عەلی نەزەری: دوای وەرگرتنی بڕوانامەکەم، زۆر هەوڵمدا ڕێگایەکی ڕوون بۆ داهاتووی خۆم بدۆزمەوە، بەڵام واقیعەکە ئەوە بوو کە بارودۆخی ئابووریی هەرێمەکەمان باش نەبوو و هەلی کاریشی باش نەبوو
کۆچکردن بۆ ئەوروپا و گەڕان بەدوای خۆشگوزەرانیدا دەتوانێت ڕۆڵێکی بەرچاوی هەبێت لە ڕاکێشانی گەنجانی کورد بۆ ناو گروپە چەکدارەکان. لەم ڕووەوە چەندین هۆکاری سەرەکی هەن:
- هیوای داهاتوویەکی باشتر: زۆرێک لە گەنجانی کورد بە دوای هەلی ژیانێکی باشتر و بارودۆخی ئابووری باشتردا دەگەڕێن. کاتێک ئەم هیوایانە بەدی نەهێنرێن، لەوانەیە چاویان لە گروپە چەکدارەکان بێت وەک بژاردەیەک بۆ گۆڕینی دۆخی خۆیان.
- بێ ئومێدی و نادادپەروەری: ڕەنگە گەنجانی ناوچە کوردنشینەکان ڕووبەڕووی نایەکسانی کۆمەڵایەتی و ئابووری و سیاسی ببنەوە. ئەم هەستە بێ ئومێدییە دەتوانێت بەرەو ئەو گروپە چەکدارانە ببات کە بەڵێنی گۆڕانکاری و خەبات بۆ مافەکانیان دەکەن.
- کاریگەرییە کولتووری و کۆمەڵایەتییەکان: لە هەندێک حاڵەتدا، پڕوپاگەندە و گێڕانەوەی قارەمانانەی گروپە چەکدارەکان دەتوانن سەرنجڕاکێشیەکی تایبەتیان هەبێت بۆ گەنجان. لەوانەیە ئەم گێڕانەوەیانە هانیان بدەن بۆ ئەوەی بچنە ناو ئەم گروپانەوە.
- نەبوونی دەرفەتی یاسایی: کاتێک گەنجان ناتوانن لە ڕێگەی کەناڵە یاساییەکانەوە کۆچ بکەن بۆ ئەوروپا، لەوانەیە ڕوو لە بژاردەی مەترسیدارتر یان نایاساییتر بکەن، کە دەتوانێت پەیوەندیکردن بە گروپە چەکدارەکانەوە لەخۆبگرێت.
ئەم هۆکارانە ئەوە دەردەخەن کە چۆن بارودۆخی کۆمەڵایەتی و ئابووری و سیاسی دەتوانێت کاریگەری لەسەر بڕیاردانی گەنجان هەبێت و پاڵیان بنێت بەرەو گروپە چەکدارەکان.
عەلی نەزەری لەدایکبووی ڕۆژئاوای ئیسلام ئاباد لە 8ی ئایاری 1997، لە ساڵی 2018 پەیوەندی بە تاقمی تیرۆریستی پاک (پارتی ئازادی کوردستان)ەوە کرد و دوای زیاتر لە چوار ساڵ ئەندامێتی لە ساڵی 2022 گەڕایەوە بۆ وڵات. کاک نەزەری ڕایگەیاند کە هۆکاری ڕۆشتنی نایاسایی لە وڵات و ئەندامێتی لەم گرووپە تیرۆریستییە بۆ ئەوە بووە کە لەلایەن یەکێک لە هێزەکانی پاک لە ئینستاگرام فریوی دراوە. کاک نەزەری لەلایەن ئەو ئەندامە پاکەوە هاندرا کە لە ڕێگەی سێ ساڵ ئەندامێتی لە گروپە چەکدارەکاندا سیڤییەکی سیاسی ئامادە بکات بۆ ئەوەی کۆچ بکات بۆ ئەوروپا و هاوسەرگیری و بەدەستهێنانی خۆشگوزەرانی لە ژیاندا. هەروەها عەلی نەزەری هۆکاری سەرەکی هەڵهاتنی لە شارە پیرۆزەکەشی بە شکاندنی بەڵێنەکان و جێبەجێنەکردنی بەڵێنەکانی سەرکردەکانی پارێزگاکە هێناوەتەوە.
