بەیاننامەی چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران سەبارەت بە پووریا قاسمی؛ ئەو ئەندامە کوژراوەی گرووپی په‌ژاک کە لەم دواییانەدا کۆچی دوایی ڕاگەیەندرا، بەم شێوەیەی خوارەوەیە؛
ئەو منداڵە سەربازەی کە دیار نەما؛ هاوارێک بۆ دادپەروەری لە دۆسیەی پووریا قاسمی؛
چوار ساڵ بێدەنگی و یەک هەواڵ و هەزاران پرسیاری بێ وەڵام؛
پووریا قاسمی، هەرزەکارێکی خەڵکی سنە کە بە ناوی ساختەی “دەلیل ماکویان” پەیوەندی بە ڕیزەکانی گرووپی چەکداری په‌ژاکەوە کردبوو، ئێستا بە پێی ئیدیعای میدیاکانی سەر بە گرووپەکە، لە کاتی هێرشێکی ئاسمانی سوپای تورکیا لە چیای قەندیل لە ٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ گیانی لەدەست داوە. بەبێ هیچ بەڵگەنامەیەکی سەربەخۆ، بەبێ ئەوەی وردەکارییەکان بخاتەڕوو، بەبێ بوونی خێزانەکە، و بەبێ ئەگەری پشتڕاستکردنەوە. ئەوەی ئەم دۆسیەیە بە ئازارتر دەکات، تەنیا ئەگەری مردنی هەرزەکارێک نییە، بەڵکو شێوازی مامەڵەی گرووپی په‌ژاکە لەگەڵ ژیان و مردنی پووریا. وەک ئەوە وایە مرۆڤێک، خاوەن ناسنامەیەک، خاوەن خێزانێک، خاوەن مافی ژیان، تەنها ئامرازێکی پڕوپاگەندە بووبێت کە چوار ساڵ دوای مردنی بڵاوکرایەوە. ئەوە کاتێکە کە هیچ شوێنەواری ڕاستی نەمێنێتەوە. کەس هۆکاری ئەو کارە نامرۆڤانەی په‌ژاک نازانێت. هۆکاری ڕاستەقینەی مردنی پووریا چی بوو؟
نموونەی ڕوونی پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ و یاسا نێودەوڵەتییەکان
پووریا قاسمی کاتێک پەیوەندی بە په‌ژاکەوە کرد، تەمەنی لە ١٥ ساڵ زیاتر نەبوو. ئەم بابەتە بە پشتبەستن بەو وێنە و زانیاریانەی کە خودی گروپەکە بڵاویان کردۆتەوە، ڕوونە و لە دەرەوەی گوماندایە. دامەزراندن و ڕاهێنانی سەربازی و بەکارهێنانی کەسانی خوار تەمەنی ١٨ ساڵ لە شەڕی چەکداریدا پێشێلکردنی ڕوونی پرۆتۆکۆڵی ئیختیاری ڕێککەوتننامەی نەتەوە یەکگرتووەکانە بۆ مافەکانی منداڵان سەبارەت بە بەشداریکردنی منداڵان لە شەڕی چەکداریدا (٢٠٠٠). به پێی ئه م به ڵگه نامه نێوده وڵه تییه، حکوومه‌ته‌کان و گرووپه چه‌کداره ناده‌وڵه‌تییه‌کان، ناچارن خۆیان به دوور بگرن له هه‌ڕ به‌کارهێنانی منداڵان له ململانێی سه‌ڕبازیدا. ئەم ڕەفتارە بەپێی یاسا نێودەوڵەتییەکان بە تاوانی شەڕ دادەنرێت.
بەڵام چیرۆکەکە بەوەوە کۆتایی نایەت. په‌ژاک ماوەی چوار ساڵە بنەماڵەی پووریا و بیروڕای گشتی لە حاڵەتی نەزانی و دڵەڕاوکێدا هێشتووەتەوە. نە هەواڵێک، نە پەیوەندی تەلەفۆنی، نە پشتڕاستکردنەوەی ژیان و مردن. ئەم دۆخە بە تەواوی لەگەڵ پێناسەی “بێسەروشوێنکردنی زۆرەملێ” لە یاسای نێودەوڵەتیدا دەگونجێت؛ ڕەفتارێک کە بەپێی ڕێکەوتننامەی نێودەوڵەتی بۆ پاراستنی هەموو کەسەکان لە بێسەروشوێنکردنی زۆرەملێ (٢٠٠٦)، بە پێشێلکارییەکی گەورەی مافەکانی مرۆڤ و کەرامەتی مرۆڤ دادەنرێت و بەرپرسیارێتی تاوانکاری نێودەوڵەتی هەڵدەگرێت.
ئەو بێدەنگییەی کە هاوبەشی لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت
بەدرێژایی ساڵان، په‌ژاک نەک هەر ڕێگریی لە بنەماڵەکە کرد کە دەستیان بە ڕاستییەکان بگات، بەڵکو بە شێوەیەکی کاریگەر ڕێگای لێکۆڵینەوەی سەربەخۆی بە ئەنقەست دواخستنی ڕاگەیاندنی مردنەکە گرت. ئەمە پراکتیزەیەکە کە زۆرێک لە هەرزەکارانی دیکەی کورد پەیڕەوی لێکردوون و بۆتە نەخشێکی دووبارەبووەوە.
لە لایەکی دیکەوە، نوێنەری په‌ژاک لە مەکۆ نێودەوڵەتییەکان، عومەر هوژه‌بری (ئاگری شاهو) کە لە وڵاتی سوید نیشتەجێیە، چەندین جار بەڵێنی بە ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ دابوو کە ئەو گرووپە چیتر منداڵان لە ڕیزەکانیدا بەکار نەهێنن. ئەم پابەندبوونە ئەمڕۆ لەبەرچاوی جیهاندا شکاوە. ئێستا کاتی وەڵامدانەوەیە.
داواکاریی ئێمە ڕوونە:
1- پێویستە نەتەوە یەکگرتووەکان و یونیسێف و ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ دەستبەجێ پرسی پووریا قاسمی و هەرزەکارە ونبووەکانی دیکە بخەنە بەرنامەی کار و لێکۆڵینەوەیەکی سەربەخۆ دەستپێبکەن.
2- حکومەتی سوید پابەندە بە لێپرسینەوە لە عومەر هوژه‌بری لە بەرامبەر ڕۆڵی و پێشێلکردنی پابەندییەکانی مافی مرۆڤ، هەروەها ڕێگەیەک بۆ لێپێچینەوەی یاسایی دابین بکات.
3- پێویستە حکومەتی هەرێمی کوردستان کۆتایی بە چالاکییە ئازادەکانی ئەو گروپانە بهێنێت کە منداڵان دەبەنە شەڕ و زەمینە بۆ لێپرسینەوەیان دروست بکات.
4- ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ چیتر ناتوانن بێدەنگ بن لە بەرامبەر پێشێلکارییە گەورەکانی مافی منداڵان و بێسەروشوێنکردنی زۆرەملێ؛ بێدەنگی واتە هاوبەشی.
چاودێری مافی مرۆڤی کوردستانی ئێران ئامادەیە هەموو بەڵگەنامە و زانیاری و بەڵگەکانی پەیوەست بەم دۆسیە و دەیان دۆسیەی هاوشێوە پێشکەش بە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییە سەربەخۆ و بەناوبانگەکان بکات.
دادپەروەری دەبێ بێت، تەنانەت دوای ساڵانیش.
لەبیرمان نەچێت، پووریا منداڵ بوو؛ نەک سەرباز.
