کمتر از دو ماه است که جو بایدن به قدرت رسیده است اما همان طور که پیشبینی میشد تنشها میان واشنگتن و آنکارا بالا گرفته است.
رجب طیب اردوغان و مقامات دولتی ترکیه در طول هفته جاری بارها دولت ایالات متحده را متهم کردهاند که عامل اصلی مرگ ۱۳ شهروند این کشور، جمعه گذشته، در شمال عراق هستند. در همین رابطه دیوید سترفیلد، سفیر آمریکا در ترکیه به وزارت خارجه این کشور نیز احضار شد. در اوائل هفته هم مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه با همتای آمریکاییاش در این باره گفتگو کرد. آنتونی بلینکن در این گفتگو «کشته شدن شهروندان ترک توسط گروه پ کا کا را محکوم کرد.» با این حال این محکومیت برای آنکارا کافی نبود. رییس جمهوری ترکیه آمریکا را بار دیگر متهم به حمایت قاطع از دو گروه به ادعای ترکیه «تروریستی» یگانهای مدافع خلق (ی پ گ) و حزب کارگران کردستان «پ کا کا» کرد.
حزب کارگران کردستان جمعه گذشته در واکنش به ادعای مقامات ترکیه، ارتش تحت حمایت رجب طیب اردوغان را متهم اصلی کشتار شهروندانش خواند. به گفته حزب کارگران کردستان این سیزده نفر در جریان بمباران جنگندههای ترکیه کشته شدهاند. پ کا کا ادعا میکند این شهروندان در عملیات ارتش ترکیه موسوم به «چنگال عقاب ۲» که در میانه ماه فوریه آغاز شده است، جانشان را از دست دادند.
رسانه های ترکیه و جو بایدنی که حامی کردهاست
پیش از به قدرت رسیدن جو بایدن در آمریکا، بزرگترین نگرانی آنکارا و رسانههای حامی دولت ترکیه، «نقش حمایتی بایدن از کردها» در منطقه خاورمیانه بود. هرچند رییس جمهوری آمریکا بارها در جریان کارزار انتخاباتی این موضوع را «توهم» برخی از «رسانهها» خوانده بود اما به نظر می رسد رجب طیب اردوغان بر اساس همین پیش فرضها در اولین ماههای حضور بایدن در کاخ سفید به رییس جمهوری آمریکا حمله میکند.
واهمه و نگرانی رییس جمهوری اسلامگرای ترکیه البته بیدلیل نیست. جو بایدن بارها چه در مقام معاون باراک اوباما و چه در مقام سناتور ایالتی از جریانهای کرد حمایت کرده است. وی در سال ۲۰۱۹ از تصمیم ترامپ برای خارج کردن نیروهای آمریکایی از شمال شرقی سوریه انتقاد کرد و گفت این کار «خیانت» بزرگی به کردها، در مقام «متحدان دولت آمریکا» است.
در سال ۲۰۱۴، زمانی که رابطه ترکیه و آمریکا در دوره دوم ریاست جمهوری اوباما به سردی گرائیده بود، آقای بایدن دولت اردوغان را یکی از عوامل پیدایش و گسترش داعش در سوریه و عراق دانسته بود. سخنانی که در زمان خود انتقادات فراوان آنکارا را در برداشت.
نشانههای تشدید تنشها؛ «واشنگتن کردها را مسلح میکند»
پس از اتهاماتی که ريیس جمهوری ترکیه علیه کاخ سفید و حمایتهای این کشور از سازمان های شبه نظامی کرد مطرح کرد، روزنامه های حامی دولت از جمله حریت و صباح نیز به این تنشها دامن زدند.
این دو روزنامه با انتشار تحلیلهای ادعا کردند که از زمان به قدرت رسیدن جو بایدن به ریاست جمهوری، سازمانهای کرد مخالف دولت ترکیه، «پ کا کا و ی پ گ» به سرعت از سوی ارتش آمریکا از لحاظ تسلیحاتی مجهزشدهاند؛ ادعایی که هنوز آمریکا نسبت به آن واکنشی نشان نداده است.
هرچند هنوز نمیتوان اظهارنظری درباره آینده روابط ترکیه و آمریکا متاثر از جریانهای کُرد کرد اما شواهد نشان از تنشهای گسترده دیپلماتیک بین دو کشور طی ماههای آینده دارد.
تنشهایی که بیتردید میتواند در داخل اعضای پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، نیز تفرقه بیندازد. ترکیه مهمترین عضو ناتو در منطقه خاورمیانه است.
به این اختلافات شاید بتوان تنشها میان ترکیه و اعضای اتحادیه اروپا، از جمله فرانسه و یونان، هر دو عضو ناتو، را هم اضافه کرد.