پرسیار: تکایە پێم بڵێ خەڵکی کوێیت و چ بارودۆخێک وای لێکردیت بڕیار بدەیت وڵات بەجێبهێڵیت؟
عەلی نەزەری: من عەلی نەزەری کوڕی بەهمەنم، لە ٨ی ئایاری ١٩٩٧ لە ڕۆژئاوای ئیسلام ئاباد لەدایک بووم. دوای وەرگرتنی بڕوانامەکەم زۆر هەوڵمدا ڕێگایەکی دیاریکراو بۆ داهاتووی خۆم بدۆزمەوە، بەڵام واقیعەکە ئەوە بوو کە نە بارودۆخی ئابووری هەرێمەکەمان باش بوو و نە هەلی کاری گونجاوی هەبوو. هەروەها سەرمایەی دارایی خێزانەکە ڕێگەی بە چالاکیی ئابووری نەدەدا. گەنجانی شارەکەمان لە دۆخێکی نادڵنیاییدان؛ وا دیارە داهاتوو تەنها وشەیەکە و ڕێگایەکی ڕاستەقینە نییە. لەو هەلومەرجەدا لەڕێگەی ئینستگرامەوە کەسێکم ناسی کە خۆی وەک چالاکێکی سیاسی و ئەندامی پارتی ئازادیی کوردستان ناساند. وردە وردە پەیوەندی پێوە کردم و دەستی کرد بە هاندانی من بۆ ئەوەی بچمە ناو ئەم گروپەوە. زۆر پیشەیی قسەی کرد و گوتی ئەگەر بۆ ماوەی چەند ساڵێک ئەندامی بزووتنەوەیەکی سیاسیی دژبەری نیزام بیت، دواتر بە ئاسانی لە ڕێگەی دامەزراوە نێودەوڵەتییەکانەوە دەتوانی کۆچ بکەیت بۆ ئەورووپا. تەنانەت باسی هاوسەرگیری و ژیانێکی خۆشگوزەرانی لە دەرەوەی وڵات دەکرد. بەدوای ڕێگایەکدا دەگەڕام بۆ دەربازبوون لە دۆخەکەم، دەستم کرد بە باوەڕکردن بە قسەکانی، نەمدەزانی چی چاوەڕێم دەکات.
پرسیار: کەواتە تۆ بڕیارت دا بچیتە ناو ئەم گرووپه چەکدارە بەبێ ئەوەی ئاگاداری تەواوی سروشتی ئەم گرووپە بوێت؟
عەلی نەزەری: بەڵێ، ئەوە تەواو ڕاستە. من هەرگیز مەشقی سەربازیم وەرنەگرتبوو و ئەزموونی شەڕ و چەکم نەبوو. من هیچ زانیارییەکم لەسەر سروشتی پاک و گروپە چەکدارەکانی تر نەبوو. ئێمەش بنەماڵەیەکی سیاسی نەبووین. زیاتر بیرکردنەوەیەکی سیاسیم هەبوو، بەهۆی بەڵێنەکانیانەوە هاندرابووم. کاتێک بە شێوەیەکی نایاسایی سنوورم بەزاند بۆ ناو هەرێمی کوردستان، تێگەیشتم کە چوومەتە ناو سەرگەرمییەکی مەترسیدارەوە. بردمان بۆ بارەگای پردی، کە لە ڕاستیدا لەگەڵ هیچ چاوەڕوانییەکمدا نەدەگونجا. لەگەڵ گەیشتنمان بە خولێکی زۆر توندی ڕاهێنانی سەربازی و ئایدیۆلۆژیدا تێپەڕین. ڕاهێنانی جەستەیی و ڕاهێنان لەسەر بەکارهێنانی چەکی سووک و قورس وەک J-3 و BKC و RPG و هتد، هەموو ڕۆژێکی بۆ ئێمە سترێس و ماندوو کرد.
