اندیشکده بگین سادات اسرائیل، در تحلیلی در مورد ماجرای گارا و واکنش دولت ترکیه نوشته است: «در پایان این ماجرای غم‌انگیز، اردوغان تلاش کرد تعداد زیادی از نهادها را به خاطر این ناکامی متهم کند: احزاب مخالف ترکیه، حزب طرفدار کُردها، سیاستمداران کرد و حتی دولت بایدن، که اردوغان از آنها برای ادامه همکاری نظامی با کردهای سوریه انتقاد می‌کند. اگر داستان پایان خوشی داشت، مطمئنا تمام افتخارات را فقط به نام خود ثبت می‌کرد».
مشروح این گزارش به شرح زیر است:
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، به یک موفقیت نظامی نیاز داشت و نجات 13 گروگان ترک در اختیار پ.ک.ک در شمال عراق گزینه مناسبی برای این سناریو بود. متاسفانه، این عملیات به یک شکست غم‌انگیز منجر شد. اکنون، اردوغان کردها، احزاب سیاسی کُرد، احزاب مخالف و حتی دولت بایدن را مقصر این فاجعه می‌داند. ترک‌ها و کردها از «قضیه گارا» به عنوان یک لحظه تاریک در تاریخ خود یاد خواهند کرد. این امر نتیجه یک عملیات نجات فاجعه‌بار شد که به منظور آزادی سیزده گروگان ترک در اختیار توسط حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) در شمال عراق صورت گرفت. برنامه‌ریزی این عملیات ضعیف بود، احتمالا به دلیل فشار سیاستمداران برای ایجاد پیروزی جهت تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی؛ عملیات مذکور به قتل خونسردانه هر سیزده گروگان و همچنین کشته شدن سه افسر ترک منجر شد.
در سال 2015 و 2016، پ.ک.ک 13 سرباز، افسر پلیس و سایر پرسنل ترک دولت را ربوده بود. دولت برای جلوگیری از ضعیف به نظر رسیدن در سال‌های انتخابات، یک نوع خاموشی رسانه‌ای مربوط به گروگانگیری را تحمیل کرد. مردم ترکیه تنها زمانی فهمیدند که آدم‌ربایی‌ها انجام شده که یک نماینده مخالف از مجلس در مورد سرنوشت گروگان‌ها سوال کرد. تا فوریه 2021، به جز خانوادهها و عزیزان گروگان‌ها کسی به یاد آنان نبود.
اما در روز هشتم فوریه سال 2021 میلادی، رجب طیب اردوغان، طی یک سخنرانی به مردم گفت که آنها به زودی خبرهای شگفت انگیزی را خواهند شنید. پیش از این خلوصی آکار، وزیر دفاع، از اربیل، پایتخت کردستان عراق، دیدار کرد و در مورد پایان خوش بحران گروگانگیری گمانه زنی‌ها وجود داشت. آیا او برای آزادی گروگان‌ها از طریق کردهای عراق- که دوست ترکیه هستند- برای لابیگری نزد پ.ک.ک. جهت آزادی گروگان‌ها استفاده می‌کرد؟
شکست تلاش‌ها
در ساعت 2:55 بامداد 10 فوریه، نیروی هوایی ترکیه حملات هوایی را به اهداف تعیین شده در کوهستان گارا، در شمال عراق آغاز کرد، جایی که اطلاعات تایید کرده بود گروگان‌ها در غارها نگهداری می‌شوند. این آغاز عملیات «پنجه عقاب-دو» نام داشت. ساعت 4:55 بامداد، پس از دو ساعت حمله هوایی سنگین، هلی کوپترهای ترکیه تعداد زیادی از نیروهای ویژه را روی زمین پیاده کردند. به این واحدهای نخبه «جستجو و نجات» گفته می‌شود. مشکل این بود که گارا منطقه‌ای ناشناخته برای این یگان بود. این عملیات باید در زمین‌های سنگلاخی، کوه‌ها و صخره‌ها و دره‌های عمیقی که همگی برای سربازان ترک ناآشنا بودند، انجام می‌شد.
در اولین درگیری‌ها پس از فرود، دو افسر و یک درجه‌دار ارتش ترکیه کشته شدند. در آن زمان، دی مك آكار و چهار فرمانده نیرو به یك مركز عملیاتی در مرز تركیه و عراق رسیده بودند. روز یازدهم فوریه، خلوصی آکار به رسانه‌ها گفت که 48 مورد از مجموع 50 هدف در طی حملات هوایی مورد اصابت قرار گرفته و 53 تروریست کشته یا زخمی شده‌اند. اما هنوز از گروگان‌ها خبری نبود.
