مسرور بارزانی نخست وزیر کردستان عراق دوست دارد در مورد شفافیت قول بدهد. وی در یک سخنرانی در دسامبر 2019 به مناسبت صد روز اول نخستوزیری خود، اعلام کرد، «کردستان امروز نسبت به زمانی که در مراسم تحلیف با شما صحبت کردم، قویتر، شفافتر و از امنیت بیشتری برخوردار است. شهروندان عزیز، قبل از هر چیز، دولتی که به مردم خدمت میکند باید شفاف، کارآمد و مدرن باشد.» وی در سخنرانی اکتبر 2020 در پارلمان، در مورد «نظارت عمومی، شفافیت و پاسخگویی به عنوان هسته اصلی کابینه خود صحبت کرد». بارزانی که در فوریه 2021 در اربیل سخنرانی میکرد، قول انجام «عدالت و شفافیت» در دولت را داد و استراتژی «افزایش بسیار زیاد شفافیت و کارایی در خدمات عمومی» را ترسیم کرد. وی یک ماه بعد و در جلسه بودجه، قول داد لایحه بودجه «براساس دادههای شفاف» تنظیم خواهد شد.
بارزانی اولین شخصیت کُرد نیست که قول شفافیت میدهد. در سال 2016، نچیروان بارزانی، نخستوزیر وقت و رئیس کنونی اقلیم، قراردادی را برای درآمد نفتی اقلیم با شرکت حسابداری دیلویت امضا کرد. قباد طالبانی، معاون مسرور، نیز در اقلیم کردستان با شرکت «پرایس واترهاوس کوپرز» به زد و بندهایی دست زد. مسئله این است که حکومت اقلیم هرگز نتایج ممیزیهای خود را منتشر نمیکند یا به حسابداران رسمی قانونی اجازه دسترسی بدون محدودیت به دفاتر حساب و کتابهای خود را نمیدهد. در واقع، رهبران کُرد از کلمه شفافیت و حسابرسی بیشتر برای انحراف افکار عمومی استفاده میکنند.
نیاز به شفافیت یک واقعیت است و اگر مسرور بارزانی واقعا جدی است، فرصت بینظیری برای اثبات آن دارد. چندین سال است که مسرور نه تنها یک شهروند کرد عراقی است، بلکه شهروندی دائمی آمریکا را نیز دارد. برادر کوچک وی ملامصطفی یا «بابو» و برادر دیگرش موکسی بارزانی هر دو نیز شهروندان دائمی آمریکا هستند. طبق قوانین آمریکا، ساکنان و شهروندان این کشور باید اظهارنامه مالیاتی خود را ثبت کنند، حتی اگر در خارج از کشور اقامت داشته باشند. در واقع، آمریکا یکی از تنها کشورهای جهان است که به جای مالیات اقامت، مالیات مبتنی بر شهروندان را اعمال میکند.
ملامصطفی یا «بابو»
این بدان معناست که اداره درآمد داخلی آمریکا حق اخذ مالیات از شهروندان خود و کسانی که دارای اقامت دائم هستند را حتی هنگام زندگی در خارج از کشور دارد. در حالی که برخی از کشورها معاهدات مالیات مضاعف جداگانهای با آمریکا دارند، این معاملات اداری مورد نیاز با ثبت اظهارنامه مالیاتی و در بسیاری از موارد، با جزئیات، حسابهای بانکی خارجی را کاهش نمیدهد. اگر مسرور فرمهای مالیاتی خود را به اداره درآمد داخلی تحویل ندهد، میتواند در آمریکا با مسئولیت کیفری روبرو شود و اقامت خود را از دست بدهد. اگر ملامصطفی و موكسی این كار را نكنند، هنگام بازگشت به آمریکا زندانی خواهند شد.
موکسی بارزانی
نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا بهصورت سنتی اظهارنامه مالیاتی خود را برای شفافیت منتشر میکنند، اگرچه هیچ شرط قانونی برای این کار ندارند. دونالد ترامپ یک استثنا بود. او تلاش کرد تا درآمد خود را پنهان کند و باعث شود بسیاری از آمریکاییها تصور کنند که چیزی برای پنهان کردن دارد. سرانجام دادگاههای نیویورک او را مجبور به انتشار اسناد و مدارک خود کردند، اکنون به نظر میرسد سوظنهای افکار عمومی موثر است چون دادستان کل نیویورک میخواهد اطلاعات مندرج در آن را با اظهارات دیگر بانکها برای موارد تقلب و فساد احتمالی مقایسه کند. به عبارت ساده، حتی اگر قانون نیازی به انتشار پروندههای مالیاتی نداشته باشد، سیاستمدارانی که چیزی برای پنهان کردن ندارند دلیلی برای عدم انتشار از چنین اسنادی ندارند.
اظهارنامه مالیاتی ممکن است همه چیز را در معرض دید قرار ندهد، زیرا سیاستمداران عراقی و کُرد اغلب از بستگان و افراد نزدیک برای اداره امور مالی خود استفاده میکنند. ظاهرا مسرور از سرور پداوی، که گفته میشود یک شهروند هلند است، برای اداره امور مالی و دارایی خود در عراق استفاده میکند. مسرور میتواند به نام شفافیت نه تنها اسناد خود را منتشر کند بلکه میتواند به اعضای خانواده و سایر شهروندان دو تابعیتی که در دولت اقلیم کردستان خدمت میکنند دستور دهد پروندههای مالیاتی خود را در خارج از کشور منتشر کنند، همچنین ممکن است هر یک از صاحبمناصبان کُرد را مجبور کرد اظهارنامههای مالیاتی خود یا نمایندگان خود در حوزه تجارت را منتشر کنند. شفافیت در صورت جدیت کار سختی نیست. اما به نظر نمیرسد بارزانی قصد عمل کردن به قول شفافسازی را داشته باشد.[1]
[1].https://ekurd.net/if-iraqi-kurdistan-leaders-serious-2021-04-10