمەوە. ئامانجیان لەم کردارانەدا دەستکاریکردنی مێشکم و لێسەندنەوەی ئازادی و توانای بیرکردنەوەم و دروستکردنی جۆرێک لە بیرچوونەوە بوو لە مندا.
پرسیار: چۆن توانیت لە گروپەکە ڕزگارت بێت؟
دیمه‌ن بارانی: دوای ماوەیەکی زۆر لە ئەشکەنجە و زەلیل، شەوێک کە نۆرەی من بوو پاسەوانی بوەستم، ئیتر نەمتوانی وەریبگرم. ئەوەندە ماندوو و لاواز بووم، ئیتر هەستم بە هیچ نەدەکرد. توانیم سوود لەو دەرفەتە وەربگرم کە لەبەردەستمدا بوو و دەرباز بم. خێرا لە بارەگا دوورکەوتمەوە و گەیشتمە گوندێک. لەوێشەوە توانیم پەیوەندی بە خێزانەکەمەوە بکەم و داوای یارمەتییان لێ بکەم بۆ ئەوەی بگەڕێمەوە ماڵەوە.
پرسیار: ئایا دوای هەڵاتن لە دەست گروپی په‌ژاک هیچ هاوکارییەکتان لە حکومەت وەرگرتووە؟
دیمه‌ن بارانی: بەڵێ، دوای گەڕانەوەم بۆ ماڵەوە، لە لایەن حکومەتەوە هاوکارییەکی زۆرم پێشکەش کرا. دۆخەکە ئەوەندە ئاسان بوو بۆ من کە توانیم بە ئاسانی بگەڕێمەوە و بگەڕێمەوە بۆ ژیانێکی ئاسایی. دەسەڵاتدارانی ناوچەکە نەک هەر یارمەتیان دام کە بە سەلامەتی بگەڕێمەوە ماڵەوە، بەڵکو هەلومەرجیان بۆ دابین کردم کە دووبارە دەست بە ژیان لە کۆمەڵگادا بکەمەوە و لە ڕابردوو دوور بکەومەتەوە. زۆر سوپاسی حکومەتم بۆ ئەم پاڵپشتیە.
پرسیار: ئایا تا ئێستا لەگەڵ ڕابردووتدا ڕێککەوتوویت؟
دیمه‌ن بارانی: هێشتا هەموو شەوێک کابوسێکم هەیە سەبارەت بەو ڕۆژانە. هەمیشە دەترسم کە بمبەنەوە بۆ ئەو دۆزەخە. ژیانم وەک جاران نییە. هەموو شەوێک لە ترسی ئەو ڕۆژانە ناتوانم بە باشی بخەوم.
پرسیار: ئێستا دۆخی ئێوە چۆنە؟
دیمه‌ن بارانی: ئێستا کە گەڕامەوە ماڵەوە هەوڵ دەدەم ژیانێکی نوێ دەست پێ بکەم. بە هاوکاری خێزانەکەم و پاڵپشتی بەشێک لە بەرپرسانی پارێزگا، دۆخێکی باشترم دۆزیوەتەوە. لەگەڵ خێزانەکەم دەژیم و هیوادارم وردە وردە لەم دۆخە سەختە دەربچم.