پرسیار: لە ڕووی دەروونی و سۆزدارییەوە چۆن بوو؟ ئایا لەو فەزایەدا هیچ هیوایەکت بە داهاتوو هەبوو؟
عەلی نەزەری: نەخێر بە هیچ شێوەیەک نا. زۆری نەخایاند تێگەیشتم کە هەموو بەڵێنەکان تەنها بۆ ئەوەی ئێمە ڕابکێشن. هیچ هەواڵێکی کۆچبەری نەبوو، نە هیچ ئاسانکارییەک و خۆشگوزەرانییەک لە شوێنی کاردا هەبوو. کەمپی پردی زیاتر لە زیندانێک دەچوو. ئێمە سنووردارکردنی توندمان هەبوو و تەنانەت پەیوەندی تەلەفۆنی یان پەیوەندیکردن لەگەڵ خێزانەکانمان زۆر قورس بوو. لەڕووی تەندروستییەوە دۆخەکە بە هیچ شێوەیەک باش نەبوو. نەخۆشی جۆراوجۆر لەناو منداڵەکاندا بڵاودەبووەوە، بەڵام چارەسەر و دەرمانی پێویست نەبوو. تاکە شتێک کە دەیاندا دەرمانی ئازارشکێن یان دەرمانی بەسەرچوو بوو. هەندێک جار ڕەفتاری سارد و خۆبەزلزانینی فەرماندەکان وایکرد مرۆڤ هەست بە بێ بەهای ڕاستەقینە بکات.
پرسیار: چەند ساڵ لەوێ بوویت و چی ڕوویدا وای لێکردیت بڕیاری ڕۆشتن بدەیت؟
عەلی نەزەری: زیاتر لە چوار ساڵ لەوێ مامەوە، بەو هیوایەی ڕەنگە ڕۆژێک بارودۆخەکە باشتر بێت یان بەڵێنەکانیان جێبەجێ بکەن. بەڵام لەگەڵ تێپەڕبوونی ڕۆژێکدا سووکایەتییەکان زیاتر بوون. هەموو ئەو پاڵنەرانەی کە وای لێکردبووم بچمە ئەوێ، نەمابوون. هەستم دەکرد ژیانم بەفیڕۆ دەچێت. لە کۆتاییدا بڕیارمدا لەوێ ڕابکەم. دەمزانی مەترسیدارە، بەڵام هیچ بژاردەیەکم نەبوو. لە ساڵی 2022 بە زەحمەتییەکی زۆرەوە بارەگای پردیم بەجێهێشت و خۆم بە کونسوڵخانەی کۆماری ئیسلامی لە هەرێمی کوردستان ناساند.
پرسیار: دوای گەڕانەوەت بۆ ئێران چیت بەسەر هات؟
عەلی نەزەری: بەپێچەوانەی هەموو ترسەکانم، ڕێبازەکەیان زۆر ڕێزدار و لۆژیکی بوو. چەند دانیشتنێک قسەمان کرد و پێداچوونەوەیان بە تۆمارەکانمدا کرد. دوای ئەوە هەلومەرجێک بۆ من دروست بوو کە دووبارە لە ئێران بژیمەوە. ئێستا لە کۆمپانیایەکی تایبەت کار دەکەم و هەوڵ دەدەم بە شێوەیەکی سەربەخۆ بژیم. ڕێگاکەم هەڵە بوو، بەڵام ئێستا هەموو هەوڵێک دەدەم بۆ قەرەبووکردنەوەی ڕابردووم لە ڕێگەی کار و هەوڵدان.
پرسیار: ئەگەر چانسی گەڕانەوەت بۆ سەردەم هەبوایە، ئایا هەر هەمان ڕێگا هەڵدەبژێریت؟
عەلی نەزەری: هەرگیز. ئەو بڕیارە لە ناپێگەیشتن و فریودان لەدایک بوو. ئێستا دەزانم هیچ ڕێگایەکی کورت بۆ ژیانێکی باشتر نییە. فریودانی گەنجان بە بەڵێنی پووچەوە تەنها یاریکردنە بە داهاتوویان. هیوادارم چیرۆکەکەم بتوانێت ببێتە هۆشدارییەک بۆ گەنجانی دیکە کە بزانن ڕێگای پێشکەوتن لەناو خۆماندایە، نەک لە ڕێگەی گروپەکانەوە کە جگە لە سووکایەتیکردن هیچی تر نازانن.
