خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ در تحلیلی به دلایل مهاجرت کردهای عراق اشاره و تاکید کرده است که فساد و نبود فضای سیاسی، دلیل اصلی مهاجرت کردهای عراق است.
اینکه هزاران کرد عراقی در میان پناهجویانی هستند که در مرز بین بلاروس و لهستان گیر افتاده‌اند، ممکن است برای بسیاری از آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها غافلگیر کننده باشد. به هر حال، اقلیم کردستان عراق قرار بود بخشی از آن کشور آسیب‌‍دیده باشد که با کمک‌های قابل توجه غرب، از تراژدی که از زمان تهاجم به رهبری ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ رخ داده بود، نجات پیدا کرد.
اینکه بسیاری از کردهای عراق به دنبال فرار از منطقه هستند، نشان می‌دهد که امیدها برای فرصت‌های اقتصادی و سیاسی در دوران پس از صدام حسین تا چه حد از بین رفته است.
حدود دو دهه قبل، به نظر می‌رسید اوضاع به سمت دیگری پیش رفته بود. در سال‌های پس از تهاجم ایالات متحده، در حالی که بخش‌های مرکزی و جنوبی عراق در خون‌ریزی فرقه‌ای فرو رفته بود، استان‌های شمالی تحت حکومت خودمختار منطقه کردستان رونق اقتصادی را تجربه کردند.
این منطقه با برخورداری از ثروت نفتی، با داشتن یک محیط سیاسی قابل پیش‌بینی که عمدتاً عاری از خشونت بود، سرمایه‌گذاران را از سراسر جهان جذب کرد. هتل‌ها، مراکز خرید و برج‌های مسکونی در مدت زمان کوتاهی بالا رفتند و شهرهای کردنشین را با دبی مقایسه شد. به نظر می‌رسید پیشرفت دموکراتیک بیشتری در آینده در اقلیم اتفاق بیفتد.
زمانی که داعش به عراق هجوم برد، تضاد با بقیه کشور در سال ۲۰۱۴ بیشتر فروکش کرد. در حالی که یگان‌های نظامی عراق در قلب این کشور تحت فشار داعش بودند نیروهای کرد با حمایت نیروی هوایی آمریکا، تروریست‌ها را از دروازه‌های اربیل، پایتخت اقلیم کردستان عقب می‌راندند.
کردها با ثبات و امنیت، از مصائبی که میلیونها نفر از همسایه‌شان را در سایر نقاط عراق و آن سوی مرزها در سوریه ویران شده از جنگ به پناهنده تبدیل کرد مصون ماندند. در واقع، کردستان عراق میزبان کسانی شد که از خشونت در همسایگی خود فرار می‌کردند.
در ظاهر، چیز زیادی تغییر نکرده است. کردستان عراق با توجه به استانداردهای پایین همسایگی خود نسبتاً آرام است. چشم‌انداز اقتصادی اربیل به اندازه بغداد تیره و تار نیست. از آنجایی که پناهجویان در مسیر اروپا درباره وحشتی که از آن فرار کرده‌اند به تبادل داستان می‌پردازند، کردهای عراقی احتمالاً همدردی چندانی با مثلاً همتایان افغان و سوری خود نمی‌کنند.
اما اگر مردم افغانستان از طالبان فرار کردند، کردهای عراق از شکست رهبران خود در تحقق وعده سال ۲۰۰۳ ناامید شدند. اقتصاد، که بیش از حد به صادرات نفت وابسته است، پس از سقوط قیمت نفت خام در سال ۲۰۱۴ هرگز بهبود نیافته است. بیکاری بسیاری از کردها را مجبور به ترک شهرها و روی آوردن به کشاورزی کرده است.
بلاروس، مسیر جدید مهاجرت غیرقانونی از کردستان عراق به اروپا
در همین حال، در اقلیم، دیگر دموکراسی نیز وجود ندارد. در غیاب اصلاحات سیاسی، دولت در اربیل اقتدارگراتر شده است و مخالفان را زندانی و رسانه‌ها را سرکوب کرده است. تظاهرات ضد دولتی در اواخر سال گذشته هیچ خللی در ساختار فاسد دولت ایجاد نکرد.
الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس، احساس کرد که شرایط کردستان عراق، مردم آن را طعمه آسانی برای طرحش در جهت جذب مهاجران به کشورش و رها کردن آنها در اروپای غربی کرده است. او مقررات ویزا را تسهیل کرد و پروازهای بیشتری را به مینسک ترتیب داد، جایی که نیروهای امنیتی بلاروس تازه واردها را به مرزها می‌بردند، نه دولت اربیل و نه دولت بغداد تلاش نکردند که مهاجرت را متوقف کنند.
بیشتر بخوانید:
پناهجویان: حاضریم کشته شویم اما به اقلیم بازنگردیم
پیشنهاد بازگشت به کشور با تأخیر از سوی دولت عراق ارائه شده است. اما گزارش‌ها از مرز بلاروس و لهستان نشان می‌دهد که بسیاری از کردها ترجیح می‌دهند زمستان پیش رو را شجاعانه تحمل کنند؛ به‌جای اینکه به خانه خود بازگردند.
استیصال آنها ریشه در امیدهای از بین رفته دارد…