در آن مرحله، مردم ترکیه فکر می‌کردند عملیات «پنجه عقاب-دو» فقط یک عملیات مرزی دیگر علیه پ.ک.ک است. آنان نمی‌دانستند که این یک عملیات نجات گروگان است، تا روز چهاردهم فوریه، که آکار اهداف این عملیات را «نابودی تروریست‌ها، تامین امنیت مرزها و مداخله برای نجات گروگان‌ها» توصیف کرد کسی از اصل برنامه اطلاع نداشت. طی گزارشی کوتاه به یاشار گولر، فرمانده ارشد ترکیه و رئیس ستاد ارتش، سرانجام ترکیه جزئیات کامل این عملیات مفتضحانه را متوجه شد.
اطلاعات موثقی از محل نگهداری گروگان‌ها در غارهای گارا وجود داشت. نیروهای ویژه از طریق شبیه‌سازی و مدل‌های مبتنی بر جغرافیای منطقه هدف آموزش دیدند. درگیری بین سربازان ترکیه و شبه‌نظامیان پ.ک.ک در روزهای دهم و یازدهم فوریه ادامه داشت. روز دوازدهم فوریه، نیروهای ترکیه به غاری که گروگان‌ها در آن بودند، رسیدند. عصر همان روز، عثمان آجر، تروریست پ.ک.ک. با نام سازمانی شروان کورکماز، تسلیم سربازان ترک شد و به آنها اطلاع داد که هر سیزده گروگان اعدام شده‌اند و هفت شبه‌نظامی پ.ک.ک در داخل غار وجود دارند. بعدا، تروریست دوم نیز که تسلیم شد تایید کرد که گروگان‌ها هنگام ورود بالگردهای ترکیه به گارا اعدام شده‌اند. دستور اعدام آنها از طرف فرمانده واحد پ.ک.ک. به نام کامران آتامان با نام سازمانی شورش صادر شد.
این گزارش رسمی تایید کرد که نیروهای ترک مطلع شدند همه گروگان‌ها کشته شده‌اند. در آن لحظه، هدف عملیات از نجات گروگان به تخلیه اجساد و حمله به واحدهای تروریستی تغییریافت. ژنرال گولر بقیه عملیات را «بسیار دشوار … در غارهای تاریک که استحکامات آهن و تله‌های بمب‌گذاری شده دارد» توصیف کرد. سرانجام اجساد با موفقیت منتقل شدند.
این اولین بحران گروگانگیری است که در تاریخ اخیر ترکیه به صورت غم‌انگیز به پایان رسید. در سال 1996، فتح‌الله ارباش، یک نماینده مجلس، مذاکره نمود و هشت سرباز ترک را که توسط پ.ک.ک ربوده شده بود، بازگرداند. در سال 2015، یک سازمان بشردوستانه امداد در مورد آزادی 20 افسر گمرک ربوده شده توسط پ.ک.ک مذاکره کرد و با موفقیت آنان را آزاد نمود. در سال 2013، یک حزب طرفدار کرد، ب.د.پ.، دو سرباز در اسارت پ.ک.ک را آزاد کرد. و در سال 2014، دولت ترکیه در مورد آزادی 49 مقام که توسط داعش در کنسولگری ترکیه در موصل، در شمال عراق ربوده شده بودند، مذاکره کرده بود.
پس از از مرگ سیزده گروگان و سه افسر باید سوالاتی جدی پرسیده شود. آیا ارتش ترکیه تحت فشار اردوغان قرار داشت که می‌خواست ترک‌ها را بفروشد و تحت تاثیر یک داستان پیروزی معجزه‌آسا بود؟ آیا اطلاعات و زمان کافی برای آماده شدن جهت یک عملیات فوق‌العاده خطرناک وجود داشت؟
احمد یاووز، ژنرال بازنشسته، می‌گوید: «ارتش ترکیه قبلا چنین عملیاتی را انجام نداده بود. پس از شش سال انتظار برای آزادی آنها، دولت می‌توانست کمی بیشتر منتظر بماند تا شرایط عملیاتی کم خطرتر یا روش متفاوتی را برای آزادی آنها تدارک ببیند».
به نظر می‌رسد یک مانع اساسی در برنامه‌ریزی عملیاتی وجود داشته باشد. ظاهرا یگان‌های ویژه 38 ساعت پس از آغاز عملیات با حملات هوایی، به غار سمت راست رسیده‌اند. بنابراین این واحدها در عملیات نجات گروگان‌ها فاقد یک عنصر اساسی یعنی غافلگیری بودند. اعضای پ.ک.ک نزدیک به دو روز کامل فرصت داشتند که تصمیم بگیرند با گروگان‌ها چه کنند.
در پایان این ماجرای غم‌انگیز، اردوغان تلاش کرد تعداد زیادی از نهادها را به خاطر این ناکامی متهم کند: احزاب مخالف ترکیه، حزب طرفدار کُردها، سیاستمداران کرد و حتی دولت بایدن، که اردوغان از آنها برای ادامه همکاری نظامی با کردهای سوریه انتقاد می‌کند. اگر داستان پایان خوشی داشت، مطمئنا تمام افتخارات را فقط به نام خود ثبت می‌کرد.[1]
نوشته: بوراک بکدیل
[1]. https://besacenter.org/turkey-gara-hostages/